تحقیقات پزشکی ترجمانی

---

  زمینه و هدف: سردردهای میگرنی از سنین نوجوانی شروع شده و اغلب شدید و منجر به اختلال عملکرد بیماران می‌شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع میگرن و ارتباط آن با افت عملکرد تحصیلی در نوجوانان شهر بیرجند در سال ۱۳۸۹ انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، ۷۲۳ نوجوان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و با معیار بین‌المللی سردرد از نظر میگرن نوع شایع بررسی شدند؛ افت عملکرد تحصیلی با استفاده از ویرایش پنجم پرسشنامه بررسی اختلال عملکرد (Migraine Disability Assessment Questionnaire) تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS (ویرایش ۱۵) و آزمون‌های آماری من‏ویتنی، کای‏دو، فیشر و ضریب همبستگی در سطح معنی‌داری ۰۵/۰>P تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‏ها: میانگین سنّی افراد مورد مطالعه ۰۲/۱±۸۱/۱۵ سال و شیوع سردرد ۵/۶۸% بود. شیوع میگرن در پسران ۴/۶% و در دختران ۶/۷% بود. میانگین طول حملات سردرد ۹۷/۴±۱۵/۸ ساعت، تعداد حملات سه ماه گذشته ۶۹/۶±۱/۷ دفعه و فواصل حملات ۰۳/۸±۱۱/۱۴ روز بود. میانگین نمره ناتوانی ناشی از میگرن ۷۱/۱۳±۵۹/۱۱ (افت عملکرد متوسط) و نمره سردرد ۷۷/۲±۹۳/۴ (سردرد متوسط) بود. میزان افت عملکرد تحصیلی با شدّت، تعداد و فواصل حملات سردرد، ارتباط معنی‌داری داشت (۰۰۱/۰>P).

نتیجه‏گیری: با توجه به شیوع بالای سردرد و عوارض متعدد، توصیه می‌شود دانش‌آموزان مبتلا شناسایی و به مراکز تخصصی معرفی شوند تا با تعیین عوامل مساعدکننده حملات و آموزش خانواده و معلمان، اقدامات پیشگیری‌کننده برای کاهش حملات و ارتقای کارایی افراد انجام شود.

---

زمینه و هدف: صرع یک اختلال شایع و تشنج یکی از موارد مهم مراجعه به مراکز اورژانس است که سبب وحشت و اضطراب فراوان بیمار و خانواده وی می‌شود. هدف اصلی این مطالعه، بررسی یافته‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) مغز و الکتوانسفالوگرافی (EEG)، در بیماران مبتلا به صرع مراجعه‌کننده با تشنج است. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی، بر روی ۶۰ بیمار بیشتر از ۱۸ سال مبتلا به صرع مراجعه‌کننده با تشنج به بیمارستان ولیعصر (عج) شهر بیرجند انجام شد. موارد تشنج کاذب، تشنج زنان حامله، نوبت غیر اول تشنج و تشنج همراه با تب، از مطالعه خارج شدند. پس از گرفتن شرح حال و معاینه، نتایج اقدامات تشخیصی (EEG، توموگرافی کامپیوتری یا CT و MRI مغز) از طریق پرسشنامه، جمع‌آوری و سپس به کمک بسته نرم‌افزاری SPSS (ویرایش ۱۳) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: ۶۰ بیمار، با میانگین سنی ۴/۳۴ سال بررسی شدند. شایع‌ترین نوع تشنج (۳/۷۸%)، تونیک کلونیک ژنرالیزه (Grand mal) بود. EEG در ۷/۵۱% موارد، غیرطبیعی بود ولی تغییرات اختصاصی، فقط در ۳/۱۹% موارد، غیرطبیعی مشاهده شد. CT در ۳۵% و MRI در ۵۰% بیماران، غیرطبیعی بود. در MRI، شایع‌ترین نوع ضایعه، اسکلروز هیپوکامپ (۳۰% موارد غیرطبیعی) و شایع‌ترین محل ضایعات صرع‌زا، لوب تمپورال (۷/۴۶%) بود. MRI مغز در گروه ۳۰ سال و کمتر، فقط در ۲۹% بیماران و در گروه بالای ۳۰ سال، در ۴/۷۲% بیماران، غیرطبیعی بود (۰۰۱/۰P=)؛ همچنین در بیماران دچار تشنج تونیک کلونیک ژنرالیزه، MRI در ۶/۴۲% بیماران و در بیماران دچار سایر انواع تشنج، در ۹/۷۶% افراد، غیرطبیعی بود (۰۳/۰P=). نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که هر چند EEG، ویژگی‌های اختصاصی برای نوع صرع را فقط در ۱۰% موارد نشان می‌دهد، ولی در ۳/۵۱% بیماران غیرطبیعی است؛ لذا حساسیت آن بیش از CT (۳۵%) و حتی MRI (۵۰%) است. MRI، برتری محسوسی در نشان‌دادن نوع و محل ضایعه دارد.

---

زمینه و هدف: بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن، به‌طور چشمگیری در معرض خطر ابتلا به اختلالات روان‌پزشکی به‌ویژه افسردگی و اضطراب قرار دارند. نتایج پژوهش‌ها، بیانگر اثربخشی مدیریت استرس به‌شیوه شناختی- رفتاری بر افسردگی و اضطراب است. این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به صرع و میگرن انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه کارآزمایی بالینی نیمه‌تجربی، از بین مراجعین به کلینیک مغز و اعصاب، ۲۱ بیمار مبتلا به صرع و ۱۹ بیمار مبتلا به میگرن که براساس مصاحبه بالینی و پرسشنامه افسردگی و اضطراب بک، تشخیص افسردگی خفیف تا متوسط و اضطراب منتشر برای آنها داده شد، به‌روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه درمانی قرار گرفتند. هر گروه، به‌طور جداگانه روش مدیریت استرس را دریافت کردند و به‌منظور مقایسه میزان بهبودی افسردگی و اضطراب، برای افراد هر گروه، قبل و پس از انجام مداخلات درمانی، پرسشنامه افسردگی و اضطراب بک تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS (ویرایش ۱۵) و با کمک آزمون‌های آماری تی‌زوجی و مستقل، در سطح معنی‌داری ۰۵/۰P< تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در این مطالعه، مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری، بر علائم افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به صرع و میگرن به‌طور معنی‌داری مؤثّر واقع شد و بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون، تفاوت معنی‌داری وجود داشت (۰۰۱/۰>P)؛ ولی بین دو گروه از نظر اثربخشی درمان، اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، روش مدیریت استرس، بر افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به صرع و میگرن مؤثّر است و نوع بیماری عصب‌شناختی، بر اثربخشی درمان، تأثیری ندارد. این روش می‌تواند در کنار دارودرمانی، به‌صورت ترکیبی به‌کار رود.