مجله تحقیقات پزشکی ترجمانی

---

مقدمه و هدف: سطح بیشتر سلولها توسط لایه نازکی از کربوهیدرات پوشیده شده است. ترکیب و ضخامت این لایه بین سلولهای مختلف متفاوت است. این ترکیبات در بسیاری از پدیده های بیولوژیک نقش ایفا می کنند. این مطالعه به بررسی نحوه انتشار این ترکیبات در طی تکامل سلولهای مویی در کریستا آمپولاریس پرداخته است.مواد و روشها: بدین منظور جنین های ۱۲-۲۰ روزه رت و نوزادان ۱-۱۵ روزه جمع آوری شد. پس از پردازش معمول بافتی برش ها به کمک لکتینهای PNA (برای واکنش با قند انتهایی گالاکتوز / ان استیل گالاکتوز آمین) و BSA۱-B۴ (برای واکنش با قند انتهایی گالاکتوز) و سیالیداز PNA/ (جهت حذف سیالیک اسید) رنگ شدند. شدت رنگ در نمونه ها به روش ارائه شده توسط Gong و همکاران تعیین شد.نتایج در روز ۱۲ جنینی سطح مجاری نیم دایره ای در حال تکامل با شدت زیاد به PNA پاسخ داد. در روزهای ۱۴ و ۱۳ از شدت واکنش ها کاسته شد. در روزهای ۱۶ و ۱۵ واکنش در سطح راسی نسبت به سطح پایه ای اپی تلیوم کریستاآمپولاریس بیشتر بود. در حالی که در روزهای ۷-۱۵ بعد از تولد شدت واکنش کریستاآمپولاریس کم شد ولی مزانشیم زیر آن با شدت متوسط به PNA پاسخ داد. در طی دوره تکامل جنینی و نیز بعد از تولد، شدت واکنش نسبت به BSA۱-B۴ از شدت کمی برخوردار بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که واکنش سلولهای مویی برای این دو لکتین در حین تکامل تغییر می کند. در ضمن سلولهای اپیتلیوم پوشاننده آن بطور متفاوت به PNA پاسخ دادند که نشان می دهد تغییر این قندها از نظر تکاملی تنظیم شده است.

---

مسیر تکاملی داخل رحمی انسان، بخصوص در دوران رویانی (مورفوژنز) بسیار پیچیده است؛ به طوری که با دخالت و وارد عمل شدن تعداد بی شماری از عوامل شیمیایی و فیزیکی و مراکز تنظیم کننده قسمتهای مختلف بدن، تکامل می یابد. فعالیت بسیاری از موارد فوق بسیار بحرانی و علت آنها وقوع بسیار کوتاه یا عدم تکرار آنها می باشد؛ علاوه بر این ممکن است حساسیت نسبت به ناهنجاری زاهای بسیاری نیز داشته باشند. این مراحل که به نام «مراحل بحرانی تکامل» نامیده می شود، طی سه دهه قبل مورد توجه خاص پژوهشگران قرار گرفته و تمرکز بر روی تاثیر مواد مختلف ناهنجاری زا طی دورانهای بحرانی بارداری بوده است. در این مقاله مروری، برخی از وقایع مولکولی دورانهای مختلف زندگی داخل جنینی بررسی شده است و زمانهای بحرانی و مولکول های درگیر در برخی از قسمتهای بدن از جمله گلیکوکانجوگیت ها، مورفوژن ها و... نیز شرح داده شده اند. تاکید بر این است که شناخت این مراحل بحرانی کمک خواهد کرد که به اشخاص باردار راهنماییهای لازم ارایه شود تا از مصرف بی رویه برخی داروها و مواد شیمیایی در این دوران خودداری نمایند، به این امید که از بروز بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی نیز جلوگیری شود.

---

  زمینه و هدف: در مطالعات متعددی مشخص شده است که مولکول فوکوز در زنجیره‌های قندی گلیکوپروتئین خاصی وجود دارد که مسؤول نقل و انتقال مواد مختلف در طول زواید عصبی نورون‌های نابالغ محسوب می‌شود. علاوه بر این در ضمن تکامل جنینی نیز در سطح سلول‌های مشتق شده از اکتودرم ظاهر شده و در بسیاری از پدیده‌های تکاملی نقش بحرانی ایفا می‌نماید. هدف از این پژوهش بررسی این واقعیت بود که آیا مولکول فوکوز در گسترش رشته‌های عصبی در اوایل شکل‌گیری لوله عصبی و همچنین تمایزات سلولی آن وجود دارد و نحوه توزیع آن در خلال این پروسه تکاملی چگونه است؟

  روش تحقیق: در این مطالعه تجربی از ۲۴ موش ماده نژاد Balb/c استفاده شد و جنین‌های مربوط به روزهای دهم تا پانزدهم حاملگی جمع‌آوری گردید و پس از ثبوت و تهیه برشهای بافتی با استفاده از لکتین‌های اختصاصی LTA ، UEA-۱ و OFA رنگ‌آمیزی شدند.

  یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق نشان داد که از میان سه لکتین به کار رفته برای ردیابی مولکول فوکوز، فقط OFA
(Aleuria Aurantia) قادر است در اوایل تکامل لوله عصبی واکنش نشان دهد. این واکنش‌ها در مناطق حسّی و حرکتی نخاع از روز یازدهم آغاز و تا روز چهاردهم جنینی کامل گردید. در طیّ این مدت فونیکولوس‌های قدامی، طرفی و خلفی و رشته‌های عصبی در صفحات بالی و قاعده‌ای به این لکتین واکنش نشان دادند. گانگلیون‌های ریشه پشتی نخاع نیز در مراحل خاصی از تکامل واکنش نشان دادند. در آزمایش با لکتین‌های LTA و UEA-۱ هیچ نوع واکنشی در هیچ‌یک از بخشهای لوله عصبی در هیچ مرحله‌ای مشاهده نگردید.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، در طی دوران مورفوژنیک لوله عصبی موش، رشته‌های عصبی در حال تکامل دارای گلیکوکانجوگیت بسیار اختصاصی حاوی فوکوز بوده که فقط با لکتین OFA مشخص می‌گردد. علاوه بر این، وجود گلیکوپروتئین مزبور در سطح سلولی و ماده خارج سلولی مناطقی از لوله عصبی، نقش کلیدی این مولکول را در پدیده نوروژنز مشخص می‌نماید.

---

زمینه و هدف: انجام آزمایش پاپ‌اسمیر، یک روش مناسب برای پیشگیری و کاهش مرگ و میر به علت سرطان دهانه رحم می‌باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین تأثیر اجرای برنامه آموزشی، بر افزایش انجام آزمایش پاپ‌اسمیر در بین زنان بود. روش تحقیق: این پژوهش، یک مطالعه مداخله‌ای نیمه‌تجربی شاهددار از نوع قبل و بعد بود که در بین زنان ۳۵-۵۴ ساله مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر همدان در سال ۱۳۹۰ انجام گرفت. بدین منظور، دو مرکز بهداشتی و درمانی انتخاب شد و۶۰ نفر از زنان مراجعه‌کننده به یک مرکز در گروه مداخله و ۶۰ نفر از زنان مراجعه‌کننده به مرکز دیگر در گروه شاهد قرار داده شده و به مدت سه ماه مورد پیگیری قرار گرفتند. اطلاعات با پرسشنامه استاندارد و به صورت خودگزارش‌دهی جمع‌آوری شد. یافته‌ها با نرم‌افزار آماری SPSS (ویرایش ۱۶) و در سطح معنی‌داری ۰۵/۰P< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: بعد از اجرای برنامه آموزشی، اختلاف معنی‌داری در افزایش میانگین نمره موانع درک‌شده در خصوص انجام آزمایش پاپ‌اسمیر (۰۰۱/۰=P) و شدت درک‌شده عوارض ابتلا به سرطان دهانه رحم (۰۰۱/۰=P) در بین زنان گروه مداخله ایجاد شده بود؛ همچنین ارتباط معنی‌داری بین بهره‌گیری از برنامه آموزشی و افزایش انجام آزمایش پاپ‌اسمیر در بین دو گروه مشاهده شد (۰۱۳/۰=P). نتیجه‌گیری: انجام آزمایش پاپ‌اسمیر در بین گروه مورد بررسی ارتقا یافت و سودمندی اجرای برنامه‌های آموزشی مرتبط با سلامت برای زنان را نشان داد.