دوره 32، شماره 1 - ( بهار 1404 )                   جلد 32 شماره 1 صفحات 46-37 | برگشت به فهرست نسخه ها

Research code: IR.BIRJAND.REC.1399.001
Ethics code: IR.BIRJAND.REC.1399.001

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mogharnasi M, Galdavi R, Dehghani K. Changes of plasma Adipolin levels and some body composition indices in overweight and obese young women following eight weeks of intense interval training. J Birjand Univ Med Sci. 2025; 32 (1) :37-46
URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3498-fa.html
مقرنسی مهدی، گلدوی رضوانه، دهقانی کریم. تغییرات سطوح پلاسمایی آدیپولین و برخی شاخص‌های ترکیب بدنی زنان جوان دارای اضافه وزن و چاق، متعاقب هشت هفته تمرین تناوبی شدید. تحقیقات پزشکی ترجمانی. 1404; 32 (1) :37-46

URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3498-fa.html

تغییرات سطوح پلاسمایی آدیپولین و برخی شاخص‌های ترکیب بدنی زنان جوان دارای اضافه وزن و چاق، متعاقب هشت هفته تمرین تناوبی شدید
مهدی مقرنسی*1 ، رضوانه گلدوی2 ، کریم دهقانی2
1- گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران ، mogharnasi@birjand.ac.ir
2- گروه آموزش تربیت بدنی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
واژه‌های کلیدی: آدیپولین، شاخص توده بدنی، تناوبی شدید، نسبت دور کمر به دور باسن، مقاومت به انسولین
متن کامل [PDF 513 kb]   (200 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (560 مشاهده)
متن کامل:   (31 مشاهده)

مقدمه
متخصصان معتقدند که در شیوع اضافه­وزن و چاقی عوامل محیطی، متابولیکی، هورمونی­ و­ژنتیکی نقش بسزایی دارد و نامتعادل بودن انرژی ورودی و خروجی بدن به عنوان عامل مؤثر در این خصوص به حساب می‌آید (1). چاقی یکی از­مشکلات شایع زندگی کم تحرک و ­غیرفعال­است که نیازمند اقدام و درمان مناسب است (2). بافت چربی یکی از بزرگترین اندام‌های آندوکرینی بدن بوده و برای عملکرد طبیعی بدن نیاز است و در بیماری‌های متابولیکی سطح آن تغییر می‌کند (3). بافت چربی نــه تنهــا بــر تنظــیم سوخت و ساز انرژی تأثیر دارند بلکه در بـر‌هـم‌کـنش­های پیچیده بین بافت چربی و استخوان نیز مداخله می‌نمایند (4). برخی از آدیپوکاین‌های مترشحه از بافت ­چربی دارای اثرات پیش­التهابی و ضدالتهابی هستند که از جمله آن­ها می‌توان به آیریزین، آدیپونکتین، آدیپولین، کمرین، آسپروسین، نسفاتین-1 و... اشاره کرد (5). آدیپوکین آدیپولین[1] سیتوکاینی است ضد‌التهابی و از بافت چربی سفید سنتز ­و ترشح می­شود، حساسیت به انسولین را افزایش می­دهد و در شرایط دیابت و چاقی کاهش می­یابد (6،7). همچنین با مکانیسم­های وابسته به انسولین و با فعال­کردن پیام‌دهی انسولین در کبد و بافت­ چربی موجب بهبود بخشیدن به مقاومت ­انسولینی می­شود، (7). لذا احتمالاً در شرایط چاقی آدیپولین متأثر از سیکل معیوب TGF-β1[2]،TNF-α [3] و فورین، تنظیم منفی می­گردد. بنابراین هر عاملی که بتواند شرایط التهابی ناشی از چاقی را کم کند و بر این سیکل معیوب مؤثر واقع شود، مقادیر آدیپولین را تعدیل کرده و باعث بهبود مقاومت ­به انسولین می­شود (8). بنابراین کاهش سطح انسولین، شاید یکی از روش­های مؤثر در بهبود عملکرد آدیپولین باشد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪی­ آدﻳﭙﻮﻟﻴﻦ در ­ﺗﻌﺪﻳﻞ­ ﻣﻘﺎوﻣﺖ­اﻧﺴﻮﻟﻴﻨﻲ ­ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ­ ﭼﺎﻗﻲ، اﻧﺘﺨﺎب ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ ﻣؤﺛﺮ و ­ﺿﺮوری اﺳﺖ. تمرین ورزشی و فعالیت­های بدنی منظم به عنوان یک راهکار مناسب برای کاهش بافت چربی، بروز التهاب، مقاومت به انسولین، بیماری‌های قلبی-عروقی و افزایش حساسیت به انسولین شناخته شده است و به نظر می­رسد آمادگی جسمانی در افزایش حساسیت به انسولین در نتیجه افزایش توده خالص بدن و همچنین لیپولیز که شامل چربی زیرجلدی و چربی احشایی می­باشد بسیار مؤثر است (9). از سوی دیگر، تحرک و ­فعالیت­های ورزشی به عنوان استراتژی مناسبی برای کنترل وزن و چاقی در کنار تغذیه مطرح بوده است، به نحوی که انجمن دیابت آمریکا با هدف کنترل وزن، بهبود کنترل گلوکز و کاهش خطر وقوع بیماری­های قلبی-عروقی انجام حداقل 150 دقیقه تمرین هوازی با شدت متوسط سه روز در هفته را توصیه کرده است (10). ﭼﺎﻗﯽ ﺑﺎ اﺧﺘﻼلی که در ﺑﺎﻓﺖ ﭼﺮﺑﯽ به وجود می‌آورد منجر به تغییرات در میزان ترشح آدیﭙﻮکین­ﻫﺎ ﻣﯽ­ﺷﻮد (11). یکی از عوامل خـارجی تأثیرگـذار بـر تعـادل انـرژی در بـدن، تمرین ورزشی است. این عامل، علاوه بـر ایجـاد تعـادل منفـی انرژی، موجب تغییر ترشح هورمون­های مؤثر در تعادل انـرژی می­شود. فعالیت ورزشی بـه عنوان یـک الگـوی مناسـب بـرای افراد جامعه می­تواند در جهـت کـاهش اضـافه­وزن، چـاقی و شـاخص­های التهابی و درنتیجـه ارتقای سـلامت آنها حائز اهمیت باشد (12). برخی پژوهش­ها با هدف شناسایی سازو‌کار مناسب به منظور تأثیر برخی پروتکل‌های تمرینی بر آدیپولین انجام شده است. سوری و همکاران پس از 10 هفته تمرین هوازی بر روی مردان دارای اضافه وزن و چاق تفاوت معنی­داری در سطوح آدیپولین مشاهده نکردند (13). اما گلدوی و همکاران، افزایش معنی­داری مقادیر آدیپولین را پس از هشت هفته تمرین تداومی در زنان دارای اضافه وزن و چاق مشاهده کردند (14). ­در پژوهشی دیگر نیز امیدی و همکاران افزایش مقادیر آدیپولین را پس از‌ تمرین هوازی با شدت بالا و متوسط بر سطوح سرمی آدیپولین و برخی از شاخص‌های سندرم متابولیک در زنان چاق ­مشاهده کردند (15). منتظری نجف آبادی و همکاران نیز افزایش سطوح آدیپولین را پس از 12 هفته تمرین پیلاتس در زنان مبتلا به دیابت نوع دو مشاهده کردند (16). امروزه برای توسعه آمادگی جسمانی مطلوب در افراد دیابتی و چاق به جای استفاده از داروهای شیمیایی از تمرینات ورزشی منظم از­جمله تمرینات تناوبی شدید استفاده می‌شود. این تمرینات از­طریق روش­های مختلفی موجب افزایش اکسیداسیون چربی، افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی و انرژی مصرفی شده و بر روند بهبود وضعیت جسمانی تأثیر می‌گذارند (17). با توجه به همه­گیری جهانی چاقی که باعث افزایش ابتلا به دیابت نوع دو و بروز بیماری­های مرتبط به آن شده است و همچنین شیوع اضافه وزن، چاقی و افزایش بیماری­های مرتبط با آن و نتایج ضد و نقیض در پژوهش­های متعدد در این خصوص، در این پژوهش به بررسی تغییرات سطوح پلاسمایی آدیپولین و برخی شاخص­های ترکیب بدنی زنان جوان دارای اضافه وزن و چاق متعاقب هشت هفته تمرینات تناوبی شدید می­پردازیم.

روش تحقیق
این پژوهش به‌صورت نیمه‌تجربی و کاربردی ­انجام شد. زنان جوان دارای اضافه وزن و چاق شهر زاهدان، جامعه و نمونه آماری این پژوهش بودند که پس از فراخوان عمومی تعداد30 نفر از زنان 25 تا­40 سال با شاخص توده بدنی بیشتر از 25 کیلوگرم بر متر مربع انتخاب شدند. آزمودنی­ها به صورت هدفمند انتخاب و به شیوه تصادفی ساده (با جایگزین) به دو گروه 15 نفری تقسیم شدند. شرط ورود به این پژوهش، داشتن سطح سلامت روانی، جسمانی و عمومی­، شاخص توده بدنی بیشتر از 25 (25 (BMI[4]>کیلو­گرم بر متر­مربع، نداشتن بیماری­های قلبی-­عروقی، کلیوی، کبدی، اختلالات هورمونی، دیابت، جراحی، مصرف دخانیات، عدم شرکت در هر گونه تمرین ورزشی منظم قبل از اجرای این پژوهش و هر گونه مداخله درمانی مؤثر بر نتایج آزمایشگاهی بود. ملاک خروج از پژوهش شرکت در فعالیت­های ورزشی دیگر، عدم رعایت رژیم غذایی، ابتلا به بیماری در هنگام تمرین، بارداری در حین تمرین و عدم تمایل شرکت آزمودنی­ها در هریک از گروه­های مورد پژوهش بود. در ابتدا آزمودنی­ها پرسشنامه (PAR-Q) [5]حاوی اطلاعات شخصی، وضعیت سلامت و فعالیت بدنی خود را ثبت کردند. پس از انجام معاینات پزشکی، ویژگی­های فردی و جسمانی شامل سن، وزن با (ترازوی وزن­کشی دیجیتال ­با دقت 1/0 کیلوگرم)­، قد با (قدسنج دیواری با دقت 05/0 سانتی‌متر) و همچنین نسبت دور کمر به دور باسن با متر نواری اندازه­گیری شد. ­تمام اندازه­گیری­ها قبل و بعد از پایان تمرینات انجام شد. توصیه­های لازم از جمله رژیم غذایی معمولی و عدم مصرف داروی شیمیایی و گیاهی­ به آزمودنی­ها انجام شد. رژیم غذایی آزمودنی­ها به وسیله پرسشنامه بسامد خوراک [6](FFQ) اختصاصی برای جامعه ایرانی که اعتبار­سنجی آن تأیید شده بود ارزیابی شد (18). این پرسشنامه به مدت هشت هفته، هفته­ای یک بار و آخرین جلسه تمرین در هفته (روز پنجشنبه) توسط آزمودنی­ها عودت داده می‌شد و اطلاعات تغذیه­ای دریافتی آزمودنی‌ها ثبت می‌شد. سپس کد­های مواد غذایی با استفاده از هرم راهنمای مواد غذایی وزارت جهاد کشاورزی ایالات متحده آمریکا [7]((USDA تعیین شد. میانگین انرژی دریافتی درشت مغذی­ها­­ به صورت هفتگی بررسی شد. گروه کنترل به صورت روال عادی و بدون ­هر­گونه فعالیت بدنی منظم در طول دوره پژوهش ادامه دادند. برنامه تمرین، نحوه اجرا، زمان و مکان اجرای تمرینات و مدت زمان پژوهش­ در یک­ جلسه توجیهی به اطلاع آزمودنی­ها رسانده شد و بعد از اتمام جلسه، رضایت‌نامه خود را برای حضور در این پژوهش­ کاملاً آگاهانه امضاء نمودند.

برنامه تمرین
برنامه تمرینات تناوبی شدید در برگیرنده ­چهار ﺗﻨﺎوب چهار دقیقه­ای دویدن در میدان با شدت 95-85 درصد (حداکثر ضربان قلب) HRmax[8] و وهله­های سه دقیقه­ای اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻓﻌﺎل با شدت 70-60 درصد HRmax ﺑﻮد. این وضعیت تا پایان برنامه تمرین حفظ شد (جدول1) (19). این برنامه به مدت هشت هفته، هفته­ای سه جلسه و هر جلسه 90 دقیقه شامل: گرم کردن، بخش اصلی اختصاصی تناوبی شدید، سرد کردن و در نوبت عصر در فضای بسته و در دمای (24-20) درجه سانتی‌گراد اجرا شد. ­برای تعیین شدت تمرینات، از ضربان قلب حداکثر (سن- 220HRmax =) استفاده شد که برای هر آزمودنی مجزا ثبت شد و در نهایت توسط ضربان‌سنج پولار کنترل شد تا از آن ضربان کمتر نشود.

جدول 1- برنامه تمرین تناوبی شدید

زمان
هفته

تعداد تناوب

فعالیت
(دقیقه)

استراحت فعال
(دقیقه)

شدت
(درصد)

شدت استراحت فعال
(درصد)

برنامه
(دقیقه)

اول

4

4

3

85

60

25

دوم

4

4

3

90

65

25

سوم

4

4

3

95

70

25

چهارم

4

4

3

95

70

25

پنجم

4

4

3

95

70

25

ششم

4

4

3

95

70

25

هفتم

4

4

3

95

70

25

هشتم

4

4

3

95

70

25
















سنجش بیوشیمیایی
برای سنجش بیوشیمیایی متغیر پژوهش خونگیری در دو مرحله قبل از آزمون (24 ساعت قبل ازاولین جلسه تمرین) و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین  پنج میلی‌لیتر بین ساعت 7 تا10 صبح توسط متخصصین علوم آزمایشگاهی با بستن شریان بند [9]از سیاهرگ آنتی‌کوبیتال بازویی چپ [10]از آزمودنی­ها گرفته شد. به منظور جلوگیری از لخته شدن در لوله‌های CBC محتوی ماده ضد انعقاد (EDTA) [11]ریخته شد. نمونه خونی در هر دو مرحله (پیش آزمون و پس آزمون) بلافاصله با دستگاه سانتریفیوژ Rotofix32A مدل Hettieh سانتریفیوژ (3000 دور به مدت 5 دقیقه و دمای محیط) شد و سپس پلاسما از سرم جدا شد و در میکروتیوب­های مجزا در دمای 80- فریزر و نگهداری شد. برنامه تمرین به مدت هشت هفته پس از 24 ساعت بعد از نمونه­گیری اولیه آغاز شد. پس از اتمام برنامه تمرینات مجدداً شاخص­های ترکیب بدنی اندازه‌گیری شد. به منظور سنجش سطوح آدیپولین از کیت آزمایشگاهی نمونه انسانی ساخت شرکت Hangzhou­Eastbiophrm کشور چین- آمریکا با حساسیت 023/0 نانو‌گرم بر میلی‌لیتر با روش الایزا ساندویچی مستقیم­ [12]استفاده شد.

ملاحظات اخلاقی
این­ پژوهش با­ مجوز­کمیته اخلاق به شماره IR.BIRJAND.REC.1399.001 ­در ­شهر زاهدان انجام شد. پژوهش حاضر با رعایت اصول اخلاقی انجمن روانشناسی آمریکا (APA)  و بیانیه هلسینکی انجام شد که شامل اخذ رضایت آگاهانه، پذیرش مسئولیت پژوهش توسط محقق، انصراف آزادانه آزمودنی‌ها، شفافیت درباره خطرات روانی-فیزیکی، استفاده مجاز از داده‌ها با اجازه شرکت‌کنندگان و ارائه نتایج به آنان بود.
روش ­آماری
به منظور تحلیل داده­ها از روش­های ­آمار ­توصیفی برای دسته‌بندی داده­های­خام، تعیین میانگین­ها و انحراف استاندارد­ها استفاده شد. همچنین­ برای تعیین توزیع طبیعی داده‌ها از­ آزمون شاپیرو-ویلک، بررسی تغییرات بین­گروهی و درون­گروهی به ترتیب از آزمون ­t مستقل و t وابسته در­ سطح معنی­داری ­05/0> Pاستفاده شد. ­مراحل با استفاده از نرم‌افزار­SPSS نسخه 24 تحلیل شد.

یافته‌ها
میانگین و انحراف استاندارد ویژگی آزمودنی­ها در مرحله پیش آزمون در جدول 2 آورده شده است. طبق آزمون t مستقل مقادیر پلاسمایی آدیپولین، شاخص توده بدنی و وزن بدن و نسبت دور کمر به باسن ((WHR [13]در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی­داری داشت (05/0>P). همچنین براساس آزمون t ­وابسته مقادیر آدیپولین پس از هشت هفته تمرین افزایش معنی­داری یافت اما وزن بدن، ­شاخص توده بدنی و WHR کاهش معنی­داری داشت (جدول 3) (05/0>P).

جدول2- شاخص‌های توصیفی متغیّرهای کمّی در گروه‌های مورد مطالعه

گروه
متغیر

تمرین تناوبی شدید

کنترل

انحراف استاندارد±میانگین

انحراف استاندارد±میانگین

سن (سال)

60/5±13/34

35/5±60/34

قد (سانتی‌متر)

76/5±87/160

74/5±13/160

وزن (کیلوگرم)

67/12±98/78

26/9± 19/79

شاخص توده بدنی
(کیلوگرم بر متر مربع)

19/4±52/30

67/2±86/30











جدول3- توصیف شاخص­های بیوشیمیایی و ترکیب بدنی در مراحل پیش و پس آزمون ( نتایج آزمون‌های T­وابسته­ **)) و  T مستقل(***)

آماره
متغیر

گروه

تناوبی شدید

کنترل

سطح معنی‌داری
بین گروهی

انحراف استاندارد ±میانگین

انحراف استاندارد ±میانگین

آدیپولین
(نانو‌گرم بر میلی‌لیتر)

پیش آزمون

69/0 ± 92/0

72/0 ± 23/1


04/0*

پس آزمون

84/0 ± 34/1

83/0 ± 32/1

سطح معنی‌داری درون گروهی

02/0*

47/0


شاخص توده بدنی
(کیلو‌گرم بر متر مربع)

پیش آزمون

19/4 ± 52/30

67/2±86/30


01/0*

پس آزمون

95/3±64/29

68/2±90/30

سطح معنی‌داری

01/0*

29/0

وزن
(کیلوگرم)

پیش آزمون

98/78 ±67/12

19/79 ±26/9


01/0*

پس آزمون

73/76 ±16/12

30/79±38/9

سطح معنی‌داری

01/0*

31/0


WHRنسبت دور کمر به باسن

پیش آزمون

85/0 ±04/0

85/0 ±03/0

01/0*

پس آزمون

84/0 ±05/0

84/0 ±03/0

سطح معنی‌داری

01/0*

33/0






























* نشانه معنی­ داری آماری، ** آزمون T وابسته، *** آزمون T مستقل

بحث
در این پژوهش مقادیر آدیپولین، BMI، وزن بدن و WHR بین گروه­های (تجربی و کنترل) تفاوت معنی­داری مشاهده شد. در مقایسه درون گروهی نیز سطح آدیپولین پلاسما نسبت به قبل از تمرین افزایش معنی­داری داشت. اما BMI و وزن بدن و WHR کاهش معنی­داری یافت. از آنجا که پژوهش­های اندکی در زمینه مقایسه اثر تمرین ورزشی تناوبی شدید بر سطح آدیپولین پلاسمایی زنان دارای اضافه وزن و چاق انجام شده است، پژوهشگر با توجه به مبانی نظری موجود و عوامل­اساسی تأثیرگذار، تنظیم­گر بیان­ژنی و مقادیر پلاسمایی آدیپولین، به توجیه تغییرات آدیپولین و ارتباط آن با اضافه وزن و چاقی و عوامل­ مؤثر و مرتبط با چاقی پس از هشت هفته­تمرین تناوبی با شدت بالا­پرداخته است. در­گزارش نتایج ناهمسو­ با مطالعه حاضر، سوری و همکاران بیان­­کردند اجرای 10­ هفته تمرین هوازی کم­شدت تأثیر معنی­داری بر سطوح آدیپولین در مردان کم تحرک و دارای اضافه وزن ندارد (12).­ بنابراین احتمالاً فعالیت‌های ورزشی­ ممکن است از طریق اثرگذاری بر ترکیب بدن و بافت چربی بر­مقادیر آدیپولین پلاسما مؤثر باشد. به ویژه اینکه بافت چربی و ماکروفاژهای فراخوانده شده در شرایط التهابی همراه با چاقی یکی از مهم‌ترین منبع ساخت و ترشح TNF-α است (5). TNF-α از جمله سیتوکین­های پیش التهابی است و تنظیم کننده منفی آدیپولین است که متعاقب تمرینات ورزشی و کاهش وزن، مقادیر آن کاهش می­یابد (20). به‌طوری‌که با کاهش حجم بافت چربی بدن، ضمن کاهش محتوای سلول‌های چربی، به دلیل کاهش نفوذ ماکروفاژها به بافت چربی، سنتز و ترشح آدیپولین افزایش می‌یابد (21). لذا می­توان گفت که بیان آدیپولین متأثر از تنظیم منفی استرس­های مرتبط با چاقی است؛ به‌طوری‌که با القاء TNF-α و استرس شبکه آندوپلاسمی به محیط کشت سلول­های چربی، بیان ژنی آدیپولین­کاهش می­یابد (7). کاهش توده چربی جهت کاهش سطوح آدیپوکین­های التهابی و افزایش آدیپوکین­های ضدالتهابی ضروری می­نماید (7). در مطالعه حاضر، در گروه تجربی پس از هشت هفته تمرین تناوبی با شدت بالا با توجه به تغییرات قابل توجه و معنی­دار سطح آدیپولین و کاهش معنی­داری وزن، با در نظر گرفتن رابطه غیر‌مستقیم چاقی و آدیپولین، شاید بتوان تغییر معنی­داری آدیپولین را توجیه نمود. پس این احتمال وجود دارد که عواملی مانند کاهش وزن، BMI و WHR در تنظیم سطح آدیپولین بعد از تمرینات ورزشی تأثیرگذار باشد. در شرایط چاقی که فرد مستعد مقاومت به انسولین است، برهم کنش هومئوستاتیک بین انسولین و آدیپولین به هم می‌خورد و افزایش انسولین سبب کاهش سطح آدیپولین می‌شود (6). بررسی تأثیر تمرینات تخصصی متعدد از حیث برنامه، شیوه تمرین، ­جنس و آزمودنی­ها، در مقایسه با پژوهش­های صورت گرفته بر روی افراد دارای اضافه وزن و چاق و سنین متعدد بسیار حائز اهمیت است. تمرینات ورزشی و کنترل وزن به‌طور هماهنگ و از طریق سازو کار‌های متفاوت امّا مرتبط، عوامل خطرزای قلبی-عروقی و متابولیکی را بهبود می‌بخشند؛ به این شکل که فعالیت­های ورزشی به واسطه کم کردن منابع چربی و یا تغییر در عملکرد سلول‌های بافت چربی به عنوان یک ارگان درون‌ریز ترشح کننده آدیپوکین‌هایی نظیر آسپروسین، آدیپولین، آدیپونکتین و... نقش دارد. لذا اگر برنامه تمرینی باعث کاهش در تعداد سلول‌های چربی و یا بهبود عملکرد این سلول‌ها نشود، توانایی فعالیت­های ورزشی در تعدیل مقادیر آدیپوکین‌ها، مقاومت انسولینی و التهاب، کم اثر و یا به‌طور‌کلی دیده نمی‌شود (22). داده­های این پژوهش شواهدی را فراهم آورد که به نظر می­رسد اجرای هشت هفته تمرین تناوبی شدید در زنان دارای اضافه وزن و چاق، نه تنها منجر به افزایش آدیپولین و بهبود شرایط حساسیت انسولینی می‌شود، بلکه با کاهش وزن، درصد چربی بدن و نسبت دور کمر به دور باسن به بهبود شرایط التهابی نیز کمک می­کند. به محققان پیشنهاد می­شود در مطالعات آتی جهت درک ساز و کارهای آدیپولین با برخی عوامل تنظیم کننده آن نظیر فورین،TGF-1،TNF-α  انجام پژوهش­های بیشتر در قالب برنامه­های تمرینی متعدد در مردان و آزمودنی­های سنین مختلف و یا حتی بیمار بررسی گردد. نتایج این پژوهش نشان داد که در مقادیر شاخص­های ترکیب بدن مورد بررسی، بین هر کدام از گروه­های تمرینی با گروه کنترل پس از مداخله، کاهش معنی­داری وجود دارد. در بسیاری از پژوهش­­ها، بین اجراهای ورزشی و ترکیب بدن ارتباط و همبستگی بالایی وجود دارد (4). در بسیاری از پژوهش­ها نشان داده شده است که متعاقب تمرینات استقامتی و مقاومتی در افراد دارای اضافه وزن و چاق، وزن و شاخص توده بدن به‌طور معنی­داری کاهش پیدا کرد (26،25،24،23). این ارتباط و همبستگی در راستای تأیید نتایج پژوهش ما در مطالعه جلالی و همکاران به خوبی مشاهده شد پس از 12 هفته تمرین هوازی و مقاومتی، ­کاهش معنی­داری در وزن­بدن، BMI و توده چربی دختران دارای اضافه وزن مشاهده شد و می‌تواند باعث بهبود ترکیب­بدنی آنان شود (27). با این حال اکبرپور و همکاران پس از شش هفته تمرین هوازی، عدم معنی­داری BMI را نشان دادند که ناهمسو با مطالعه ما می­باشد (28). علت ­عدم تغییر معنی­داری را افزایش قابل توجه سطوح کاتکولامین­ها را در حین ورزش توجیه می­کنند که از طریق گیرنده­های بتا آدرنرژیک لیپولیز را فعال می‌کند. چربی شکمی شامل چربی زیرجلدی و چربی احشایی می‌باشد که میزان گیرنده­های بتا آدرنرژیک در چربی احشایی بیشتر از چربی زیرپوستی است (29). بنابراین به نظر می­رسد تمرین تناوبی شدید با افزایش اکسیداسیون چربی­ها، کاهش وزن و کاهش BMI و WHR به بهبود شاخص­های ترکیب بدنی، کمک کرده باشد.

نتیجه‌گیری
با توجه به افزایش آدیپولین و کاهش برخی شاخص­های ترکیب بدنی، پیشنهاد می­شود افراد دارای اضافه وزن و چاق جهت پیشگیری از بیماری­های مرتبط با چاقی با بهره‌گیری از نظرات متخصصان حوزه فیزیولوژی ورزش تمرینات تناوبی با شدت بالا را به عنوان ساز‌و‌کاری مناسب در برنامه­های خود مد نظر قرار دهند.

تقدیر و تشکّر
این مقاله حاصل بخشی از رساله تحت عنوان (تأثیر هشت هفته تمرین ­تناوبی شدید و تداومی با شدت متوسط بر­ سطوح پلاسمایی آسپروسین، آدیپولین، حساسیت­ به انسولین و ­برخی شاخص­های ترکیب بدنی زنان دارای اضافه وزن و چاق) در مقطع دکتری در سال 1399 می‌باشد که با حمایت دانشگاه بیرجند اجرا شده است. از زنان جوان دارای اضافه وزن و چاق شهرستان زاهدان که به عنوان شرکت کننده در این پژوهش شرکت کردند ­تشکر و قدردانی می‌نماییم.

ملاحظات اخلاقی
پژوهش حاضر پس از تأیید شورای پژوهشی دانشگاه بیرجند ­و کمیته اخلاق به شماره IR.BIRJAND.REC.1399.001 انجام شد.

حمایت مالی
این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه بیرجند انجام شده است.

مشارکت نویسندگان
در این ­پژوهش برنامه­ریزی، طرح موضوع، طراحی­تمرین، تدوین مقاله و نظارت بر­روند­ پژوهش به عهده­ دکتر مهدی مقرنسی (نویسنده مسئول)، کمک به تدوین مقاله، مشارکت در تحلیل­آماری، طراحی جداول و ویرایش را کریم دهقانی و تحلیل آماری و اجرای کامل کار عملی شامل اجرای پروتکل تمرین، نظارت بر مراحل خون‌گیری و هماهنگی با آزمایشگاه را رضوانه گلدوی پیگیری و اجرا نموده است.

تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام می‌دارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.

نوع مطالعه: مقاله اصیل پژوهشی | موضوع مقاله: فیزیولوژی ورزشی
دریافت: 1403/11/21 | پذیرش: 1404/1/19 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/2/22 | انتشار الکترونیک: 1404/1/15
فهرست منابع
1. Heymsfield S B, Wadden TA. Mechanisms, pathophysiology, and management of obesity, N Engl J Med. 2017; 376(3): 254-66. DOI: 10.1056/NEJMra1514009. [DOI:10.1056/NEJMra1514009] [PMID]
2. Shrewsbury VA, Burrows T, Ho M, Jensen M, Garnett SP, Stewart L, et al. Update of the best practice dietetic management of overweight and obese children and adolescents: a systematic review protocol. JBI Database System Rev Implement Rep. 2018; 16(7), 1495-502. DOI: 10.11124/JBISRIR-2017-003603. [DOI:10.11124/JBISRIR-2017-003603] [PMID]
3. Moran CN, Barwell ND, Malkova D, Cleland SJ, McPhee I, Packard CJ, et al. Effects of diabetes family history and exercise training on the expression of adiponectin and leptin and their receptors. Metabolism. 2011; 60(2); 206-14. DOI: 10.1016/j.metabol.2009.12.026. [DOI:10.1016/j.metabol.2009.12.026] [PMID] []
4. Ouchi N, ParkerJL, Lugus JJ, Walsh K. Adipokines in inflammation and metabolic disease. Nat Rev Immunol. 2011 [DOI:10.1038/nri2921] [PMID] []
5. 11(2): 85-97. DOI: 10.1038/nri2921. Epub 2011 Jan 21. [DOI:10.1038/nri2921] [PMID] []
6. Proença AR, Sertié RA, Oliveira AC, Campaãa AB, Caminhotto RO, Chimin P, et al. New concepts in white adipose tissue physiology. Braz. J. Med. Biol. Res. 2014; 47(3): 192-205. DOI: 10.1590/1414-431X20132911. [DOI:10.1590/1414-431X20132911] [PMID] []
7. Enomoto T, Ohashi K, Shibata R, Higuchi A, Maruyama S, Izumiya Y, et al. Adipolin/C1qdc2/CTRP12 protein functions as an adipokine that improves glucose metabolism. J Biol Chem. 2011; 286(40): 34552-8. DOI: 10.1074/jbc.M111.277319. [DOI:10.1074/jbc.M111.277319] [PMID] []
8. Wei Z, Peterson JM, Lei X, Cebotaru L, Wolfgang MJ, Baldeviano GC, et al. C1q/TNF- related protein-12 (CTRP12), a novel adipokine that improves insulin sensitivity and glycemic control in mouse models of obesity and diabetes. J Biol Chem. 2012; 287(13): 10301-15. DOI: 10.1074/jbc.M111.303651. [DOI:10.1074/jbc.M111.303651] [PMID] []
9. Tan BK, Lewandowski KC, O'Hare JP, Randeva HS. Insulin regulates the novel adipokine /CTRP12: In vivo and ex vivo effects. J Endocrinol. 2014; 221(1): 111-9. DOI: 10.1530/JOE-13-0537. [DOI:10.1530/JOE-13-0537] [PMID]
10. Maillard F, Pereira B, Boissea, N. Effect of highintensity interval training on total, abdominal and visceral fat mass: a meta-analysis.2018; Sports Med. 48(2): 269-88. DOI: 10.1007/s40279-017-0807-y. [DOI:10.1007/s40279-017-0807-y] [PMID]
11. Aydin S, Kuloglu T, Aydin S, Eren MN, Yilmaz M, Kalayci M, et al. Expression of adropin in rat brain, cerebellum, kidneys, heart, liver, and pancreas in streptozotocin-induced diabetes. Mol Cell Biochem. 2013; 380(1-2): 73-81. DOI: 10.1007/s11010-013-1660-4. [DOI:10.1007/s11010-013-1660-4] [PMID]
12. Motahari-Tabari N, Shirvani MA, Shirzad-e-Ahoodashty M, Yousefi-Abdolmaleki E, Teimourzadeh M. The effect of 8 weeks aerobic exercise on insulin resistance in type 2 diabetes: a randomized clinical trial. Glob J Health. Sci. 2014; 7(1): 115-21. DOI: 10.5539/gjhs.v7n1p115. [DOI:10.5539/gjhs.v7n1p115] [PMID] []
13. Bluher, M. Adipose tissue dysfunction contributes to obesity related metabolic diseases. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2013; 27(2), 163-77. DOI: 10.1016/j.beem.2013.02.005. [DOI:10.1016/j.beem.2013.02.005] [PMID]
14. Soori R, Asad M, Barahouei-Jamar Z, Rezaeian N. The effect of aerobic training on the serum level of adipolin and insulin resistance in overweight men. Feyz Med Sci J. 2016; 19(6): 495-503. http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-2917-en.html. [Persian]
15. Galdavi R, Mogharnasi M, Nayebifar S. The effect of continuous training on plasma levels of adipolin, insulin sensitivity and body fat percent in overweight and obese women. Journal of Practical Studies of Biosciences in Sport. 2022; 10(21), 42-52. DOI.org/10.22077/jpsbs.2021.3955.1608. [Persian]
16. Omidi M, Vismoradi P. Comparison of High and Moderate Intensity Aerobic Exercise on Serum Adipulin Levels and Some Indicators of Metabolic Syndrome in Obese Women. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism. 2022; 21 (6): 404-413. http://ijdld.tums.ac.ir/article-1-6100-en.html. [Persian]
17. Montazeri Najafabadi Z, Keshavar Saeed, Eftekhari Gheinani, Elham Marvi Mahnaz. The effect of 12 weeks of Pilates training on serum levels of Adipolin, glycosylated hemoglobin and some body composition indicators in women with type 2 diabetes. Iran J Obstet Gynecol Infertil. 2024; 27(2): 27-35. DOI: 10.22038/ijogi.2024.73196.5760. [Persian]
18. Zimorovat A , Moghtaderi F, Amiri M , Dehkordi H-R, Mohyadini M, Mohammadi M ,et al. Validity and Reproducibility of a Semiquantitative Multiple-Choice Food Frequency Questionnaire in Iranian Adults. Food Nutr Bull. 2022; 43(2): 171-88. Doi: 10.1177/03795721221078353. [DOI:10.1177/03795721221078353] [PMID]
19. Kang J, Rashti SL, Tranchina CP, Ratamess NA, Faigenbaum AD, Hoffman JR. Effect of preceding resistance exercise on metabolism during subsequent aerobic session. Eur J Appl Physiol. 2009; 107(1): 43-50. DOI:10.1007/s00421-009-1100-z. [DOI:10.1007/s00421-009-1100-z] [PMID]
20. Ramos JS, Dalleck LC, Tjonna AE, Beetham KS, Coombes JS. The impact of high-intensity interval training versus moderate-intensity continuous training on vascular function: a systematic review and meta-analysis. Sports Med. 2015; 45(5): 679-92. DOI: 10.1007/s40279-015-0321-z. [DOI:10.1007/s40279-015-0321-z] [PMID]
21. Balducci S, Zanuso S, Nicolucci A, Fernando F, Cavallo S, Cardelli P, et al. Anti-inflammatory effect of exercise training in subjects with type. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2010; 20(8): 608-17. DOI: 10.1016/j.numecd.2009.04.015. [DOI:10.1016/j.numecd.2009.04.015] [PMID]
22. Vu V, Riddell M C, & Sweeney G. Circulating adiponectin and adiponectin receptor expression in skeletal muscle: effects of exercise. Diabetes Metab Res Rev. 2007; 23(8): 600-11. DOI: 10.1002/dmrr.778. [DOI:10.1002/dmrr.778] [PMID]
23. Abdel-lateif DM, El-Shaer SS. Association between changes in serum vaspin concentrations and changes of anthropometric and metabolic variables in obese subjects after weight reduction. J Am Sci. 2012; 8(4), 606-11. URL: https://www.jofamericanscience.org/journals/am-sci/am0804/081_8716am0804_606_611.pdf
24. Karajibani M, Montazerifar F, Dehghani K, Mogharnasi M, Mousavi Gilani S R, Dasheipour A. Effect of 10 weeks of speed and endurance exercise and a period of detraining on serum nesfatin-1, lipid profiles, body fat percentage and Body mass index in non-athlete healthy men. Journal of Practical Studies of Biosciences in Sport. 2020; 7(14): 129-140. DOI: 10.22077/jpsbs.2019.1161. [Persian]
25. Galdavi R, Mogharnasi M. Effect two training methods of endurance and resistance on Omentin-1 levels of plasma and factors related to obesity and overweight in obese girls. J Am Sci. 2016; 15 (2): 101-09 http://ijdld.tums.ac.ir/article-1-5329-en.html. [Persian]
26. Mogharnasi M, Taji Tabas A. The Effect of 10 Weeks of Endurance Training of Cycle Ergometer on Nesfatin-1 Levels and Insulin Resistance in Women with Type 2 Diabetes. JSB. 2016; 8(1): 95-107. [DOI:10.22059/jsb.2016.58244. [Persian]]
27. Jafari M, Mogharnasi M, Galdavi R. The Effect of 8 Weeks of Resistance Training and a Period of Short-Term Detraining on Plasma Levels of Chemerin and Body Composition in Overweight and Obese Females, SPMI.2017; 9(1): 9-20. sportrc.ir/article61463.html?lang=en. [Persian]
28. Jalali Z, Shabani R, Nazari M.Effects of concurrent resistance-endurance training on body composition, lipid profile and blood glucose homeostasis in obese girls: A clinical trial. Iranian Journal of Pediatric Nursing. 2018; 4(4): 24-34 URL: http://jpen.ir/article-1-278-en.html. [Persian]
29. Akbarpour M, Ebrahimzadeh Z. Effect of Spirulina supplementation and aerobic exercise on the level of cortisol and body composition in women with type 2 diabetes. Adv Life Sci.2019; 6(3): 116-124.‌ DOI: 10.62940/als.v6i3.779 . [Persian]
30. Vahidian-Rezazadeh M, Monfared A, Mogharnasi M. Interactive effects of exercise on bicycle ergometer and anti-inflammatory extract of nettle on some obesity-related inflammatory markers in overweight and obese women. Journal of Practical Studies of Biosciences in Sport. 2018; 6(11): 95-107. DOI:org/10.22077/jpsbs.2018.434.1166. [Persian]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات پزشکی ترجمانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Translational Medical Research

Designed & Developed by : Yektaweb