مجله علمی

  زمینه و هدف: متوتروکسات جزء داروهایی است که در شیمی‏درمانی تومورهای مختلف و در درمان بیماری‏های التهابی کاربرد وسیعی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که این دارو بر روی روند ساخت اسپرم و تخمک اثر مهاری داشته و باعث کاهش باروری و تغییرات بافتی مختلف در بیضه حیوانات آزمایشگاهی می‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر تجویز متوتروکسات بر روی معیارهای اسپرم‏سازی در بافت بیضه موش صحرایی بالغ انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، به دو گروه تجربی (20 نمونه) و شاهد (20 نمونه) تقسیم شدند. گروه تجربی اول و دوم به ترتیب 14 و 28 روز هر هفته یک بار، داروی متوتروکسات به میزان mg/kg 1 و گروه شاهد اول و دوم نیز مدت 14 و 28 روز هر هفته یک بار، نرمال‏سالین به میزان mL/kg 10 به صورت داخل صفاقی دریافت نمودند. بعد از گذشت زمان‏های ذکر شده، از بافت بیضه نمونه‏گیری شد و پس از تهیه برش‏های بافتی و رنگ‏آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین، از نظر بافت‏شناسی و شاخص‏های اسپرم‏سازی شامل: ضریب تمایز لوله‌ای (TDI) ، ضریب اسپرمیوژنز (SI) و ضریب بازسازی (RI) مطالعه شد. داده‏ها با استفاده از آزمون آماری واریانس یک‌طرفه در سطح معنی‏داری 05/0>P ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: در این تحقیق داروی متوتروکسات اثرات مخربی بر روی بافت بیضه و فرایند اسپرم‏سازی در گروه‏های تحت درمان در مقایسه با گروه شاهد داشت؛ همچنین ضرایب TDI ، SI و RI در روز چهاردهم کاهش غیر معنی‏دار و در روز 28 بعد از تجویز دارو نسبت به گروه شاهد، کاهش معنی‏داری (001/0>P) را نشان داد.