مجله علمی

زمینه و هدف: استئوپروز یک بیماری متابولیک استخوان است. برخی سودمندی میدان الکترومغناطیسی را بر استخوان گزارش کرده‌اند. هدف این مطالعه، ارزیابی اثر پالس‌الکترومغناطیس بر استحکام ران و ریز‌ساختارهای استخوان در  مدل تجربی پوکی استخوان بود.

روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 30 سر موش‌آزمایشگاهی  در 3 گروه کنترل، OVX و OVX+PEM تقسیم شدند. گروه OVX+PEM از هفته 12 پس ‌از‌ عمل، به‌مدّت 10 هفته (3روز در هفته) تحت درمان با پالس‌الکترومغناطیس (با شدّتmT4/2و فرکانس Hz5/7) به‌مدّت 30دقیقه قرار گرفت. سپس استخوان‌های ران‌آنها برای ‌‌تعیین استحکام و ریزساختارهای‌ بافت ‌استخوان (ضخامت استخوان‌های ترابکولار و کورتیکال و فواصل استخوان‌های ترابکولار) برداشته‌ شد. برای بررسی ریز‌ساختارها، نمونه‌ها با H&E رنگ‌آمیزی و توسط روش هاورد ‌اندازه‌گیری شدند. داده‌ها به‌وسیله آزمون‌های‌ آماری آنالیز ‌واریانس یک‌طرفه، تحلیل‌ واریانس با‌ اندازه‌گیری‌های ‌تکراری و تست تعقیبی شفه توسط نرم‌افزار SPSS (ویرایش 16)، تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: با وجود وزن اولیه یکسان موش‌های هر سه گروه (15/0P=)، وزن آزمودنی‌ها پس از 12 و 22‌هفته از اواریکتومی افزایش معنی‌داری یافت (05/0>P). ضخامت استخوان‌های کورتیکال، ترابکولار و استحکام ‌استخوان ‌ران در گروه  OVX (به‌ترتیب: 90/5±80/220X=، 001/0>P؛ 73/5±34/90X=، 001/0=P؛ 07/1±15/5X=، 002/0=P) و OVX+PEM (به‌ترتیب: 02/6±40/255X=، 001/0>P؛ 43/3±50/113X=، 008/0=P؛ 11/1±00/8X=، 015/0=P) نسبت به گروه کنترل (13/5±36/232X=،06/5±50/100 X=،16/1±95/6X=) به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. ضخامت کورتیکال، ترابکولار و استحکام استخوان در گروه OVX+PEM نسبت به اوراکتومی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت (001/0>P) و کاهش معنی‌داری در فاصله بین ترابکولارها در گروه OVX+PEM (87/2±60/111X=) نسبت به OVX(74/4±40/127X=) وجود داشت (001/0>P).

نتیجه‌گیری: پالس‌الکترومغناطیس به‌عنوان یک درمان غیر‌تهاجمی، می‌تواند اثرات سودمندی در بهبودی پوکی استخوان داشته باشد.