BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3503-fa.html
، محمد ولی‌زاده*2 ، زهرا حاجی لو1
2- مرکز تحقیقات نفرولوژی و پیوند کلیه، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران ،
مقدمه
عفونت‌های مجاری ادراری[1] از شایع‌ترین عفونت‌های باکتریایی دوران کودکی بوده و نه تنها به دلیل فراوانی بالای آنها، بلکه به خاطر دامنه گسترده علائم شامل باکتریوری بدون علامت، درگیری کلیه، باکتریمی و شوک سپتیک از اهمیت بالایی برخوردار هستند (1). پیلونفریت به‌عنوان یکی از اشکال شدید این عفونت‌ها، می‌تواند منجر به آسیب‌های غیر‌قابل‌برگشت کلیوی گردد. پیلونفریت شامل درگیری پارانشیم کلیه با علایمی همچون درد پهلو، تب، احساس ناخوشی، تهوع، استفراغ و گاهی اسهال است و ممکن است تب تنها علامت آن باشد. پیلونفریت شایع‌ترین عفونت باکتریایی جدی در شیرخواران کمتر از 24 ماه همراه با تب بدون کانون مشخص است. این بیماری در کودکان با سن بالا با تب، لرز، تهوع و درد پهلو همراه با علائم معمول بیماری دستگاه ادراری تحتانی مانند سوزش و تکرر ادرار تظاهر می‌کند (2). عوارض عفونت ادراری در کودکان بیشتر از افراد بالغ بوده و مهـم‌تـرین عارضه این بیماری در کودکان شامل آسیب پارانشیم کلیه به صورت فیبـروز کلیـه یـا تـأخیر در رشد کلیوی است که این اسکار مـی‌توانـد در دراز مـدت بـه نارسایی مزمن کلیه، اختلال رشد و فشار خون بالا منجر شود (3). تأیید درگیری پارانشیم کلیه می‌تواند برای شناسایی و درمان به موقع کودکان در معرض خطر اسکار کلیوی و اثرات بلند مدت کلیوی مفید باشد. اسکن کلیه با ترکیب دی‌مرکاپتوسوکسینیک (DMSA) اسید تکنسیوم-99 به‌عنوان استاندارد طلایی تشخیص پیلونفریت شناخته شده است (4).
با وجود اهمیت بالای اسکن DMSA در تعیین میزان آسیب کلیوی، انجام این روش تصویربرداری برای تمام بیماران مبتلا به پیلونفریت به ویژه با در نظر گرفتن محدودیت‌هایی نظیر هزینه بالا، دسترسی محدود در برخی مراکز درمانی، و نگرانی از قرارگیری کودکان در معرض تابش رادیواکتیو ممکن است عملی نباشد (5). بر این اساس، شناسایی پارامترهای بالینی و پاراکلینیکی که بتوانند به‌عنوان شاخص‌های پیش‌بینی کننده آسیب کلیوی عمل کنند، توجه محققان و بالینگران را به خود جلب کرده‌اند. عواملی همچون شدت تب، مدت زمان علائم، وجود باکتریمی، شدت لکوسیتوز، افزایش سطح پروتئین واکنشی C (CRP[2])، پروکلسی‌تونین (PCT[3]) و سدیمانتاسیون اریتروسیتی (ESR[4]) در مطالعات مختلف به‌عنوان متغیرهای مرتبط با شدت درگیری کلیوی مطرح شده‌اند (5-7). PCT که نهایتاً توسط غده تیروئید ترشح می‌شود و در طی عفونت‌های باکتریایی آزاد می‌شود، یک نشانگر امیدوارکننده جدید برای تشخیص درگیری پارانشیم کلیه است (8). برخی مطالعات با بررسی ارتباط و میزان قابلیت پیشگویی پارامترهای در دسترس نظیر ESR و CRP با یافته‌های DMSA در بیماران مبتلا به پیلونفریت حساسیت نسبتاً مناسبی را گزارش کرده‌اند (8-11). این در حالی است که برخی مطالعات عدم وجود ارتباط معنی‌دار یافته‌های پاراکلینیکی با نتایج روش استاندارد DMSA را گزارش کرده‌اند (12-16). همچنین برخی مطالعات لکوسیتوز را به‌عنوان یک یافته پیشگویی‌کننده نتایج اسکن DMSA گزارش کرده‌اند (17).
با توجه به شیوع بالای عفونت‌های ادراری در کودکان، وجود عوارض بلند مدت در پی عدم درمان و تشخیص به موقع و همچنین هزینه بالا و رادیواکتیو بودن روش تشخیصی استاندارد (اسکن DMSA)، یافتن روش‌های آزمایشگاهی ارزان و قابل دسترس‌تر جهت ارزیابی‌های اولیه بیماران بسیار حائز اهمیت است. بنابر اهمیت موضوع و نتایج گاه متناقض در مطالعات پیشین، بررسی دقیق ارتباط میان یافته‌های اسکن DMSA با ویژگی‌های بالینی و آزمایشگاهی در کودکان مبتلا به پیلونفریت ضروری به‌نظر می‌رسد. با توجه به نبود مطالعات مشابه در سطح استان، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی الگوهای آسیب کلیوی در اسکن DMSA و تعیین ارتباط آن با شاخص‌های بالینی و پاراکلینیکی در کودکان مبتلا به پیلونفریت و در بیمارستان شهید مطهری ارومیه، به‌عنوان مرکز فوق تخصصی کودکان استان آذربایجان غربی با هدف بهینه‌سازی روند تشخیص، پیش‌آگهی و مدیریت بیماران طراحی و اجرا شد.
روش تحقیق
این مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی با هدف ارزیابی یافته‌های اسکن DMSA و ارتباط آن با پارامترهای بالینی و پاراکلینیکی در کودکان مبتلا به پیلونفریت طراحی شده است. پژوهش حاضر پس از کسب کد اخلاق از کمیته اخلاق و پژوهش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه به شماره IR.UMSU.REC.1401.274 اجرا شد. در این مطالعه 109 کودک 6 ماه تا 12 سال مبتلا به پیلونفریت بستری شده در بیمارستان شهید مطهری ارومیه، از شهریور 1402 تا اردیبهشت 1403 به صورت تمام شماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. در فاصله زمانی یک تا 3 روز از شروع درمان جهت بررسی وضعیت پارانشیم کلیه از تمامی کودکان اسکن DMSA به عمل آمد. سینتی‌گرافی کلیه به روش تزریق وریدی تکنسیوم-99 DMSA انجام گردید؛ به طوری که بر اساس سن بیماران و قانون Webster کمترین دوز تزریقی 20 مگابکرل و بیشترین دوز 110 مگابکرل بود. سه ساعت بعد از تزریق، شش نما از کلیه‌ها شامل یک نمای قدامی، یک نمای خلفی، دو نمای مایل خلفی و دو نمای مایل قدامی توسط دوربین گامای متصل به کامپیوتر گرفته شد. یک یا بیشتر از یک منطقه با کاهش جذب کورتیکال و نیز کاهش جذب منتشر قشر کلیه در اسکن DMSA غیر طبیعی در نظر گرفته شد. درگیری هر کلیه به صورت خفیف (کاهش برداشت ردیاب رادیواکتیو به صورت موضعی)، متوسط (برداشت ردیاب رادیواکتیو در حد 20 تا 40 درصد) و شدید (کلیه آتروفیک و با برداشت ردیاب رادیواکتیو در حد کمتر از 20 درصد) طبقه‌بندی گردید (18).
معیارهای ورود به مطالعه شامل سن 6 ماه تا 12 سال، تشخیص اولیه پیلونفریت بر اساس یافته‌های اسکن DMSA مبنی بر پیلونفریت و کشت مثبت ادراری (رشد بیش از 105 کلونی در 1 سی سی محیط کشت در روش نمونه‌گیری Midstream clean catch و رشد 104 کلونی در روش نمونه‌گیری با کاتتر) در فاز حاد بیماری بود. سطوح آزمایشگاهی ESR بالای 30 میلی متر/ساعت، CRP بالای 10 میلی‌گرم/ لیترو تعداد گلبول سفید (WBC[5])بالای 15 هزار در میکرولیتر به‌عنوان یافته‌های غیرطبیعی درنظر گرفته شدند. اطلاعات مورد نیاز شامل ویژگی‌های دموگرافیک (سن و جنسیت)، علائم بالینی اولیه بیماری (شکایت اصلی)، درجه حرارت ثبت شده در بدو مراجعه، یافته‌های اسکن DMSA، تعداد لکوسیت خونی و سطوح سرمی ESR، CRP از پرونده بیماران استخراج و در پرسش‌نامه ثبت گردید. بیماران بر اساس یافته‌های اسکن (درگیری دوطرفه، یک‌طرفه، بدون درگیری، تغییر سایز کلیه و کاهش جذب کلیه) و همچنین شدت درگیری براساس یافته‌های اسکن (خفیف، متوسط و شدید) به گروه‌های مطالعاتی تقسیم و بر اساس پارامترهای بالینی و پاراکلینیکی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند.
داده‌های به دست آمده از این مطالعه با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۷ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج توصیفی برای پارامترهای کمی شامل سن، تب، ESR، CRP و WBC با میانگین و انحراف معیار و برای پارامترهای کیفی شامل جنسیت، علائم و اسکن DMSA با درصد فراوانی گزارش شدند. بررسی ارتباط پارامترهای آزمایشگاهی و بالینی با نتایج اسکن DMSA نهایی از آزمون کای-دو استفاده شد. سطح معناداری آماری در تمامی تحلیل‌ها بر اساس مقدار 05/0 >P تعیین گردید. نتایج به صورت جدول توزیع فراوانی ارائه گردید.
یافته‌ها
در مدت زمان مطالعه، 109 کودک 6 ماه تا 12 سال بستری شده با تشخیص پیلونفریت در بیمارستان شهید مطهری ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی کودکان مورد مطالعه 34/2 ± 82/5 سال بود؛ بطوریکه 11 مورد کمتر از 2 سال (09/10 درصد)، 16 مورد بین 3 تا 4 سال (68/14 درصد)، 59 مورد 5 تا 7 سال (13/54 درصد) و 23 مورد بالای 8 سال (1/21 درصد) بودند. همچنین، 83 نفر (15/76 درصد) از کودکان مورد مطالعه دختر و 26 نفر (85/23 درصد) پسر بودند (جدول 1).
در جدول 1 توزیع فراوانی علائم بالینی کودکان در بدو مراجعه با تشخیص پیلونفریت نشان داده شده است. در 61 مورد (96/55 درصد) تب (با احتساب دمای مرکزی بیشتر یا مساوی 38 درجه سانتی‌گراد) وجود داشت. همچنین در 54 مورد (54/49 درصد) بی‌اشتهایی/Poor feeding، در 52 مورد (71/47 درصد) درد و بی قراری، در 33 مورد (27/30 درصد) تهوع و استفراغ و تغییر رنگ ادرار ، در 26 مورد (85/23 درصد) و اسهال در 24 مورد (02/22 درصد) وجود داشت.
نتایج اسکن DMSA به تفکیک کلیه چپ و راست در جدول 2 نشان داده شده است. جدول فوق بررسی درگیری کلیوی راست و چپ را به‌طور همزمان نشان می‌دهد. در 57 مورد (3/52 درصد) درگیری کورتیکال همزمان در هر دو کلیه وجود داشت، در 52 مورد (7/47 درصد) درگیری به صورت یک‌طرفه بود و یکی از کلیه‌ها در اسکن عملکرد طبیعی داشت.
نتایج پارامترهای آزمایشگاهی مورد بررسی در کودکان مبتلا به پیلونفریت در جدول 3 نشان داده شده است. میانگین تعداد WBC سرم کودکان مورد مطالعه 51/5578 ± 32/12685 با بازه 5 تا 30 هزار بود؛ بطوریکه در 31 مورد (44/28 درصد) لکوسیتوز وجود داشت. CRP نیز در 69 مورد (30/63 درصد) مثبت بود.
در بررسی میزان ESR، در ۳۶ مورد (03/33 درصد) مقدار آن در محدوده منفی (زیر ۳۰ میلی‌متر در ساعت) قرار داشت، در ۵۵ مورد (46/50 درصد) به‌صورت مثبت ضعیف (بین ۳۰ تا ۸۰ میلی‌متر در ساعت)، و در ۳۶ مورد (1/34 درصد) به‌عنوان مثبت قوی (بیش از ۸۰ میلی‌متر در ساعت) طبقه‌بندی شد. این طبقه‌بندی بر اساس معیارهای از پیش تعیین‌شده انجام گردید.
در این مطالعه ارتباط لکوسیتوز با نوع درگیری و ضایعه کلیوی (یک طرفه یا دو طرفه بودن) بیماران مبتلا به پیلونفریت در اسکن DMSA بررسی شد (جدول 4). به طور کلی 31 مورد (44/28 درصد) از بیماران با درگیری و ضایعه کلیوی مثبت دارای لکوسیتوز مثبت بوده و 78 مورد (56/71 درصد) لکوسیتوز منفی داشتند. در بیماران با نتیجه لکوسیتوز مثبت، 22 مورد (97/70 درصد) درگیری دو طرفه و 9 مورد (03/29 درصد) درگیری یک طرفه داشتند. طبق نتایج آزمون کای-دو، ارتباط بین لکوسیتوز با نوع درگیری و ضایعه کلیوی (یک طرفه یا دو طرفه بودن) به لحاظ آماری معنی‌دار بود (025/0P=). همچنین حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت لکوسیتوز در تشخیص شدت درگیری کلیوی به ترتیب 6/38 درصد، 7/82 درصد و 71 درصد محاسبه شد. تحلیل‌های آماری نشان داد که وجود لکوسیتوز با احتمال متوسطی می‌تواند پیش‌بینی کننده درگیری دو طرفه کلیه باشد، زیرا اگرچه ویژگی (تشخیص صحیح موارد خفیف) بالاست، اما حساسیت آن نسبتاً پایین بوده و تنها حدود 38 درصد از موارد شدید (دو طرفه) را شناسایی می‌کند.
در جدول 4 ارتباط CRP با درگیری و ضایعه کلیوی بیماران مبتلا به پیلونفریت در اسکن DMSA نشان داده شده است. به طور کلی 69 مورد (3/63 درصد) از بیماران با درگیری و ضایعه کلیوی مثبت نتیجه CRP مثبت و 40 مورد (7/36 درصد) نتیجه CRP منفی داشتند. از بین بیماران CRP-مثبت، 33 مورد (82/47 درصد) داراری درگیری دو طرفه و 36 مورد (17/52 درصد) درگیری یک طرفه داشتند. نتایج ارتباط معنی‌داری بین CRP با نوع درگیری و ضایعه کلیوی (یک طرفه یا دو طرفه بودن) بیماران مبتلا به پیلونفریت در اسکن DMSA نشان نداد (304/0P=). همچنین حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت CRP در تشخیص شدت درگیری کلیوی به ترتیب 8/29 درصد، 8/78 درصد و 7/60 درصد بود. این نتایج نشان می‌دهند که اگرچه مثبت بودن CRP قدرت خوبی برای پیش‌بینی درگیری دو طرفه کلیوی دارد، ولی حساسیت آن پایین است و بیش از نیمی از بیماران با درگیری شدید ممکن است CRP منفی داشته باشند.
ارتباط بین ESR با درگیری و ضایعه کلیوی بیماران مبتلا به پیلونفریت در اسکن DMSA بررسی و نتایج آن در جدول 4 ارائه شده است. به طور کلی، در 73 مورد (97/66 درصد) از بیماران با درگیری و ضایعه کلیوی مثبت نتیجه ESR مثبت و در 36 مورد (03/33 درصد) نتیجه ESR منفی بود. به طور کلی، در 41 مورد (16/56 درصد) از موارد ESR-مثبت دارای درگیری دوطرفه و 32 مورد (84/43 درصد) درگیری کلیوی یک طرفه داشتند. طبق نتایج آزمون کای-دو، ارتباط بین ESR با نوع درگیری و ضایعه کلیوی (یک طرفه یا دو طرفه بودن) به لحاظ آماری معنی‌دار نبود (934/0=P). علاوه بر این، حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت ESR در تشخیص شدت درگیری کلیوی به ترتیب 6/38 درصد، 75 درصد و 8/62 درصد بود. نتایج نشان می‌دهد که افزایش ESR تا حدودی می‌تواند پیش‌بینی کننده درگیری دو طرفه کلیوی باشد، با این حال قدرت پیش‌بینی آن به لحاظ آماری معنادار نبوده و حساسیت آن نسبتاً پایین است.
ارتباط بین تب بالای 38 درجه با نوع درگیری و ضایعه کلیوی بیماران مبتلا به پیلونفریت در اسکن DMSA بررسی و در جدول 4 نشان داده شده است. به طور کلی، در 24 مورد (34/39 درصد) از موارد با درگیری دو طرفه و در 37 مورد (66/60 درصد) از موارد با درگیری یک‌طرفه تب بالای 38 درجه ثبت شده است. نتایج نشان دهنده ارتباط معنی‌دار (004/0P=) بین تب بالا با نوع درگیری و ضایعه کلیوی بیماران بود.
جدول یک- توزیع سنی و علائم بالینی کودکان مبتلا به پیلونفریت بستری شده در بیمارستان شهید مطهری ارومیه (1403-1402)
|
فراوانی |
|||
|
|
|
تعداد |
درصد |
|
سن |
کمتر از 2 سال |
11 |
09/10 |
|
3 تا 4 سال |
16 |
68/14 |
|
|
5 تا 7 سال |
59 |
13/54 |
|
|
بیشتر از 8 سال |
23 |
10/21 |
|
|
جنسیت |
دختر |
83 |
15/76 |
|
پسر |
26 |
85/23 |
|
|
علائم بالینی |
|
|
|
|
تب |
61 |
96/55 |
|
|
بی اشتهایی/Poor feeding |
54 |
54/49 |
|
|
درد/ بی قراری |
52 |
71/47 |
|
|
تهوع و استفراغ |
33 |
27/30 |
|
|
تغییر رنگ ادرار |
26 |
85/23 |
|
|
اسهال |
24 |
02/22 |
|
جدول 2- نتایج اسکن DSMA در کودکان مبتلا به پیلونفریت بستری شده در بیمارستان شهید مطهری ارومیه (1403-1402)
|
|
|
نتایج اسکن DMSA کلیه چپ |
||||
|
|
|
درگیری شدید |
درگیری متوسط تا شدید |
درگیری خفیف |
عملکرد طبیعی |
کل |
|
نتایج اسکن DMSA کلیه راست |
درگیری شدید |
0 (0/%0) |
3 (75/%2) |
8 (34/%7) |
4 (67/%3) |
15 (76/%13) |
|
درگیری متوسط تا شدید |
2 (83/%1) |
6 (50/%5) |
6 (50/%5) |
11 (09/%10) |
25 (94/%22) |
|
|
درگیری خفیف |
2 (83/%1) |
8 (34/%7) |
22 (18/%20) |
14 (84/%12) |
46 (20/%42) |
|
|
عملکرد طبیعی |
7 (42/%6) |
10 (17/%9) |
6 (50/%5) |
0 (0/%0) |
23 (10/%21) |
|
|
کل |
11 (09/%10) |
27 (77/%24) |
42 (53/%38) |
29 (60/%26) |
109 |
|
جدول 3- پارامترهای آزمایشگاهی در کودکان مبتلا به پیلونفریت بستری شده در بیمارستان شهید مطهری ارومیه (1403-1402)
|
|
انحراف معیار ± میانگین |
|
فراوانی |
|
|
|
|
|
تعداد |
درصد |
|
تعداد WBC |
51/5578 ± 32/12685 |
بیش از 15 هزار |
31 |
44/28 |
|
کمتر از 15 هزار |
78 |
56/71 |
||
|
ESR |
43/28 ± 52/48 |
منفی (زیر 30) |
36 |
03/33 |
|
مثبت ضعیف (30 تا 80) |
55 |
46/50 |
||
|
مثبت قوی (بالای 80) |
18 |
51/16 |
||
|
CRP |
78/27 ± 86/43 |
بیش از 10 |
71 |
14/65 |
|
کمتر از 10 |
38 |
86/34 |
||
|
جدول 4- توزیع همزمان فراوانی لکوسیتوز، CRP، ESR و تب با درگیری کلیوی DMSA در کودکان مبتلا به پیلونفریت بستری شده در بیمارستان شهید مطهری ارومیه (1403-1402) |
||||||||
|
|
درگیری و ضایعه کلیوی اسکن DMSA |
سطح معنی‌داری |
||||||
|
دو طرفه |
یک طرفه |
|||||||
|
لکوسیتوز |
داشته |
22 (97/%70) |
9 (03/%29) |
*025/0 |
|
|||
|
نداشته |
35 (87/%44) |
43 (13/%55) |
|
|||||
|
CRP |
مثبت |
33 (82/%47) |
36 (17/%52) |
ns304/0 |
|
|||
|
منفی |
24 (%60) |
16 (%40) |
|
|||||
|
ESR |
منفی |
16 (%44/44) |
20 (56/%55) |
ns934/0 |
|
|||
|
مثبت خفیف |
31 (36/%56) |
24 (64/%43) |
|
|||||
|
مثبت قوی |
10 (56/%55) |
8 (44/%44) |
|
|||||
|
تب |
داشته |
24 (34/%39) |
37 (66/%60) |
**001/0> |
|
|||
|
نداشته |
33 (75/%68) |
15 (25/%31) |
|
|||||
آزمون کای-دو، ns ،* و ** به‌ترتیب غیرمعنی‌دار، معنی‌دار در سطح 5 درصد و معنی‌دار در سطح 1 درصد
بحث
مطالعه حاضر، به بررسی یافته‌های اسکن DMSA و ارتباط آن با شاخص‌های بالینی و پاراکلینیکی در کودکان بستری شده با پیلونفریت پرداخت. در این مطالعه، در مجموع 109 کودک 6 ماهه تا 12 ساله با تشخیص پیلونفریت مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین سنی بیماران ارزیابی شده 34/2 ± 82/5 سال بود و 15/76 درصد از بیماران دختر بودند. نتایج مطالعه ما از نظر ابتلای بیشتر دختران به پیلونفریت همسو با نتایج مطالعات دیگر بود (19, 20)، با این حال میانگین سنی بیماران در مطالعه ما کمی بالاتر بود؛ این اختلاف می‌تواند تحت تأثیر ویژگی‌های جمعیتی، تفاوت‌های منطقه‌ای در سن مراجعه، یا نحوه شناسایی بیماران در این مرکز درمانی باشد
از نظر یافته‌های DMSA بیش از نیمی از بیماران دچار درگیری دو طرفه کلیوی بودند. این موضوع بیانگر شیوع بالای آسیب کلیوی در میان کودکان مبتلا به پیلونفریت حاد است و با شواهد موجود از مطالعات مشابه که به درگیری شایع کلیه‌ها اشاره داشته‌اند، هم‌راستا می‌باشد (2, 20). اهمیت این یافته از آن جهت است که آسیب دوطرفه می‌تواند با عوارض طولانی‌مدت‌تری در عملکرد کلیوی همراه باشد و نیاز به پیگیری دقیق‌تری دارد.
در بررسی شاخص‌های بالینی، تب بالا در زمان مراجعه با شدت درگیری کلیوی ارتباط آماری معناداری داشت. این یافته، نقش بالقوه تب به‌عنوان یکی از علائم هشداردهنده اولیه آسیب کلیوی را تقویت می‌کند و تأکید می‌نماید که ارزیابی دقیق درجه حرارت بدن در مراحل اولیه می‌تواند به تصمیم‌گیری مناسب‌تر درباره انجام تصویربرداری‌های تکمیلی کمک کند (9, 20).
از منظر شاخص‌های آزمایشگاهی، بیماران با شدت بیشتر درگیری کلیوی بیشتر دارای لکوسیتوز، ESR مثبت و CRP مثبت بودند. این شاخص‌ها از حساسیت نسبتاً مناسبی برخوردار بودند، اما به‌تنهایی از قدرت تشخیصی کافی برخوردار نیستند. ویژگی‌های غیر اختصاصی آنها ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب شود و همین امر ضرورت ترکیب آنها با اطلاعات بالینی را ایجاب می‌کند. این یافته‌ها همسو با مطالعاتی است که عدم دقت کافی این نشانگرها برای پیش‌بینی شدت آسیب کلیوی را گزارش کردند (14, 15, 21). در تحلیل دقیق‌تر، مشخص شد که در شرایطی که چند شاخص آزمایشگاهی همزمان با علائم بالینی مثبت باشند، احتمال وجود درگیری کلیوی به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. این نکته می‌تواند مبنای طراحی مدل‌های پیش‌بینی بالینی در آینده قرار گیرد (16, 22).
در نهایت، مطالعه حاضر نشان داد که اگرچه یافته‌های بالینی و پاراکلینیکی می‌توانند در ارزیابی اولیه کودکان مبتلا به پیلونفریت مفید باشند، ولی انجام اسکن DMSA همچنان برای تشخیص آسیب کلیوی ضروری است. استفاده ترکیبی از داده‌های بالینی و تصویربرداری می‌تواند دقت تشخیص را افزایش داده و از انجام تصویربرداری‌های غیرضروری در بیماران کم‌خطر جلوگیری کند.
با توجه به ماهیت گذشته‌نگر مطالعه، تک مرکزی بودن و عدم پیگیری طولانی مدت افراد مورد مطالعه، پیشنهاد می‌شود مطالعات آینده‌نگر با پیگیری چند مقطعی برای به دست آوردن سیر بالینی کودکان با پیلونفریت حاد و همچنین میزان اسکار و افت عملکرد کلیوی در طولانی مدت و فاکتورهای تعیین کننده آن به صورت چند مرکزی اجرا شود تا نتایج جامع و کاربردی‌تری در اختیار قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
به‌طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که درگیری کورتیکال کلیه در اسکن DMSA در اغلب کودکان بستری شده با تشخیص پیلونفریت وجود دارد، که در موارد نسبتاً چشمگیری این درگیری به صورت دو طرفه و شدید بوده که لزوم پیگیری بلند مدت بیماران و بررسی مجدد 6 یا 12 ماهه از نظر اسکار کلیوی و عملکرد آن را نشان می‌دهد. همچنین نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پارامترهای بالینی نظیر تب و پارامترهای آزمایشگاهی نظیر تب و لکوسیتوز ارتباط معنی‌داری با شدت درگیری کلیوی کودکان دارند، با این حال، در مطالعه ما ارتباط معنی‌داری بین ESR و CRP مثبت با شدت درگیری کلیوی کودکان وجود نداشت. این عوامل به صورت تک پارامتر، دارای اختصاصیت پائینی بوده و بهتر است به عنوان موارد پیشگویی کننده اولیه و نه آزمایشات تشخیصی نهایی مورد استفاده قرار گیرند.
تقدیر و تشکّر
این مقاله حاصل پایان‌نامه تحت عنوان "ارزیابی یافته‌های اسکن دی‌مرکاپتو سوکسینیک اسید (DMSA) در کودکان مبتلا به پیلونفریت و ارتباط آن با پارامترهای بالینی و پاراکلینیکی" در مقطع دکتری تخصصی در سال 1403 با کد پروپوزال 11680 می‌باشد که با حمایت دانشگاه علوم پزشکی ارومیه اجرا شده است.
دسترسی داده‌ها
برای دسترسی به داده‌ها می‌توان با نویسنده مسئول مکاتبه کرد.
ملاحظات اخلاقی
مطالعه حاضر پس از تأیید شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با کد IR.UMSU.REC.1401.274انجام شد.
حمایت مالی
این مطالعه با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
هاشم محمودزاده در شکل‌گیری ایده اولیه، نظارت بر اجرای مطالعه، و نگارش و بازبینی نسخه‌های مختلف مقاله مشارکت داشته است. محمد ولی‌زاده در شکل‌گیری ایده اولیه، نظارت بر روند مطالعه، و نگارش و اصلاح مقاله نقش داشته است. زهرا حاجی‌لو در طراحی اولیه، جمع‌آوری داده‌ها، و تجزیه و تحلیل اطلاعات مشارکت داشته است.
تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام می‌دارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
دریافت: 1403/12/5 | پذیرش: 1404/2/21 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/3/20 | انتشار الکترونیک: 1404/1/15
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Attribution-NoneCommercial CC BY-NC