تحقیقات پزشکی ترجمانی

زمینه و هدف: سوء تغذیه کودکان یکی از مشکلات بهداشتی مهم در جهان، بویژه در کشورهای در حال توسعه می‌باشد که عوارض نامطلوبی بر سلامت جسمی و ذهنی کودکان دارد؛ همچنین زمینه‌ساز عفونتها و از علل مهم مرگ و میر کودکان می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع سوءتغذیه در کودکان زیر شش سال انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بر روی ۱۸۰۷ کودک زیر شش سال استان خراسان جنوبی که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای سهمی از مناطق شهری و روستایی شش شهرستان تحت پوشش استان انتخاب شده بودند، انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه کشوری طرح Anthropometric Nutrition Indicators Survey (ANIS) توسط کاردان و یا کارشناسان بهداشت خانواده آموزش دیده با مصاحبه با مادر جمع‌آوری گردید. اندازه‌گیری قد و وزن با روش استاندارد و ترازوی سکا و با دقت ۵۰ گرم اندازه‌گیری شد. برای بررسی سوء تغذیه از سه شاخص وزن به سن (کم‌وزنی)، وزن به قد (لاغری) و قد به سن (کوتاهی قد) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و EPI-Info ۲۰۰۰ و آزمون Chi-Square در سطح معنی‌داری ۰۵/۰α= مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: از ۱۸۰۷ کودک مورد مطالعه، ۷/۵۱% پسر و بقیه دختر، ۲/۵۲% ساکن شهر و بقیه ساکن روستا، ۳۷% کمتر از ۲۴ ماه و بقیه بالای ۲۴ ماه بودند. از نظر شاخص کم‌وزنی ۲/۵۲% طبیعی، ۹/۳۴% کم‌وزنی خفیف، ۷/۱۱% کم‌وزنی متوسط و ۲/۱% کم‌وزنی شدید داشتند که شیوع کم‌وزنی با محل سکونت، شغل مادر و سطح تحصیلات والدین ارتباط معنی‌داری نشان داد. از نظر شاخص کوتاهی قد ۵۵% طبیعی، ۴/۲۸% کوتاهی قد خفیف، ۷/۱۲% متوسط و ۹/۳% کوتاهی قد شدید داشتند که با محل سکونت، سن کودک، شغل مادر و تحصیلات والدین ارتباط معنی‌داری داشت (۰۵/۰P<). از نظر شاخص لاغری ۸/۶۷% طبیعی، ۷/۲۴% لاغری خفیف، ۹/۵% متوسط و ۶/۱% لاغری شدید داشتند که با جنس و محل سکونت ارتباط معنی‌داری را نشان داد (۰۵/۰P<). نتیجه‌گیری: با توجه به شیوع بالای سوء تغذیه در کودکان و ارتباط آن با متغیرهای مربوط به طبقه اقتصادی- اجتماعی، انجام اقداماتی همچون ارتقای سطح سواد والدین بویژه مادران، تداوم تغذیه با شیر مادر تا دو سالگی و بهبود وضعیت تغذیه کودکان زیر شش سال و ارتقای سطح آگاهی مادران در زمینه تغذیه کودکان توصیه می‌شود.