مجله علمی دانشگاه

زمینه و هدف: اختلالات مادرزادی ستون فقرات بویژه در ناحیه کمری خاجی، طیف وسیعی از موارد ساده مثل اسپینا بیفیدای نهفته (Spina Bifida Occulta) تا موارد شدید مثل میلومننگوسل با اختلالات شدید عصبی را شامل می‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی نسبی این اختلالات در بالغین جوان بدون علامت در شهرستان بیرجند (خراسان جنوبی) انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1386 بر روی 925 جوان به ظاهر سالم داوطلب استخدامی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در شهرستان بیرجند انجام شد. از تمامی افراد رادیوگرافی‌های ستون فقرات کمری خاجی در دو نمای روبه‌رو و نیم‌رخ تهیه شد و در صورت نیاز جهت افزایش دقت تشخیصی، رادیوگرافی‌های اضافه نیز تهیه می‌شد. تمام رادیوگرافی‌ها توسط یک نفر متخصص رادیولوژی با تجربه، از نظر وجود نقایص ستون فقرات مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS (نسخه 12) در سطح معنی‌داری 05/0P< مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین سنّ افراد مورد بررسی 5/5±6/23 سال بود. 76% افراد، مجرّد و 68% متولّد منطقه خراسان جنوبی بودند. 6/21% دچار یکی از انواع اختلالات ستون فقرات مهره‌های کمری خاجی بودند. شایعترین اختلال مشاهده‌شده، اسپینا بیفیدا بود (7/14%). شایعترین مهره گرفتار، مهره اول ساکروم (7/11%) و دومین اختلال شایع، ساکرالیزاسیون یک‌طرفه یا دوطرفه مهره L5 بود (6%). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این تحقیق، اختلالات بدون علامت ستون فقرات کمری خاجی در این منطقه نسبتاً شایع می‌باشد (6/21%) و شایعترین آنها اسپینا بیفیدا در مهره اول ساکروم است. با توجه به نقش دو عامل تغذیه (اسید فولیک) و ژنتیک در بروز این اختلالات، بررسی و توجه بیشتر بویژه در مورد تغذیه مادران باردار پیشنهاد می‌شود. گرچه شواهدی مبنی بر افزایش عوارض دیررس مثل کمر دردهای مزمن و فتق دیسک بین مهره‌ای در این افراد وجود دارد اما این همراهی نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد.