دوره 31، شماره 1 - ( بهار 1403 )                   جلد 31 شماره 1 صفحات 14-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

Research code: not applicable
Ethics code: not applicable


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ebrahimzadeh F, Samadi S, Mirfeizi Z, Hashemzadeh K. A clinical overview of sarcoidosis: Pathogenesis, symptoms, diagnosis and treatment. Journals of Birjand University of Medical Sciences 2024; 31 (1) :1-14
URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3338-fa.html
ابراهیم زاده فرنوش، صمدی سارا، میرفیضی زهرا، هاشم زاده کامیلا. مرور بالینی بر سارکوئیدوز: آسیب‌شناسی، علایم بالینی، تشخیص و درمان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. 1403; 31 (1) :1-14

URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3338-fa.html


1- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات بیماری‌های روماتیسمی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
2- مرکز تحقیقات بیماری‌های روماتیسمی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
3- مرکز تحقیقات بیماری‌های روماتیسمی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران ، Hashemzadehk@mums.ac.ir
چکیده:   (452 مشاهده)
سارکوئیدوز یک اختلال گرانولوماتوز غیر‌کازئیفیه (غیر نکروز) و با علت ناشناخته است که با درگیری چند اندام مشخص می‌شود. این بیماری التهابی مزمن از نظر تظاهرات، طول مدت و شدت بیماری ناهمگن است. هرچند که اتیولوژی آن به خوبی شناخته شده نیست؛ اما اشاره‌هایی به اساس ژنتیکی و نقش برخی میکرو ارگانیسم‌ها و ویتامین D در رخداد این بیماری شده است. این بیماری افراد را در هر سنی درگیر می‌کند؛ اما شیوع بیشتر آن در جوانان بزرگسال و میانسالان مشاهده شده است. سیربالینی این بیماری غیرقابل پیش‌بینی است؛ اما به‌طور کلی می‌تواند به‌صورت درگیری ریوی، قلبی، پوستی، چشمی، اسکلتیعضلانی، عصبی و کلیوی بروز نماید. درگیری ریوی در اکثر بیماران اتفاق می‌افتد و نارسایی تنفسی شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سارکوئیدوز ریوی است. با وجود این‌که نشانگرهای زیستی متعددی در دهه‌های اخیر برای بیماران مبتلا به سارکوئیدوز ارزیابی شده است، روش تشخیصی پیچیده است و هیچ تست تشخیصی واحدی وجود ندارد که بتواند بیماری را تأیید کند. تحقیقات آینده باید بر روی ترکیب نشانگرهای زیستی و تکنیک‌های تصویربرداری بیشتر مانند CT، MRI و PET تمرکز کند تا با استفاده از این تکنیک‌ها و نشانگرها بتوان روش‌های تشخیصی و درمانی را طراحی کرد. کورتیکواستروئیدها درمان اصلی انتخابی برای اکثر بیماران می‌باشند. درمان‌های جدیدتر از جمله تزریق کورتیکوتروپین repository (ترکیبی از آنالوگ هورمون کورتیکوتروپین و پپتیدهای هیپوفیزی دیگر (RCI, Acthar® Gel)) و ریتوکسیماب در برخی موارد نیز مؤثر گزارش شده است.
متن کامل [PDF 631 kb]   (250 دریافت)    
نوع مطالعه: مروری | موضوع مقاله: روماتولوژي
دریافت: 1402/7/16 | پذیرش: 1403/2/9 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/3/7 | انتشار الکترونیک: 1403/3/15

فهرست منابع
1. Bittencourt MD, Anjos AB, Brito FC, Unger DA. Cutaneous sarcoidosis with livedo-like manifestation. An Bras Dermatol. 2019; 94(4): 493-4. DOI: 10.1590/abd1806-4841.20198173 [DOI:10.1590/abd1806-4841.20198173] [PMID] []
2. Seve P, Pacheco Y, Durupt F, Jamilloux Y, Gerfaud-ValentinM I. Sarcoidosis: a clinical overview from symptoms to diagnosis. Cells.2021; 10 (4): 766. DOI: 10.3390/cells10040766 [DOI:10.3390/cells10040766] [PMID] []
3. Facco M, Cabrelle A, Teramo A, Olivieri V, Gnoato M, Teolato S, et al. Sarcoidosis is a Th1/Th17 multisystem disorder. Thorax. 2011; 66(2): 144-50. DOI: 10.1136/thx.2010.140319 [DOI:10.1136/thx.2010.140319] [PMID]
4. Grunewald J, Spagnolo P, Wahlström J, Eklund AJCria, immunology. Immunogenetics of disease-causing inflammation in sarcoidosis. Clin Rev Allergy Immunol. 2015; 49(1): 19-35. DOI: 10.1007/s12016-015-8477-8 [DOI:10.1007/s12016-015-8477-8] [PMID]
5. Palmucci S, Torrisi SE, Caltabiano DC, Puglisi S, Lentini V, Grassedonio E, et al. Clinical and radiological features of extra-pulmonary sarcoidosis: a pictorial essay. Insights Imaging. 2016; 7(4): 571-87. DOI: 10.1007/s13244-016-0495-4 [DOI:10.1007/s13244-016-0495-4] [PMID] []
6. Kempf W, Zollinger T, Sachs M, Ullmer E, Cathomas G, Dirnhofer S, et al. Granulomas are a source of interleukin-33 expression in pulmonary and extrapulmonary sarcoidosis. Hum Pathol. 2014; 45(11): 2202-10. DOI: 10.1016/j.humpath.2014.07.011 [DOI:10.1016/j.humpath.2014.07.011] [PMID]
7. Bechman K, Christidis D, Walsh S, Birring SS, Galloway J. A review of the musculoskeletal manifestations of sarcoidosis. Rheumatology (Oxford). 2018; 57(5): 777-83. DOI: 10.1093/rheumatology/kex317. PMID: 28968840. [DOI:10.1093/rheumatology/kex317] [PMID]
8. Bargagli E, Prasse AJI, medicine e. Sarcoidosis: a review for the internist. Intern Emerg Med. 2018; 13(3): 325-31. DOI: 10.1007/s11739-017-1778-6 [DOI:10.1007/s11739-017-1778-6]
9. Seyed AAF, Siamak G, Azita TN, Aydin PK, Ehsan KNL, Alireza J, et al. Comparison of serum interleukin-10 level of fungal exposure among patients with pulmonary sarcoidosis and healthy people. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis. 2018; 35(4): 294-8. DOI: 10.36141/svdld.v35i4.6757.
10. Xiong Y, Kullberg S, Garman L, Pezant N, Ellinghaus D, Vasila V, et al. Sex differences in the genetics of sarcoidosis across European and African ancestry populations. Front Med (Lausanne). 2023; 10: 1132799. DOI: 10.3389/fmed.2023.1132799 [DOI:10.3389/fmed.2023.1132799] [PMID] []
11. Jayakrishnan B, Al-Busaidi N, Al-Mubaihsi S, Al-Rawas OAJAotm. Sarcoidosis in the Middle East. Ann Thorac Med. 2019; 14(2): 106-15. DOI: 10.4103/atm.ATM_227_18 [DOI:10.4103/atm.ATM_227_18] [PMID] []
12. Spagnolo P, Rossi G, Trisolini R, Sverzellati N, Baughman RP, Wells AU. Pulmonary sarcoidosis. Lancet Respir Med. 2018; 6(5): 389-402. DOI: 10.1016/S2213-2600(18)30064-X [DOI:10.1016/S2213-2600(18)30064-X] [PMID]
13. Ungprasert P, Ryu JH, Matteson EL. Clinical manifestations, diagnosis, and treatment of sarcoidosis. Mayo Clin Proc Innov Qual Outcomes. 2019; 3(3): 358-75. DOI: 10.1016/j.mayocpiqo.2019.04.006 [DOI:10.1016/j.mayocpiqo.2019.04.006] [PMID] []
14. El Jammal T, Jamilloux Y, Gerfaud-Valentin M, Valeyre D, Sève PJT, management cr. Refractory sarcoidosis: a review. Ther Clin Risk Manag. 2020; 16: 323-45. DOI: 10.2147/TCRM.S192922 [DOI:10.2147/TCRM.S192922] [PMID] []
15. Mirfeizi Z, Hashemzadeh S, Hashemzadeh K. Undiagnosed acrodermatitis continua leading to amputations of the distal phalanxes. Int J Rheum Dis. 2008; 11: 308-10. DOI: 10.1111/j.1756-185X.2008.00381.x [DOI:10.1111/j.1756-185X.2008.00381.x]
16. Rezazadeh M, Jokar MH, Mehrnaz Aghili S, Mirfeizi Z, Mahmoudi M, Morovatdar N, Hashemzadeh K. Association between levels of serum and urinary B cell-activating factor and systemic lupus erythematosus disease activity. Arch Rheumatol. 2023; 38(3): 429-40. DOI: 10.46497/ArchRheumatol.2023.9549. PMID: 38046245; PMCID: PMC10689013. [DOI:10.46497/ArchRheumatol.2023.9549] [PMID] []
17. Hena KM. Sarcoidosis epidemiology: race matters. Front Immunol. 2020; 11: 537382. DOI: 10.3389/fimmu.2020.537382 [DOI:10.3389/fimmu.2020.537382] [PMID] []
18. Krishna Y, Christou L, Khzouz J, Hussain R, Heimann H, Coupland SE. Optic nerve head sarcoidosis mimicking an intraocular tumour, and occurring as the first manifestation of neuro-ocular sarcoidosis. Am J Ophthalmol Case Rep. 2020; 20: 100988. DOI: 10.1016/j.ajoc.2020.100988. [DOI:10.1016/j.ajoc.2020.100988] [PMID] []
19. Rossides M, Darlington P, Kullberg S, Arkema EV. Sarcoidosis: Epidemiology and clinical insights. J Intern Med. 2023; 293(6): 668-80. DOI: 10.1111/joim.13629 [DOI:10.1111/joim.13629] [PMID]
20. Ramachandraiah V, Aronow W, Chandy D. Pulmonary sarcoidosis: an update. Postgrad Med. 2017; 129(1): 149-58. DOI: 10.1080/00325481.2017.1251818 [DOI:10.1080/00325481.2017.1251818] [PMID]
21. Mirfeizi Z, Abadi RN. Hepatosplenic Sarcoidosis with Pulmonary Involvement: A Case Report on a Concomitant Extrapulmonary Site. Journal of Case Reports in Practice. 2022; 9(1).
22. Patterson KC, Strek ME. Pulmonary fibrosis in sarcoidosis. Clinical features and outcomes. Ann Am Thorac Soc. 2013; 10(4): 362-70. DOI: 10.1513/AnnalsATS.201303-069FR [DOI:10.1513/AnnalsATS.201303-069FR] [PMID]
23. Teirstein AT, Morgenthau AS. "End‐stage" Pulmonary Fibrosis in Sarcoidosis. Mt Sinai J Med. 2009; 76(1): 30-6. DOI: 10.1002/msj.20090 [DOI:10.1002/msj.20090] [PMID]
24. Gupta R, Judson MA, Baughman RP. Management of Advanced Pulmonary Sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med. 2022; 205(5): 495-506. DOI: 10.1164/rccm.202106-1366CI [DOI:10.1164/rccm.202106-1366CI] [PMID]
25. Birnie DH, Nery PB, Ha AC, Beanlands RS. Cardiac Sarcoidosis. J Am Coll Cardiol. 2016; 68(4): 411-21. DOI: 10.1016/j.jacc.2016.03.605 [DOI:10.1016/j.jacc.2016.03.605] [PMID]
26. Ricci F, Mantini C, Grigoratos C, Bianco F, Bucciarelli V, Tana C, et al. The Multi-modality Cardiac Imaging Approach to Cardiac Sarcoidosis. Curr Med Imaging Rev. 2019; 15(1): 10-20. DOI: 10.2174/1573405614666180522074320 [DOI:10.2174/1573405614666180522074320] [PMID]
27. Yatsynovich Y, Dittoe N, Petrov M, Maroz N. Cardiac sarcoidosis: a review of contemporary challenges in diagnosis and treatment. Am J Med Sci. 2018; 355(2): 113-25. DOI: 10.1016/j.amjms.2017.08.009 [DOI:10.1016/j.amjms.2017.08.009] [PMID]
28. Zhou Y LE, Li H, Farhey Y, Baughman RP. Clinical characteristics of patients with bone sarcoidosis. Semin Arthritis Rheum. 2017; 47(1): 143-8.DOI: 10.1016/j.semarthrit.2017.02.004. [DOI:10.1016/j.semarthrit.2017.02.004] [PMID]
29. Matsou A, Tsaousis KT. Management of chronic ocular sarcoidosis: challenges and solutions. Clin Ophthalmol. 2018; 12: 519-32. DOI: 10.2147/OPTH.S128949 [DOI:10.2147/OPTH.S128949] [PMID] []
30. Yang SJ, Salek S, Rosenbaum JT. Ocular sarcoidosis: new diagnostic modalities and treatment. Curr Opin Pulm Med. 2017; 23(5): 458-67. DOI: 10.1097/MCP.0000000000000409. PMID: 28622198; PMCID: PMC5642043. [DOI:10.1097/MCP.0000000000000409] [PMID] []
31. Stehlé T, Boffa JJ, Lang P, Desvaux D, Sahali D, Audard V. Atteintes rénales de la sarcoïdose [Kidney involvement in sarcoidosis]. Rev Med Interne. 2013; 34(9): 538-44. DOI: 10.1016/j.revmed.2012.10.009. [DOI:10.1016/j.revmed.2012.10.009] [PMID]
32. Bergner R, Löffler C.. Renal sarcoidosis: approach to diagnosis and management. Curr Opin Pulm Med. 2018; 24(5): 513-20. DOI: 10.1097/MCP.0000000000000504 [DOI:10.1097/MCP.0000000000000504] [PMID]
33. Tejera Segura B HS, Mateo L, Pego-Reigosa JM, Carnicero Iglesias M, Olivé A. Síndrome de Löfgren: estudio de 80 casos [Löfgren syndrome: a study of 80 cases]. Med Clin (Barc). 2014 Aug 19; 143(4):166-9. Spanish. DOI: 10.1016/j.medcli.2014.02.029. Epub 2014 May 22. PMID: 24855899. Löfgren syndrome: a study of 80 cases. 2014; 143(4): 166-9. [DOI:10.1016/j.medcli.2014.02.029] [PMID]
34. Kirresh O, Schofield J, George G. Acute sarcoidosis: Löfgren's syndrome. Br J Hosp Med (Lond). 2015;76(3): 154-8. DOI: 10.12968/hmed.2015.76.3.154. PMID: 25761805. [DOI:10.12968/hmed.2015.76.3.154] [PMID]
35. Holgado S, Mateo L, Pego-Reigosa JM, Olivé A. Löfgren syndrome: a study of 80 cases. Med Clin (Barc). 2014; 143(4): 166-9. DOI: 10.1016/j.medcli.2014.02.029 [DOI:10.1016/j.medcli.2014.02.029] [PMID]
36. Noe MH, Rosenbach M. Cutaneous sarcoidosis. Curr Opin Pulm Med. 2017; 23(5): 482-6. DOI: 10.1097/MCP.0000000000000402 [DOI:10.1097/MCP.0000000000000402] [PMID]
37. Karadağ AS, Parish LC. Sarcoidosis: A great imitator. Clin Dermatol. 2019; 37(3): 240-54. DOI: 10.1016/j.clindermatol.2019.01.005 [DOI:10.1016/j.clindermatol.2019.01.005] [PMID]
38. Ruocco E, Gambardella A, Langella GG, Lo Schiavo A, Ruocco V. Cutaneous sarcoidosis: an intriguing model of immune dysregulation. Int J Dermatol. 2015; 54(1): 1-12. DOI: 10.1111/ijd.12566. Epub 2014 Oct 14. PMID: 25312788. [DOI:10.1111/ijd.12566] [PMID]
39. Saghafi M, Rezaieyazdi Z, Nabavi Sh, Mirfeizi Z, Sahebari M, Salari M. HTLV-1 seroprevalance in sarcoidosis. A clinical and laboratory study in northeast of Iran. Int J Rheum Dis. 2018; 21(6): 1309-13. DOI: 10.1111/1756-185X.13009 [DOI:10.1111/1756-185X.13009] [PMID]
40. Shen J, Lackey E, Shah S. Neurosarcoidosis: Diagnostic Challenges and Mimics A Review. Curr Allergy Asthma Rep. 2023; 23(7): 399-410. DOI: 10.1007/s11882-023-01092-z [DOI:10.1007/s11882-023-01092-z] [PMID] []
41. Chen ES, Moller DR. Etiologies of sarcoidosis. 2015; 49(1): 6-18. DOI: 10.1007/s12016-015-8481-z [DOI:10.1007/s12016-015-8481-z] [PMID]
42. Mirfeizi Z, Sahebari M, Nabavi S, Salari M, Saghafi M, Rezaieyazdi Z, et al. Human leukocyte antigen-DRB1 alleles in patients with sarcoidosis from Northeast Iran. Rheumatology Research. 2018; 3(3): 119-22. DOI: 10.22631/rr.2018.69997.1052 [DOI:10.22631/rr.2018.69997.1052]
43. Kempisty A, Lewandowska A, Kuś J. Disturbances of calcium metabolism and vitamin D supplementation in sarcoidosis - two-way street. Pol Merkur Lekarski. 2018; 44(261): 147-9. [Polish]. PMID: 29601566.
44. Kamphuis LS, Bonte‐Mineur F, van Laar JA, van Hagen PM, van Daele PL. Calcium and vitamin D in sarcoidosis: is supplementation safe? J Bone Miner Res. 2014; 29(11): 2498-503. DOI: 10.1002/jbmr.2262. PMID: 24753153. [DOI:10.1002/jbmr.2262] [PMID]
45. Polverino F BE, Spagnolo P. Clinical Presentations, Pathogenesis, and Therapy of Sarcoidosis: State of the Art. J Clin Med. 2020; 9(8): 2363. DOI: 10.3390/jcm9082363. PMID: 32722050; PMCID: PMC7465477 [DOI:10.3390/jcm9082363] [PMID] []
46. Hashemzadeh K, Fatemipour M, Mirfeizi SZ, Jokar M, Shariati Sarabi Z, Hatef Fard MR, et al. Serum B cell activating factor (BAFF) and sarcoidosis activity. Arch Rheumatol. 2021; 36(1): 72-9. DOI: 10.46497/ArchRheumatol.2021.8013
47. Ramos-Casals M Retamozo S, Sisó-Almirall A, Pérez-Alvarez R, Pallarés L, Brito-Zerón P. Clinically-useful serum biomarkers for diagnosis and prognosis of sarcoidosis. Expert Rev Clin Immunol. 2019; 15(4): 391-405. DOI: 10.1080/1744666X.2019.1568240. Epub 2019 Jan 26. PMID: 30632406.15(4): 391-405. [DOI:10.1080/1744666X.2019.1568240] [PMID]
48. Kraaijvanger R, Janssen Bonás M, Vorselaars ADM, Veltkamp M. Biomarkers in the Diagnosis and Prognosis of Sarcoidosis: Current Use and Future Prospects. Front Immunol. 2020; 11: 1443.DOI: 10.3389/fimmu.2020.01443. PMID: 32760396; PMCID: PMC7372102.11:1443. [DOI:10.3389/fimmu.2020.01443] [PMID] []
49. Keijsers RG, Verzijlbergen FJ, Oyen WJ, van den Bosch JM, Ruven HJ, van Velzen-Blad H, et al. 18 F-FDG PET, genotype-corrected ACE and sIL-2R in newly diagnosed sarcoidosis.Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2009; 36(7): 1131-7. DOI: 10.1007/s00259-009-1097-x [DOI:10.1007/s00259-009-1097-x] [PMID]
50. Vorselaars AD, Verwoerd A, van Moorsel CH, Keijsers RG, Rijkers GT, Grutters JC. Prediction of relapse after discontinuation of infliximab therapy in severe sarcoidosis. Eur Respir J. 2014; 43(2): 602-9. DOI: 10.1183/09031936.00055213 [DOI:10.1183/09031936.00055213] [PMID]
51. Baughman RP, Valeyre D, Korsten P, Mathioudakis AG, Wuyts WA, Wells A, et al. ERS clinical practice guidelines on treatment of sarcoidosis. Eur Respir J. 2021; 58(6): 2004079. DOI: 10.1183/13993003.04079-2020 [DOI:10.1183/13993003.04079-2020] [PMID]
52. Fraser E, Weeratunga P, Ho L-P. Management of Sarcoidosis: When to Treat, How to Treat and for How Long? Curr Pulmonol Rep. 2022; 11(4): 151-9. DOI: 10.1007/s13665-022-00298-2 [DOI:10.1007/s13665-022-00298-2]
53. Kashyap S, Bhardwaj M. New sarcoidosis guidelines: Are we near to perfection? Lung India. 2022; 39(3): 217-219. DOI: 10.4103/lungindia.lungindia_159_22 [DOI:10.4103/lungindia.lungindia_159_22] [PMID] []
54. Rahaghi FF, Baughman RP, Saketkoo LA, Sweiss NJ, Barney JB, Birring SS, et al. Delphi consensus recommendations for a treatment algorithm in pulmonary sarcoidosis. Eur Respir Rev. 2020; 29(155): 190146. DOI: 10.1183/16000617.0146-2019 [DOI:10.1183/16000617.0146-2019] [PMID] []
55. Baughman RP, Wells A. Advanced sarcoidosis. Current opinion in pulmonary medicine. 2019; 25(5): 497-504. [DOI:10.1097/MCP.0000000000000612] [PMID]
56. Baughman RP, Barriuso R, Beyer K, Boyd J, Hochreiter J, Knoet C, et al. Sarcoidosis: patient treatment priorities. ERJ Open Res. 2018; 4(4): 00141-2018. DOI: 10.1183/23120541.00141-2018 [DOI:10.1183/23120541.00141-2018] [PMID] []
57. Papanikolaou IC, Antonakis E, Pandi A. State-of-the-art treatments for sarcoidosis. Methodist Debakey Cardiovasc J. 2022; 18(2): 94-105. DOI: 10.14797/mdcvj.1068 [DOI:10.14797/mdcvj.1068] [PMID] []
58. Pietinalho A, Tukiainen P, Haahtela T, Persson T, Selroos O. Early treatment of stage II sarcoidosis improves 5-year pulmonary function. Chest. 2002; 121(1): 24-31. DOI: 10.1378/chest.121.1.24 [DOI:10.1378/chest.121.1.24] [PMID]
59. Broos CE, Poell LH, Looman CW, CCM J, Grootenboers MJ, Heller R, et al. No evidence found for an association between prednisone dose and FVC change in newly-treated pulmonary sarcoidosis. Respir Med. 2018; 138: S31-S7. DOI: 10.1016/j.rmed.2017.10.022 [DOI:10.1016/j.rmed.2017.10.022] [PMID]
60. Judson MA. Advances in the diagnosis and treatment of sarcoidosis. F1000prime rep. 2014;6: 89. DOI: 10.12703/P6-89 [DOI:10.12703/P6-89] [PMID] []
61. James WE BRTosgteERCPJ-dE. Treatment of sarcoidosis: grading the evidence. Expert Rev Clin Pharmacol. 2018; 11(7): 677-87. DOI: 10.1080/17512433.2018.1486706 [DOI:10.1080/17512433.2018.1486706] [PMID]
62. West SG. Current management of sarcoidosis I: pulmonary c, and neurologic manifestations. Curr Opin Rheumatol. 2018; 30(3): 243-8. DOI: 10.1097/BOR.0000000000000489. PMID: 29389828. [DOI:10.1097/BOR.0000000000000489] [PMID]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله تحقیقات علمی در علوم پزشکی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Scientific Research in Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb