مجله علمی دانشگاه

مقدمه
یکی از موضوعات و نیازهای مهم هر جامعه برای قشرهای مختلف نشاط اجتماعی است (1). شادی و نشاط به عنوان یکی از احساسات ریشه‌ای مثبت و یکی از ضروری‌ترین خواسته‌های فطری و نیازهای روانی انسان می‌باشد. نشاط اجتماعی مولّد انرژی، شور، حرکت و پویایی می‌باشد و همچون سپری می‌تواند آدمی را در برابر فشارها و مشکلات محافظت نموده و سلامت جسمانی و روانی او را نیز تضمین کند (2). نشاط اجتماعی نقش تعیین کننده‌ای در تأمین سلامت فرد و جامعه داشته و از آنجا که شادی همواره با خرسندی، خوش‌بینی، امید و اعتماد همراه است، می‌تواند نقش تسریع‌کننده‌ای در فرآیند توسعه جامعه داشته باشد. در همین راستا از سال 2000 میلادی به بعد در نگاه سازمان ملل برای تعیین سطح توسعه یافتگی کشورها متغیّرهای نشاط یا شادکامی، امید به آینده، خشنودی و رضایت‌مندی افراد جامعه نیز به عنوان یک متغیّر کلیدی وارد محاسبات شده است، به این صورت که اگر مردم یک جامعه احساس شادکامی، خشنودی و رضامندی نکنند، نمی‌توان آن جامعه را توسعه یافته (به‌ویژه در حوزه توسعه اجتماعی) قلمداد نمود (3). در واقع نشاط اجتماعی به عنوان یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین شاخص‌های اجتماعی در گسترش احساس رضایت عمومی از زندگی، بسط تعاملات اجتماعی سازنده، رشد اعتماد عمومی و مشارکت همه جانبه اجتماعی به شمار می رود (3).
علی‌رغم اهمیت بحث نشاط اجتماعی، مطالعات کلی در ایران و جهان حاکی از این است که وضعیت کلی نشاط در جامعه ایران مناسب نیست(4, 3)؛ به عنوان مثال نتایج مطالعه‌ای نشان داد که وضعیت نشاط در میان افراد 18 تا 65 سال ایرانی در سطح متوسط می باشد (4). همچنین گزارش‌های جهانی شادی و نشاط  نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت نشاط اجتماعی در ایران می باشد. یکی از مهم‌ترین این گزارش‌ها، گزارش نشاط سازمان ملل متحد  است که داده‌هایش طی سال‌های 2013 تا 2015 از 157 کشور جهان با شاخص‌های اقتصاد، کارآفرینی و فرصت‌ها، درک از فساد، بخشندگی، سلامت، اطمینان، امنیت و آزادی‌های فردی جمع‌آوری شد (3). براساس نتایج این گزارش، نمره نشاط در ایران با 8/4 در رتبه 105 ام قرار دارد. بر این‌اساس جامعه ایران بین کشورهای با چهار رده نشاط (رده بالا، بالاتر از میانگین، پایین‌تر از میانگین و رده پایین) در دسته کشورهای"پایین‌تر از میانگین"قرار می‌گیرد. در بررسی روند نشاط طی دو دوره 2005 تا 2007 و 2013 تا 2015 نمره نشاط در ایران حدود 507/0 کاهش پیدا کرده است (3)
روانشناسان، نشاط را نوعی هیجان مثبت می‌دانند که تأثیر ژرفی بر ساز و کارهای جسمانی، شناختی و روانی از جمله توانمندی انجام کار در سازمان دارد (5)؛ لذا توجه به شادی کارکنان در سازمان و فراهم کردن زمینه شادی آن‌ها راهی مؤثر و قابل اعتماد برای سلامت روان کارکنان است. ضرورت پرداختن به مقوله نشاط و عوامل ایجاد‌کننده آن از اینجا ناشی می‌شود که هم برای جامعه و هم برای نهادهای آن بسیار مهم است. طبق نظر متخصصان مدیریت، بزرگترین کلید برای بهره‌وری، داشتن کارکنان شاد است. بین شادی در کار و بهره‌وری ارتباط روشنی وجود دارد. از دیگر آثار شادی و نشاط در محیط کار می‌توان به افزایش سود، افزایش تولید، بهبود توانایی تصمیم‌گیری، افزایش رضایت مشتریان، کاهش غیبت، انجام دادن کارها با اشتیاق بیشتر، بهبود ارتباطات، افزایش تعهد کارکنان به سازمان، تقویت کار تیمی و افزایش خلاقیت و نوآوری در سازمان اشاره کرد (6) که از میان کارکنان، توجه به نیازهای سلامت روانی زنان از اهمیت خاصی برخوردار است که در این میان زنان کارمند به دلیل داشتن تکثّر نقشی نیازمند توجه ویژه می‌باشند.

با توجه به روند نزولی نشاط اجتماعی در ایران در سال‌های اخیر و با عنایت به اینکه نشاط اجتماعی یکی از اولویت‌های مهم نظام سلامت محسوب می‌شود و از طرفی نقش خطیر زنان کارمند، لذا مطالعه حاضر در سال 1398 با هدف تعیین عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی در زنان کارمند دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام گرفت.
 
روش تحقیق
مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که به‌صورت مقطعی، پس از تأیید شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و کمیته اخلاق دانشگاه با کد IR.BUMS.REC.1398.261 در زنان شاغل در ستاد دانشگاه انجام شد.
حجم نمونه بر اساس مطالعه معینی و همکاران (7) و براساس فرمول برآورد میانگین، با میانگین و انحراف معیار نمره شادکامی (12/69=S، 1/7=d، 0/05=α).  214 برآورد شد. روش نمونه‌گیری نیز به‌صورت تصادفی سیستماتیک بود. به این صورت که ابتدا لیست خانم‌های شاغل به خدمت در ستاد دانشگاه که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند از کارگزینی توسعه اخذ و بر اساس لیست اخذ شده فاصله نمونه‌گیری از تقسیم تعداد کل افراد مورد مطالعه بر تعداد نمونه مورد نیاز به‌دست آمده و سپس به‌صورت تصادفی سیستماتیک اقدام به انتخاب نمونه گردید.
معیارهای ورود مطالعه شامل شاغل بودن در ستاد دانشگاه، حداقل سابقه یک سال خدمت، عدم مصرف داروهای اعصاب و روان، عدم اتفاق غیرمعمول از جمله مرگ نزدیکان، بیماری صعب‌العلاج در خانواده در طی شش ماه گذشته، تمایل به شرکت در مطالعه بود. معیار خروج تکمیل ناقص پرسشنامه‌ها بود.
جهت گردآوری اطلاعات به‌منظور سنجش نشاط اجتماعی از پرسشنامه استاندارد 29 سؤالی شادکامی آکسفورد که در سال 1989 توسط  Argyle&loتهیه شده است، استفاده گردید. نمره‌گذاری پرسشنامه در یک طیف چهار گزینه‌ای از یک تا چهار انجام شد. حداکثر نمره هر آزمودنی 116 بود. این پرسشنامه در ایران در مطالعه علی‌پور و نور بالا روایی و پایایی آن تأیید شده است و آلفای کرونباخ آن 0/93 و پایایی دو نیمه‌سازی آزمون 0/92 گزارش شده است (8) و نیز جهت بررسی عوامل فردی و سازمانی، از سوالات دموگرافیک محقق‌ساخته شامل: سن، سطح تحصیلات (دیپلم- فوق دیپلم- لیسانس- فوق لیسانس- دکتری)، محل خدمت (حوزه ریاست، معاونت پشتیبانی، معاونت درمان، معاونت آموزشی، معاونت تحقیقات، معاونت بهداشتی، معاونت دانشجویی، معاونت غذا و دارو، دانشکده‌ها)، وضعیت تأهل (مجرد- متاهل- بیوه- مطلقه)، تعداد فرزندان، تحصیلات همسر (بیسواد، ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، دانشگاهی)، شغل همسر، درآمد خانواده (ضعیف- متوسط- خوب) وضعیت محل سکونت (شخصی-اجاره یا رهن- سازمانی- منزل والدین)، سابقه شرکت در کلاس‌های شادی و شادکامی، سابقه کار (سال)، وضعیت خدمت (مدیر واحد، کارشناس مسئول واحد، کارشناس واحد) استفاده گردید.
نمره شادکامی به سه سطح ضعیف (نمره کمتر از 58)، متوسط (نمره 87-59) و خوب (نمره 88 به بالا) سطح‌بندی گردید.
داده‌ها پس از جمع‌آوری در نرم‌افزارSPSS 19  وارد گردید و ابتدا توزیع نرمال داده‌ها به وسیله آزمون کولموگروف اسمیرنوف بررسی و با توجه به برخورداری داده‌ها از توزیع نرمال از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه، تست تعقیبی توکی، استفاده شد. در تمام موارد سطح معنی‌داری 0/05=α در نظر گرفته شد.

یافته‌ها
در این مطالعه 214 زن شاغل در واحدهای ستادی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین سنی افراد مورد مطالعه 8/4±36/6 سال و میانگین سابقه کار آن‌ها 8/01±11/88 سال بود. اکثریت افراد مورد مطالعه دارای تحصیلات لیسانس (50/2%( و فوق لیسانس (34/4%) بودند، از نظر وضعیت تأهل، اکثریت افراد متأهل بودند (82/3%) و سطح درآمد خود را متوسط گزارش نمودند (71/2%). ضمناً اکثریت افراد سابقه شرکت در کلاس های شادی را نداشتند (85/6٪).
میانگین نمره شادکامی زنان  12/32±73/55 بود و اکثریت افراد مورد مطالعه از وضعیت شادی متوسطی برخوردار بودند (جدول 1) جدول 2 و 3 به تفکیک عوامل فردی و سازمانی مرتبط با شادکامی را نشان می دهد. نتایج نشان داد که مقایسه میانگین نمره شادکامی بر حسب سن، سطح تحصیلات، تأهل، سطح تحصیلات همسر، شغل همسر در زنان مورد مطالعه، اختلاف آماری معنی‌داری ندارد (0/05<P)؛ امّا مقایسه میانگین نمره شادکامی بر حسب درآمد، محل سکونت اختلاف آماری معنی‌داری را نشان داد (جدول 2). همچنین مقایسه میانگین نمره شادکامی بر حسب محل خدمت و وضعیت خدمت اختلاف آماری معنی‌داری را نشان نداد (جدول 3).

شاخص آماری وضعیت شادکامی	تعداد	درصد
ضعیف	42	6/20
متوسط	123	3/60
خوب	39	1/19

 

شاخص آماری    نام متغیر		فراوانی (درصد)	X±SD	نتیجه آزمون آماری ANOVA
سن	کمتر از 25 سال 25-40 سال 40 سال به بالا	40(6/18) 64(8/29) 54(1/25)	36/12±7/75 31/12±92/73 37/12±11/73	59/0 P=
سطح تحصیلات	دیپلم فوق دیپلم لیسانس فوق لیسانس دکترا	(2/4)9  (6)13 108 (2/50) 74 (4/34) 11(1/5)	7/73±7/13 67/9± 12/8 8/73±4/12 8/73±8/11 5/76±9/12	49/0 P=
تاهل	مجرد متاهل بیوه و مطلقه	32 (9/14) 177 (3/82) 6 (8/2)	5/71±6/10 1/74±5/12 3/68±4/12	32/0 P=
درآمد	ضعیف متوسط خوب	13 (6) 153 (2/71) 49 (8/22)	4/62±  9/7 7/72±  5/11 8/78±  2/13	001/0 P<	تست توکی متوسط با ضعیف 008/0 P= خوب با ضعیف 001/0 P= خوب بامتوسط 005/0 P=
محل سکونت	شخصی اجاره سازمانی منزل والدین	130 (5/60) 59 (4/27) 5 (3/2) 21 (8/9)	5/74± 1/12 6/73± 8/12 6/73± 1/23 2/67± 4/7	049/0 P=	تست توکی شخصی با منزل والدین 04/0 P=
سطح تحصیلات همسر	بی سواد ابتدایی راهنمایی متوسطه دانشگاهی	3 (4/1) 3 (4/1) 5 (3/2) 22 (2/10) 137 (7/63)	33/70± 44/16 33/67± 13/5 8/82± 56/10 09/69± 32/11 74/65±12/34	ANOVA   1/0 P=
شغل همسر	کارمند بازنشسته آزاد سایر	112(52/1) 10 (4/7) 39(18/1) 2 (9)	74/84±12/5 71/9±11/49 72/66±11/88 82±14/14	P=56/0

 

شاخص آماری نام متغیر	فراوانی (درصد)	X±SD	نتیجه آزمون آماری ANOVA
محل خدمت ریاست معاونت پشتیبانی معاونت درمان معاونت آموزشی معاونت تحقیقات معاونت بهداشتی معاونت دانشجویی دانشکده ها معاونت غذا دارو	18(8/4) 25(11/6) 13(6) 10(4/7) 18(8/4) 39(18/1) 18(8/4) 55(25/6) 19(8/8)	67/9±8/9 72/6±11/15 78/4±11/9 73/1±12/9 71/9±14/9 71/1±13/2 71/1±11/5 76/8±12/2 76/1±10/7	1/0 P=
وضعیت خدمت مدیر واحد کارشناس مسئول کارشناس	12(5/6) 27(12/6) 142(66)	3/11±9/74 2/11±8/73 7/12±1/74	968/0 P=
سابقه کار 4-0 9-5 14-10 15 سال به بالا	71(33) 30(14) 49(8/22) 65(3/30)	74/25±13/75  74/7±11/89  71/48±11/61 73/81±11/77	59/0 P=

 

بر اساس نتایج مطالعه حاضر، اکثریت زنان شاغل در ستاد دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از وضعیت نشاط متوسطی برخوردار بودند. نتایج سایر مطالعات نیز مؤید نتیجه مطالعه حاضر می‌باشد (11-9)؛ به عنوان مثال نتیجۀ مطالعۀ فانی و آقا زیارتی که با هدف شناسایی مؤلفه های شادی فردی و سازمانی و سنجش وضعیت این مؤلفه‌ها در یکی از سازمان‌های پژوهشی انجام شد؛ نشان داد که وضعیت شادی در میان کارکنان سازمان مذکور در حد متوسط می‌باشد (11). برخی روانشناسان، نشاط را نوعی هیجان مثبت می‌دانند که تاثیر ژرفی بر ساز وکارهای جسمانی، شناختی و روانی دارد و عملکرد کارکنان را در زمینه‌های مختلف بهبود می بخشد (5)؛ بنابراین شناسایی عوامل تأثیر گذار بر نشاط کارکنان بسیار مهم می‌باشد.
بر اساس نتایج مطالعه حاضر سه متغیّر سطح درآمد، محل سکونت و شرکت در کلاس‌های شادی و نشاط با وضعیت شادکامی کارکنان ارتباط معنی‌داری داشت. در خصوص وضعیت درآمد، اکثریت زنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند سطح درآمد خود را متوسط ارزیابی نموده‌اند؛ ضمناً نتایج مطالعه حاضر نشان داد هرچه ارزیابی افراد از وضعیت درآمد خود بالاتر باشد، از وضعیت نشاط بهتری برخوردارند که این نتیجه مؤید نتایج سایر مطالعات می‌باشد (14-12)  Eysenckنیز بیان کرده است که افراد با درآمد بالا بیش از افراد با درآمد پایین شاد هستند (12). امروزه اجماع بر این است که درآمد تأثیر مثبت بر روی رفاه فردی بر جای می‌گذارد و این ارتباط از نظر آماری معنی‌دار است (15). رفاه اجتماعی در نهایت وضعیتی است که در آن نیازهای فرد تأمین و مسائل او مدیریت و مرتفع شده است و درنتیجه احساس شادکامی و خرسندی دارد (16)؛ همچنین مطالعه حاضر نشان داد که وضعیت مسکن نیز بر نشاط افراد تأثیرگذار می‌باشد و افراد دارای مسکن شخصی نسبت به سایر افراد از نشاط بیشتری برخوردار هستند. ازآنجاکه وضعیت مسکن یکی از متغیّرهای وابسته به درآمد افراد می‌باشد، لذا این نتیجه منطقی به نظر می‌رسد.
متغیر دیگر تأثیر گذار برشادکامی، شرکت در کلاس‌های شادی و نشاط بود. افرادی که سابقه شرکت در کلاس‌های شادی و نشاط را داشتند از شادکامی بیشتری برخوردار بودند. نتایج سایر مطالعات نیز حاکی از اثر بخشی کلاس‌های آموزشی بر بهبود وضعیت نشاط و شادکامی افراد می باشد (19-17). این مسئله لزوم برگزاری کلاس‌های شادی و نشاط کارکنان را در سازمان‌ها ملموس می‌نماید.
سایر متغیّرهای فردی و سازمانی همچون سطح تحصیلات، وضعیت تأهل، محل خدمت و...بر شادکامی افراد مورد مطالعه تأثیری نداشتند. البته نتایج سایر مطالعات (21، 20، 12) با نتایج مطالعه حاضر همسو نمی‌باشد؛ به عنوان مثال نتایج مطالعه حاجی‌زاده میمندی (20) حاکی از تأثیر تحصیلات بر وضعیت نشاط می‌باشد. البته محمد‌زاده و همکاران در یک مطالعۀ مروری به بررسی تأثیر درآمد بر شادی نیروی کار در ایران پرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان تحصیلات تاثیر آماری معنی‌داری بر میزان شادی ندارد. رابطۀ ضعیف بین تحصیلات و شادی، به دلیل کواریانس شادی با درآمد یا وضعیت شغلی و حرفه‌ای افراد است. به این صورت که تحصیلات تنها به صورت غیر‌مستقیم به رفاه و شادی وابسته می باشد (15). به نظر می‌رسد برآورده نشدن انتظارات نیروی کار به دلیل بیکاری و یا نامناسب بودن شغل از نظر نامرتبط بودن با رشتۀ تحصیلی، سطح پایین دستمزد، ناتوانی در به‌کارگیری آموزه‌های تئوریکی به صورت عملی منجر می شود که تحصیلات تأثیر معنی داری بر نشاط اجتماعی نداشته باشد.
بر اساس نتایج مطالعۀ حاضر، سن تأثیر معنی‌داری بر وضعیت نشاط اجتماعی کارکنان نداشت. نتایج سایر مطالعات حاکی از ارتباط سن با وضعیت نشاط می باشد (22, 19)؛ به عنوان مثال در مطالعۀ هزار جریبی و آستین‌افشان نشان داده شد که افراد زیر 20 سال نسبت به گروه‌های سنی بالاتر از وضعیت شادی مناسب تری برخوردار هستند (22). به نظر می رسد عدم وجود رابطه معنی‌دار بین سن و نشاط اجتماعی در مطالعۀ حاضر به دلیل عدم پراکندگی سنی نمونه‌های مورد بررسی در مطالعه حاضر باشد.
بر اساس نتایج مطالعۀ حاضر، میانگین نمرۀ نشاط اجتماعی در میان زنان متأهل نسبت به زنان مجرد و مطلقه یا بیوه، بالاتر بود؛ ولی تأثیر تأهل بر روی نشاط از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. نتایج سایر مطالعات در زمینه تأثیر تأهل بر روی نشاط اجتماعی متناقض می‌باشد؛ به عنوان مثال نتایج مطالعه بخارایی و همکاران که با هدف بررسی میزان نشاط اجتماعی در شهر بوشهر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن انجام شد، نشان داد که وضعیت تأهل بر نشاط اجتماعی تأثیر گذار می‌باشد (22، 21). در این مطالعه میزان نشاط اجتماعی در بین مجردین در بوشهر بیشتر از متأهلین بود. در حالی‌که در مطالعۀ حاجی‌زادۀ میمندی تأهل تأثیر معنی‌داری بر روی نشاط اجتماعی نداشت (20).
مهم‌ترین نقطه قوت این مطالعه بررسی نشاط اجتماعی به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های نظام سلامت در ایران و استان خراسان جنوبی می‌باشد. نقطه قوت دیگر مطالعه بررسی نشاط اجتماعی در زنان کارمند که دارای تکثر نقشی می‌باشند هست.
یکی از نقاط ضعف مطالعه، مقطعی بودن آن است که در نتیجه، روابط علّی و معلولی بررسی نشده است؛ ضمناً با توجه به حجم کاری بالای کارمندان ممکن است افراد دقّت لازم در هنگام تکمیل پرسشنامه‌ها را نداشتند و نیزعدم معنی‌داری برخی آنالیزها، ممکن است به دلیل تعداد افراد کم در زیر گروه‌ها باشد.

نتیجه‌گیری
نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که وضعیت نشاط در سطح متوسط بوده است. با توجه به اینکه نشاط از شاخصه‌های ارتقای توسعه سازمانی می‌باشد و بزرگترین کلید برای بهره‌وری سازمان، کارکنان شاد می‌باشند و نیز علی‌رغم اینکه در این تحقیق برخی عوامل مؤثر بر شادی و نشاط (عوامل فردی و سازمانی) مورد توجه و بررسی قرارگرفت،؛ لیکن به منظور ساختن فضایی پرنشاط در دانشگاه‌ها باید اقدامات همه جانبه‌ای از جمله برگزاری جلسات/کلاس‌های نشاط و شادی صورت گیرد تا اهداف مورد نظر سریع‌تر محقق شوند.
تقدیر و تشکّر
این مقاله، حاصل طرح تحقیقاتی دانشجویی مصوب دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با کد مصوب 5203 می باشد. از کلیه افرادی که زمینه اجرای این پژوهش را فراهم کردند، قدردانی می‌گردد.

تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام می‌دارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.

1- Afshani SA. An Investigation of Social Happiness among the Youth in the City of Yazd and the Factors Affecting It. Journal of Social analysis of social order and inequality. 2015; 7(2): 1-27. [Persian] Link
2- Hills P, Argyle M. Happiness, Introversion-Extroversion and Happy Introvets. Pers Individ Dif. 2001; 30 (4): 595-608. DOI: 10.1016/S0191-8869(00)00058-1
3- Sharifzadeh Ha-S, Mirmohammad Tabar SA, Adlipour S. A Study of Factors Affecting Social Happiness in Iran: A Meta-analysis of Conducted Research. Strategy for Culture. 2018; 10(40): 159-80. [Persian] Link
4- Moeini B, Barati M, Farhadian M, Heydari ara M. The effectiveness of an educational intervention to enhance happiness in Iranian older people: Applying social support theory. Australas J Ageing. 2020; 39(1): e86-e93. DOI: 10.1111/ajag.12702
5- Porsoltani ZarandiH, Shafiee SH. The relationship of Happiness at work with organizational entrepreneurship of employees of the Ministry of Sport and Youth. Journal of Human Resource Management in Sport. 2015; 2(2): 117-28. [Persian] Link
6- Darvishi A, Kalateh S M. The Effect of Organizational Exhilaration on the Productivity of Employees in Sport and Youth General Office of Mazandaran Province. New Trends in Sport Management )NTSMJ). 2017; 5(16): 9-19. [Persian] Link
7- Moeini B, Babamiri M, Mohammadi Y, Barati M, Rashidi S.Relationship Between Happiness and Mental Health Status Among High School Female Students:A Descriptive Analytic Study. Nurs Midwifery J. 2017; 14(11): 942-51. [Persian] Link
8- Tehrani A, Heidari H. The effect of group training based on Lazarus multimodal therapy on the happiness of women in Islamshahr, Iran. Journal of Fundamentals of Mental Health(JFMH(. 2015; 17(2): 98-102. [Persian] DOI: 10.22038/JFMH.2015.4035
9- Zareshahabadi A, Torkan R, Hidari M. A Survey of the Relationship between Job Satisfaction and Social Happiness among High-schools Teachers of Giroft City. 2013; 23(4): 165-188. [Persian] Link
10- Akhshi N, Golabi F .Social happiness and social participation. Journal of Applied Sociology. 2015; 26(3): 139-60. [Persian] Link
11- Fani AA, Aghaziarati M. Identification of individual and organizational happiness Factors and assessment of this Factors. Organizational Culture Management. 2013; 11(1): 69-86. [Persian] DOI: 10.22059/jomc.2013.35318
12- Haghi S, Anbari M. A Study of Personal and Social Factors Impacting Women's Social Happiness Research Subjects: Women in Rural and Urban Areas of Delijan. Journal of Applied Sociology. 2014; 25(1): 1-26. [Persian] Link
13-Samiei Esfehani AR, Poordanesh S, Danesh H. The Social Factors Affecting the Social Happiness of Teachers (Case Study). Iranian Journal of Educational Society. 2018 ; 6(6): 186-200. [Persian] Link
14- Malekzadeh G, Rahnama N. Investigating factors affecting the vitality of the employees at work. Second International Conference on Management and Information and Communication Technology. 2016 Agu 7; Tehran; 2016. Link
15- Mohamadzadeh P, Asgharpur H, Maniee O. The Effect of Income on Labor Force Happiness in Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi). 2013; 48(1): 139-158. [Persian] DOI: 10.22059/jte.2013.30364.
16- Jafar Mikaeili MK, Fateme Sadat Homayoni. The Role of Socioeconomic Factors Affecting Happiness. A Research Journal on Social Work. 2017; 4(12): 1-41. [Persian] DOI: 10.22054/RJSW.2017.10035
17- Paivastegar M, Mousavi SA. The Effects of self-regulation Skills on Happiness, Learning Strategies and Motivation believes of Students. Strategic Studies on Youth ans Sports. 2014; 13(23): 47-62. [Persian] Link
18- Ghasemi A, Abedi A, Baghban I. The impact of group education based on snyder’s hop theory on the rate of happiness in eldery’s life. Knowledge & Research in Applied Psychology. 2009; 11(41): 17-40. [Persian] Link
19- Aghadavood S R. Studying the Effects of Employees Happiness Management System on Employees' Performance Based On Steers' Model (Case: Isfahan Branch Gas Company). Human Resource Management in Oil Industry. 2018; 9(35): 33-58. [Persian] Link
20- Hajizade Mimandi M, Torkan R. A study of the Level of and factors related to Social Happiness (Case study: Yazd university students). Urban Sociological Studies, 2015; 5(16): 59-86. [Persian] Link
21- Bokharaei A, Sharbatein MH, Tavafi P. A Sociological Study of the Relationship between Happiness and Social Health: (A Case Study of the 18-30-Year-Old Youths of the City of Malayer). Social Development & Welfare Planning. 2016; 7(25): 1-39. [Persian] DOI: 10.22054/QJSD.2016.3851
22- Hezarjaribi J, Astinfeshan, P. Review of Influential Factors in Social Bliss (Emphasis on Tehran Province). Journal of Applied Sociology. 2009; 20(1): 119-146. [Persian] Link