مقدمه
چاقی یک اختلال متابولیکی شایع است که کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته را تحت تأثیر قرار داده است. امروزه چاقی و افزایش سطوح چربی بدن یکی از مشکلات عمده سلامت عمومی دنیای کنونی به شمار میرود و منجر به افزایش بیماریهای متابولیک همراه با چاقی از جمله پرفشاری خون ، بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت میشود (1). یکی از شایعترین اختلالات لیپیدی در افراد چاق، بالا بودن سطوح تریگلیسرید (TG[1]) و لیپوپروتئین کم چگال (LDL[2]) و کاهش لیپوپروتئین پرچگال ([3]HDL) است. HDL یکی از قویترین عوامل جلوگیری کننده بیماریهای قلبی-عروقی محسوب میشود (2).
سیرتوئین 1[4] به عنوان بخشی از پروتئین داستیلازهای وابسته به نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید[5] است که با چندین ساز و کار بر عملکرد بافت چربی تأثیر میگذارد و همچنین در هومئوستاز گلوکز و متابولیسم اسیدهای چرب به ویژه در چاقی دخیل است، بعلاوه در سلولهای بتا پانکراس ترشح انسولین را تنظیم میکند و سلول را از استرس اکسیداتیو محافظت مینماید (3).
پژوهشگران بر این باورند که افزایش ([6]NAD)به دنبال فعالیت ورزشی موجب فعالسازی SIRT1 میشود (4). تغییر در سبک زندگی از جمله انجام تمرینهای ورزشی منظم از بهترین راهکارهای پیشگیری از سندرم متابولیک است و تأثیر مفیدی بر پارامترهای متابولیکی مرتبط با چاقی دارد (5).
مطالعات محدودی بر تأثیر تمرینات ورزشی بر سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و پروفایل لیپیدی در افراد بزرگسال انجام شده است. مطالعات اخیر نشان دادند که تمرین ترکیبی و مقاومتی موجب افزایش SIRT1 و HDL و همچنین کاهش TC، TG و LDL در مردان و زنان مبتلا به سندرم متابولیک شد (6, 7). از سوی دیگر، نتایج مطالعه نشان داد که تمرین در آب میتواند منجر به افزایش SIRT1 و HDL و همچنین کاهش TC، TG و LDL در زنان دیابتی نوع دو شود (8).
بررسیها در مورد تأثیر فعالیتهای ورزشی بر SIRT1 در ابتدای راه خود قرار دارد. ضمن اینکه اخیراً توجه زیادی معطوف به فعالیتهای ورزشی بر SIRT1 در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شده است. مطالعات بسیار اندکی در زمینه اثر فعالیتهای ورزشی بر SIRT1 و شاخصهای پروفایل لیپیدی انجام شده است. با اینحال نقش و تأثیر فعالیتهای ورزشی بر SIRT1 و شاخصهای پروفایل لیپیدی در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن گزارش نشده است و مکانیسم تغییرات آن در نتیجه فعالیت ورزشی در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن مشخص نیست. بنابراین پژوهشگران در این مطالعه فراتحلیل به دنبال پاسخ به این سؤال هستند که آیا با تأثیر تمرینات ورزشی بر SIRT1 و شاخصهای پروفایل لیپیدی در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن تفاوت وجود دارد یا خیر؟
روش تحقیق
مطالعه فراتحلیل حاضر براساس راهنمای پریزما[7] و همچنین دستورالعمل کوکراین[8] انجام شده است (9, 10).
روش جستجوی مقالات
برای استخراج مقالات، جستجو در پایگاههای اطلاعاتی Scopus، PubMedوWeb of science تا شهریورماه 1403 برای مقالات فارسی و تا سپتامبر سال 2024 برای مقالات انگلیسی صورت گرفت. کلید واژهها برای پایگاه اطلاعاتی PubMed و Scopus با استفاده از Title/Abstract جستجو شدند و برای پایگاه Web of science با استفاده از Topic جستجو شدند. برای مقالات انگلیسی از کلمات زیر استفاده شد:
“Exercise”، “Training”، “Physical Activity”، “Exercise Training”، “Sport”، “Strength Training” ،”Sport” ،”Weight training” ،“Resistance Training”، “Progressive Training” ،“Progressive Resistance”، “Weightlifting” ،“Aerobic Exercise” ،“Aerobic Training”، “Endurance Exercise”، “Endurance Training”، “Cardio Training” ، “Physical Endurance”، “Physical Exertion” ،“Sirtuin 1”، “Sirt 1” ،“ Lipid profile”، “Serum lipids” ،“Lipid profile”.
بااین حال، هیچ محدودیت در زمان جستجو اعمال نشد. برای مقالات فارسی از کلمات کلیدی زیر برای جستجوی مقالات استفاده شد:
"ورزش"، "تمرین"، "فعالیت بدنی"، "تمرین ورزشی"، "تمرینات قدرتی"، "تمرین با وزنه"، "تمرین مقاومتی"، "تمرین پیشرونده"، "مقاومتی پیشرونده"، "تمرین هوازی"، "تمرینات هوازی"، "تمرین استقامتی"، "تمرینات استقامتی"، "تمرینات ورزشی"، "استقامت بدنی"، "تمرینات بدنی"، "سیرتوئین 1"، "پروفایل لیپیدی"، "لیپیدهای سرمی" و"پروفایل لیپیدی" انجام گرفت. همچنین، برای اطمینان از تکمیل شدن استخراج مقالات، فهرست منابع مقالات استخراج شده به روش دستی از طریق گوگل اسکالر[9] به روش دستی نیز مورد بررسی قرار گرفت. جستجو پایگاههای اطلاعاتی توسط دو محقق به صورت مستقل انجام شد. (جدول 1)
معیارهای ورود و خروج پژوهش
معیارهای ورود و خروج مقالات برای انجام مطالعه فراتحلیل، در (جدول 2) شرح داده شد. بررسی اولیه مقالات به صورت مستقل توسط دو پژوهشگر انجام شد.
بررسی کیفیت مقالات
بررسی کیفیت مقالات بهطور مستقل توسط دو پژوهشگر انجام شد. ارزیابی کیفیت مطالعات را با استفاده از چکلیست پدرو[10] انجام شد (11).
معیارهای ارزیابی شامل موارد زیر بود: 1) ضوابط واجد شرایط بودن شرکتکنندگان مشخص بود، 2) اختصاص شرکتکنندگان گروههای مختلف به صورت تصادفی انجام شده باشد، 3) شرکتکنندگان نسبت به گروه بندیهایشان آشنایی نداشته باشند، 4) گروهها در ابتدا از نظر وزن بدن یکسان باشند، 5) ارزیابی یکسو کور برای متغیر اصلی وجود داشته باشد (blinding of all assessors)، 6) تعداد افراد خارج شده از پژوهش کمتر از 15 درصد شرکتکنندگان باشد، 7) تجزیه و تحلیل به صورت intention to treat (ITT) انجام شده باشد، 8) تفاوت آماری بین گروهی برای متغیر اصلی گزارش شده باشد، 9) میانگین، انحراف معیار و میزان معناداری (P value) گزارش شده باشد. به تمام سؤالات چکلیستPEDro ، با دو گزینه بله ✓ و یا خیر× پاسخ داده شد. حداقل امتیاز صفر و حداکثر نه بود که در آن ارزش عددی بالاتر، نمایانگر کیفیت بالاتر پژوهش بود (جدول 4).
استخراج دادهها
دادههای مربوط به مطالعات شامل: نوع مطالعه، کیفیت مطالعه، نویسنده اول، سال انتشار، تصادفی یا غیرتصادفی بودن و حجم نمونه، ویژگیهای آزمودنیها شامل: سن، جنسیت، نوع تمرین و پروتکل تمرین (نوع مداخله، طول مداخله، تعداد جلسات در هفته و شدت تمرین) استخراج شدند (12-14). همچنین استخراج دادهها از نمودار مقالات با استفاده از نرم افزار Get data صورت گرفت (11). استخراج اطلاعات توسط دو محقق بهطور مستقل انجام شد (جدول3).
جدول 1- دستور جستجو در پایگاههای اطلاعاتی
پایگاه اطلاعاتی |
دستور جستجو |
نتایج |
PubMed |
(“sirtuin”[Title/Abstract] OR “sirtuin-1”[Title/Abstract] OR “sirtuin1”[Title/Abstract] OR “SIRT”[Title/Abstract] OR “SIRT-1”[Title/Abstract] OR “SIRT1”[Title/Abstract]) AND (“Exercise”[Title/Abstract] OR “training”[Title/Abstract] OR “Exercise training”[Title/Abstract] OR “Physical Activity”[Title/Abstract] OR “sports”[Title/Abstract] OR “resistance training”[Title/Abstract] OR “resistance exercise”[Title/Abstract] OR “strength training”[Title/Abstract] OR “strength exercise “[Title/Abstract] OR “endurance training”[Title/Abstract] OR “endurance exercise”[Title/Abstract] OR “aerobic training”[Title/Abstract] OR “aerobic exercise”[Title/Abstract]) |
244 |
Scopus |
(“sirtuin”[Title/Abstract] OR “sirtuin-1”[Title/Abstract] OR “sirtuin1”[Title/Abstract] OR “SIRT”[Title/Abstract] OR “SIRT-1”[Title/Abstract] OR “SIRT1”[Title/Abstract]) AND (“Exercise”[Title/Abstract] OR “training”[Title/Abstract] OR “Exercise training”[Title/Abstract] OR “Physical Activity”[Title/Abstract] OR “sports”[Title/Abstract] OR “resistance training”[Title/Abstract] OR “resistance exercise”[Title/Abstract] OR “strength training”[Title/Abstract] OR “strength exercise “[Title/Abstract] OR “endurance training”[Title/Abstract] OR “endurance exercise”[Title/Abstract] OR “aerobic training”[Title/Abstract] OR “aerobic exercise”[Title/Abstract]) |
886 |
Web of science |
(“sirtuin”[Topic] OR “sirtuin-1”[Topic] OR “sirtuin1”[Topic] OR “SIRT”[Topic] OR “SIRT-1”[Topic] OR “SIRT1”[Topic]) AND (“Exercise”[Topic] OR “training”[Topic] OR “Exercise training”[Topic] OR “Physical Activity”[Topic] OR “sports”[Topic] OR “resistance training”[Topic] OR “resistance exercise”[Topic] OR “strength training”[Topic] OR “strength exercise “[Topic] OR “endurance training”[Topic] OR “endurance exercise”[Topic] OR “aerobic training”[Topic] OR “aerobic exercise”[Topic]) |
730 |
جدول 2- معیارهای ورود و خروج مطالعات
معیار های ورود به تحقیق |
1) مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی شده[11](RCT) و غیرتصادفی شده[12] (NRs) منتشر شده به زبان فارسی یا انگلیسی |
2) مطالعات انجام شده در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن |
3) مطالعاتی که اطلاعات کافی در خصوص متغیرهای سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و پروفایل لیپیدی را در پیش آزمون و پس آزمون در گروه تمرین ورزشی و گروه شاهد گزارش نمودند. |
4) مطالعات بررسی کننده اثر تمرین ورزشی در برابر گروه شاهد |
معیارهای خروج از تحقیق |
1) مطالعات انجام گرفته بر روی حیوانات |
2) مطالعات ارئه شده در همایش |
3) پایاننامهها |
4) مطالعاتی که به صورت مروری، نظاممند و فراتحلیل به انجام رسیده بود. |
5) مطالعات متقاطع (Crossover) |
6) مطالعاتی که اثر تمرین ورزشی بدون گروه شاهد را مورد بررسی قرار دادند. |
7) مطالعاتی که داده پس آزمون متغیرهای سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و پروفایل لیپیدی را گزارش نکردند. * نویسندگان به نویسنده مسئول مقالاتی که داده ناقص داشتند، ایمیل ارسال کردند و در صورتی که داده پس آزمون ارسال نشد، مقاله را حذف کردند. |
جدول 3- ویژگی آزمودنیهای مطالعات
جدول 4- ارزیابی کیفیت مطالعات براساس ابزار PEDro
تحلیل آماری
فراتحلیل اصلی تحقیق حاضر برای تعیین اثر تمرینات ورزشی بر سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و پروفایل لیپیدی در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن انجام گرفت، در این مطالعه، برای انجام تجزیه و تحلیل آماری از میانگین، انحراف استاندارد و حجم نمونه استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از مدل اثر تصادفی انجام شد، برای این منظور [13]WMD و فاصله اطمینان 95 درصد (CI) در نظر گرفته شد. جهت تعیین ناهمگونی (عدم تجانس) مطالعات، از آزمون (I2) استفاده شد و تفسیر آماری (I2) مطابق با دستورالعمل کوکران به ترتیب: ناهمگونی خفیف (کمتر از 25 درصد)؛ ناهمگونی کم (25 تا 50 درصد)؛ ناهمگونی متوسط (50 تا 75 درصد) و ناهمگونی بالا (بیشتر از 75 درصد) تفسیر شد (15). براساس میزان هتروژنیتی (I2)، در صورت عدم وجود ناهمگنی یا ناهمگنی کم از مدل ثابت و در صورت ناهمگنی متوسط و زیاد از مدل تصادفی برای محاسبه WMD استفاده شد (15). همچنین، سوگیری انتشار با استفاده از تفسیر بصری از فونل پلات[14] و تست ایگر[15] به عنوان یک تعیین کننده ثانویه استفاده شد، در صورتی که (1/0<P) بود، سوگیری انتشار معنادار در نظر گرفته شد. آزمونهای تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار [16]CMA نسخه دو انجام شد (16).
یافتهها
نتایج جستجو
بر اساس جستجو در پایگاههای اطلاعات علمی تا سپتامبر سال 2024، 1880 مقاله یافت شد. پس از حذف مقالات تکراری 953 مقاله، 927 مقاله برای غربالگری اولیه باقی ماند. پس از بررسی عنوان و چکیده 892 مقاله حذف شد و در نهایت 35 مقاله برای ارزیابی متن کامل انتخاب شدند که پس از بررسی متن کامل مقالات 22 مقاله از مطالعه حاضر به دلیل (عدم داده پس آزمون، عدم وجود های متغیرهای پژوهش، عدم متن کامل مطالعه و عدم وجود گروه شاهد) حذف شدند. در نهایت، 13 مطالعه (با 15 مداخله تمرینی) وارد فراتحلیل حاضر شدند (شکل 1). بنابراین 13 مطالعه (با 15 مداخله تمرینی) برای متغیر سیرتوئین 1، 5 مطالعه (با 6 مداخله تمرینی) برای متغیر TC، 5 مطالعه (با 6 مداخله تمرینی) برای متغیر TG، 5 مطالعه (با 6 مداخله تمرینی) برای متغیر LDL و 5 مطالعه (با 6 مداخله تمرینی) برای متغیر HDL وجود داشت.
ویژگی آزمودنیها
ویژگیهای توصیفی آزمودنیهای تحقیق حاضر در حالت پایه در جدول 3 ارائه شده است. در مجموع 398 آزمودنی که 198 مرد و 200 زن بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن بودند. در گروه تمرین ورزشی تعداد 215 آزمودنی با میانگین سنی 60/5 ± 35/56 سال و شاخص توده بدنی 45/3 ± 66/30 کیلوگرم بر متر مربع و در گروه شاهد 183 شرکتکننده با میانگین سنی 62/3 ± 98/52 سال و شاخص توده بدنی 01/4 ± 41/28 کیلوگرم بر متر مربع بودند. در مطالعات وارد شده، گروه شاهد هیچ گونه تمرین ورزشی انجام ندادند. حداقل تعداد شرکت کنندگان در مطالعات 16 نفر (17) و حداکثر 45 نفر (7, 18) بود و حداقل تعداد شرکتکنندگان در مردان 16 نفر (17) و حداکثر40 نفر (19) و در زنان حداقل20 نفر (20)و حدکثر 45 نفر (7) بود (جدول 3).
ویژگی پروتکل تمرین
13 مطالعه شامل 15 مداخله تمرین ورزشی وارد مطالعه حاضر شدند. حداقل مدت مداخله تمرینات ورزشی در هر جلسه حداقل 20 تا 30 دقیقه (21) و حداکثر 90 دقیقه (17, 19) بود. مدت مداخله تمرین ورزشی حداقل 8 هفته (6, 7, 32-17) و حداکثر 16 هفته (19) بود که تعداد جلسات تمرین در هر هفته حداقل و حداکثر 3 جلسه (6, 7, 20-17) بود (جدول 3).
شکل 1- فلوچارت انتخاب مطالعات
نتایج فراتحلیل
سیرتوئین 1
تجزیه و تحلیل دادههای 15 مداخله نشان داد که تمرینات ورزشی سبب افزایش معنادار سیرتوئین 1 ]001/0P=، (103/1 الی 856/1) 479/1 = [WMDنسبت به گروه شاهد در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شد (شکل 2). با استفاده از آزمون I2 ناهمگونی بررسی شد و نتایج نشان داد که ناهمگونی معنادار وجود دارد (001/0=P ، 390/91 =I2).
نتیجه تست آزمون Egger نشاندهنده وجود سوگیری انتشار معنادار سیرتوئین 1 (026/0=P) بود.
کلسترول تام (TC)
تجزیه و تحلیل دادههای 6 مداخله تمرینی نشان داد که تمرینات ورزشی سبب کاهش معنادار TC ]001/0 P=، (057/20- الی 085/8-) 071/14- = [WMDنسبت به گروه شاهد در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شد (شکل 3). با استفاده از آزمون I2 ناهمگونی بررسی شد و نتایج نشان داد که ناهمگونی معنادار وجود دارد (029/0=P، 809/59 =I2).
نتیجه تست آزمون Egger نشاندهنده وجود سوگیری انتشار معنادار برای TC (042/0=P) بود.
تریگلیسرید (TG)
تجزیه و تحلیل دادههای 6 مداخله تمرینی نشان داد که تمرینات ورزشی سبب کاهش معنادار TG ]001/0 P= ،(058/24- الی 175/15-) 616/19- = [WMDنسبت به گروه شاهد در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شد (شکل 4). با استفاده از آزمون I2 ناهمگونی بررسی شد و نتایج نشان داد که ناهمگونی نامعنادار وجود دارد (233/0 =P، 864/26 =I2).
نتیجه تست آزمون Egger نشاندهنده وجود سوگیری انتشار معنادار برای TG (067/0=P) بود.
لیپوپروتئین کم چگال(LDL)
تجزیه و تحلیل دادههای 6 مداخله تمرینی نشان داد که تمرینات ورزشی سبب کاهش معنادار LDL ]001/0P=، (911/21- الی 361/9-) 636/15- = [WMDنسبت به گروه شاهد در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شد (شکل 5). با استفاده از آزمون I2 ناهمگونی بررسی شد و نتایج نشان داد که ناهمگونی معنادار وجود دارد (022/0=P، 017/62 =I2).
نتیجه تست آزمون Egger نشاندهنده عدم وجود سوگیری انتشار غیرمعنادار برای LDL (452/0=P) بود.
لیپوپروتئین پرچگال (HDL)
تجزیه و تحلیل دادههای 6 مداخله تمرینی نشان داد که تمرینات ورزشی سبب افزایش معنادار HDL ]001/0P=، (166/5 الی 603/14) 884/9 = [WMDنسبت به گروه شاهد در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن شد (شکل 6). با استفاده از آزمون I2 ناهمگونی بررسی شد و نتایج نشان داد که ناهمگونی معنادار وجود دارد (001/0=P، 612/90 =I2).
نتیجه تست آزمون Egger نشاندهنده عدم وجود سوگیری انتشار غیرمعنادار برای HDL (273/0=P) بود.
کیفیت مطالعات
نتایج بررسی کیفیت مقالات با استفاده از ابزار Pedro نشان داد که حداقل امتیاز کیفیت مقالات 5 و حداکثر امتیاز 6 بود (جدول 4).
بحث
هدف اصلی مطالعه فراتحلیل حاضر، بررسی اثر تمرینات ورزشی بر سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و پروفایل لیپیدی در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن است. یافتههای اساسی تحقیق حاضر نشان داد که تمرینات ورزشی سبب افزایش معنادار سیرتوئین 1 و HDLنسبت به گروه شاهد شد. اما تمرینات ورزشی سبب کاهش معنادار TC، TG و LDL نسبت به گروه شاهد شد.
تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که تمرینات ورزشی سبب افزایش معنادار سیرتوئین 1 در بزرگسالان نسبت به گروه شاهد شد. مطالعات اخیر نشان داد که تمرینات ترکیبی و هوازی بهطور معنادار موجب افزایش معنادار SIRT1 و کاهش مقادیر گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین در مردان سالمند چاق و بیماران دیابت نوع دو شد (19, 22). مطالعات دیگر مشاهده کردند تمرینات ترکیبی و تمرین در آب بهطور معنادار موجب افزایش معنادار SIRT1 در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شد (8, 17). همچنین، نتایج پژوهشهای دیگر نشان داد که تمرینات مقاومتی، تداومی و ترکیبی با شدت متوسط بهطور معنادار موجب افزایش معنادار SIRT1 در زنان و مردان مبتلا به سندرم متابولیکی شد (6,7). نتایج مطالعات ممکن است به دلیل تفاوت در روش اجرا، سن آزمودنیها، جنسیت، وضعیت بدنی و نوع تمرین، شدت تمرین، مدت زمان تمرین ورزشی باشد.
در مورد مکانیسمهای افزایش SIRT1 براساس تمرینات ورزشی، میتوان چنین بیان کرد که فعالیت بدنی میتواند به افزایش ظرفیت اکسایشی و کارایی عضله اسکلتی منجر شود. به نظر میرسد این سازگاری ریشه در افزایش پروتئینها و آنزیمهای میتوکندریایی دارد (27). در شرایط چاقی فعالیت آنزیمی SIRT1به دلیل تغییر در فرآیندهای فیزیولوژیکی که به نوبه خود منجر به ایجاد اختلالات متابولیک مختلف مرتبط با چاقی میشود، بسیار پایین است. اما در طول تمرینات ورزشی، فعالیت SIRT1 به سبب افزایش متابولیسم اکسایشی میتوکندریایی از طریق استیلزدایی پروتئینهای تنظیم کننده ژن غیرهیستونی و هیستونی افزایش مییابد (28). بعلاوه افزایش بیوژنز میتوکندریایی ناشی از تمرینات ورزشی میتواند فعالیت SIRT1 را در عضلات اسکلتی انسان افزایش بخشد (29). همچنین محدودیت کالری ناشی از تمرینات ورزشی به عنوان یک فعالکننده SIRT1عمل مینماید و کاهش وزن نیز میتواند تأییدی بر این امر باشد (30). یکی دیگر از مکانیسمهای افزایش SIRT1 در تمرینات ورزشی، بر فعال شدن پروتئین کیناز فعال شده با AMPK و نیکوتین آمید فسفربیوزیل ترانسفراز NAMPT بر اثر تمرین ورزشی میتواند سطوح NAD+ را در طول انقباض عضلانی افزایش دهد. افزایش سطح NAD+ با تحریک و افزایش SIRT1 همراه است (31).
تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که تمرینات ورزشی سبب افزایش معنادار HDL و کاهش معنادار TC، TG و LDL در بزرگسالان با و بدون بیماری مزمن نسبت به گروه شاهد شد. مطالعات اخیر نشان داد که تمرینات هوازی با شدت بالا بهطور معنادار موجب افزایش معنادار HDL و کاهش TC، TG و LDL در زنان و مردان مبتلا به دیابت نوع دو شد (20, 22, 26). همچنین، نتایج پژوهشهای دیگر نشان داد که تمرینات مقاومتی و تداومی با شدت متوسط و ترکیبی بهطور معنادار موجب افزایش معنادار HDL و کاهش TC، TG و LDL در زنان و مردان مبتلا به سندرم متابولیکی شد (6, 7). نتایج مطالعات ممکن است به دلیل پروتکلهای تمرین مختلف، نوع تمرین، شدت تمرین، مدت زمان تمرین ورزشی، وضعیت فیزیولوژیکی و پاتولوژیک مختلف شرکت کنندگان باشد.
مکانیسمهای افزایش HDL و کاهش TC، TG و LDL براساس تمرینات ورزشی، میتوان چنین بیان کرد که در حین انجام فعالیتهای ورزشی میزان ترشح اپینفرین افزایش مییابد. افزایش این هورمون بر متابولیسم کربوهیدراتها از طریق آدنوزین مونوفسفات حلقوی اثر میگذارد. افزایش میزان ترشح اپینفرین در حین فعالیتهای ورزشی باعث افزایش میزان ترشح اسیدهای چرب آزاد از بافت ذخیره چربی در بدن میشود. این عمل از طریق فعالکردن لیپازها به کمک آدنوزین مونو فسفات حلقوی صورت میگیرد (32). چنین به نظر میرسد که فعالیت بدنی توانایی عضله اسکلتی را برای استفاده از چربی به جای گلیکوژن افزایش میدهد و لذا سطح لیپیدهای خون را میکاهد (33). مکانیسمهای درگیر در این فرآیند شامل افزایش میزان آنزیمهای لسیتین کلسترول آسیل ترانسفراز LCAT آنزیمی که در انتقال استر به کلسترول HDL دخالت دارد و لیپوپروتئین لیپاز و کاهش پروتئین انتقال دهنده کلسترول استریفیه CETP آنزیم پاسخگوی انتقال کلسترول HDL به سایر لیپوپروتئینها است. تغییر در میزان آنزیمها با بهبود توانایی فیبرهای عضلانی برای اکسیداسیون اسیدهای چرب پلاسما، باعث کاهش کلسترول VLDL[17]و TG میشود (34).
نقاط قوت و محدودیتها
پژوهش حاضر دارای چندین نقاط قوت است. با توجه به اینکه تفاوت در نوع تمرین و مدت تمرین میتواند بر نتایج فراتحلیل اثرگذار باشد، پروتکلهای ورزشی مطالعات وارد شده در این فراتحلیل شامل انواع تمرینات ورزشی بود. مطالعه حاضر دارای محدودیتهایی نیز میباشد. تعداد مطالعاتی که اثر تمرینات ورزشی بر سطوح پروتئین سیرتوئین 1 و شاخصهای پروفایل لیپیدی در افراد بزرگسال را بررسی کردند، محدود بود که در این فراتحلیل از مطالعات RCT استفاده شد. محدودیتهای غیرقابل کنترل در پژوهش صورت گرفته از جمله سطح آمادگی جسمانی، وضعیت سلامت، عدم شواهد شیوه زندگی، عدم شواهد دقیق رژیم غذایی، ویژگیهای ژنتیکی و مادرزادی که روی چاقی تاثیر گذارند، کنترل کامل شرایط روحی و روانی آزمودنیها در طول آزمون و عدم امکان شواهد دقیق خستگی و کیفیت خواب آزمودنیها در طول آزمون را میتوان مدنظر گرفت. همچنین نتایج نشان داد که ناهمگونی بالایی در نتایج مطالعات وجود دارد که این موضوع باید در زمان تجزیه و تحلیل دادهها در نظر گرفته شود. همچنین با افزایش تعداد مطالعات اولیه در سالهای آینده، انجام یک مطالعه فراتحلیل با تعداد مطالعات بیشتر جهت انجام تحلیل زیرگروهی براساس سن، نمایه توده بدنی (BMI[18]) و مؤلفههای دیگر پروتکل تمرینی از جمله مدت هر جلسه تمرین، شدت تمرین و تعداد جلسات در هفته لازم و ضروری به نظر میرسد.
نتیجهگیری
به نظر میرسد تغییر سبک زندگی از جمله انجام تمرینات ورزشی یکی از رویکردهای مهم جهت افزایش سیرتوئین است که میتواند عوارض مرتبط با چاقی را کاهش دهد. با توجه به نقش مهم SIRT1 در فرآیندهای مختلف سلولی و بهبود پروفایل لیپیدی پس از تمرینات ورزشی، میتوان گفت که افزایش سیرتوئین یکی از سازوکارهای احتمالی تمرینات ورزشی است که منجر به پیشرفت وضعیت سلامت افراد و جلوگیری از عوامل خطر بیماریهای متابولیک و قلبی عروقی در افراد بزرگسال میگردد.
تقدیر و تشکّر
از نویسندگانی که دادههای مطالعات خود را در اختیار ما قرار دادند، تشکر مینماییم.
ملاحظات اخلاقی
ملاحظات اخلاقی این مقاله، طبق دستورالعمل بینالمللی پروتکل مقالات مرور نظاممند در سایت PROSPERO به نشانی https://www.crd.york.ac.uk/prospero با کد تأییدیه CRD42024622758 انجام شد.
حمایت مالی
این تحقیق هیچگونه کمک مالی از سازمانهای تأمین مالی در بخشهای عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
فاطمه کاظمینسب: استخراج دادهها، تجزیه و تحلیل دادهها، نوشتن مقاله و ویرایش نهایی مقاله
امید ظفرمند: استخراج دادهها، تجزیه و تحلیل دادهها، نوشتن مقاله و ویرایش نهایی مقاله
تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام میدارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |