تحقیقات پزشکی ترجمانی

زمینه و هدف: بیماریهای دهان و دندان از جمله شایعترین بیماریهای مردم دنیا هستند که معمولاً در سنین نوجوانی آغاز می‌شود و رعایت بهداشت دهان و دندان در طیّ این دوران تأثیر بسیار زیادی بر کاهش این بیماری دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با بهداشت دهان و دندان براساس الگوی اعتقاد بهداشتی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانهای شهر یزد انجام شد. رو ش تحقیق: در این مطالعه مقطعی (توصیفی- تحلیلی) که در سال تحصیلی ۸۵-۱۳۸۴ انجام شد، تعداد ۲۰۱ نفر از دختران دبیرستانی شهر یزد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای که بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی طراحی شده بود، استفاده گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آمار توصیفی و نیز آزمونهای همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس و آزمون توکی در سطح معنی‌داری ۰۵/۰P≤ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: سنّ دانش‌آموزان بین ۱۴-۱۷ با میانگین ۸۵/۰±۲/۱۵سال بود. میانگین نمره موانع درک‌شده دانش‌آموزانی که شغل پدرشان کارمند بود، ۷۷/۹ و در آنهایی که شغل پدرشان کارگر بود، ۳۵/۱۱ به دست آمد. آزمون آماری آنالیز واریانس ارتباط معنی‌داری را بین این دو مورد نشان داد (۳۰۶/۵=F، ۲=df، ۰۰۶/۰=P). ۵/۶۵% دانش‌آموزان یک بار در شبانه‌روز مسواک می‌زدند؛ ۵/۳۷% در شبانه‌روز از نخ دندان استفاده می‌نمودند و ۱/۱۱% هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه می‌کردند. در بررسی رابطه بین نمره شدّت درک‌شده و نمره رفتارهای بهداشت دهان و دندان، آزمون همبستگی پیرسون ارتباط معنی‌داری بین این دو مورد نشان داد (۱۴۸/۰=r، ۰۳۶/۰=P)؛ همچنین این آزمون ارتباط معنی‌داری را بین نمره موانع درک‌شده و نمره نحوه رفتار نشان داد (۱۷۶/۰-= r، ۰۱۲/۰=P) ولی در مورد حساسیت و منافع درک‌شده، همبستگی معنی‌دار با رفتار مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: در این مطالعه شدّت و موانع درک‌شده همبستگی معنی‌داری با رفتار مورد نظر داشتند. بین حساسیت و منافع درک‌شده با رفتار، همبستگی معنی‌دار مشاهده نشد؛ همچنین میانگین نمره اکتسابی دانش‌آموزان در مورد شدّت، حساسیت و منافع درک‌شده خوب بود ولی رفتار متناسب با آن مطلوب نبود. به نظر می‌رسد عوامل دیگری علاوه بر این اعتقادات در بروز و نحوه رفتارهای بهداشت دهان و دندان مؤثرند؛ بنابراین بررسیهای گسترده‌تری در این زمینه مورد نیاز است.