مجله تحقیقات پزشکی ترجمانی

---

زمینه و هدف: کروم شش‌ظرفیتی، فلزی است که در آب‌های سطحی و زیرزمینی، مخاطرات جدّی را به وجود می‌آورد و حذف آن از آب‌های آلوده و فاضلاب با روش‌های مختلف، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه جذب سطحی پوسته سبز بادام و خاکستر حاصل از آن، در حذف کروم شش‌ظرفیتی از محلول‌های آبی بود. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، اثر pH، دوز جاذب، غلظت اولیه فلز، زمان تماس، دما و نوع جنس جاذب‌های پوسته سبز بادام و خاکستر آن بر حذف کروم شش‌ظرفیتی از محلول‌های آبی بررسی شد. آزمایش‌ها به‌صورت ناپیوسته، بر روی شیکر انجام گرفت. در پایان، برای سنجش نمونه‌های حاصل از آزمایش، از روش رنگ‌سنجی با استفاده از اسپکتروفتومتر UV/Vis SpectrometerT۸۰+ در طول موج ۵۴۰ نانومتر استفاده شد. یافته‌ها: بیشترین حذف کروم شش‌ظرفیتی در ۲=pH اتفاق افتاد؛ همچنین حذف کروم، با افزایش زمان تماس و دما، افزایش یافت. با تغییرات غلظت کروم شش‌ظرفیتی از mg/L ۱۰۰- ۱۰ در جاذب زیستی، درصد حذف از ۶۶/۹۹% به ۱۹/۶۱% و همچنین در خاکستر جاذب، از ۹۳/۷۸% به ۰۱/۳۷% کاهش یافت. با افزایش دوز جاذب، حذف در جاذب زیستی به حداکثر مطلق خود رسید (۱۰۰%) و در خاکستر حاصل از آن، ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. یافته‌ها، تأییدکننده برتری پوسته سبز بادام نسبت به خاکستر آن، در حذف کروم شش‌ظرفیتی از محلول‌های آبی بودند. نتیجه‌گیری: پوسته سبز بادام و خاکستر حاصل از آن، به‌طور مؤثّری، حذف کروم شش‌ظرفیتی از محیط‌های آبی را انجام می‌دهد.

---

زمینه و هدف: ترمبوز وریدهای عمقی (Deep vein Thrombosis)، در صورت تأخیر در تشخیص و درمان می‏تواند منجر به عوارض جدی مانند آمبولی ریه شود. با توجه به اهمیت ارزیابی و توصیف بیماری در هر جامعه، این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک بیمارانDVT انجام شد.

روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی، بر روی تمام بیمارانی که با تشخیص DVT در سال‏های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ در بیمارستان ولیعصر بیرجند بستری شدند، صورت گرفت. یک دانشجوی پزشکی آموزش‏دیده؛ با بررسی پرونده، شرح حال انترن، گزارش پرستار و دستورات پزشک معالج، پرسشنامه محقق‌ساخته را برای هر بیمار تکمیل کرد. سپس با بیماران به‌صورت تلفنی تماس گرفته شد و در مورد وضعیت بیمار از نظر عوارض بیماری، بستری مجدد و یا فوت سؤال و اطلاعات در پرسشنامه ثبت گردید. درنهایت داده‌ها، کدبندی و در نرم‌افزار SPSS (ویرایش ۱۸) وارد شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری test-T و X۲ در سطح معنی‏داری ۰۵/۰>P صورت گرفت..

یافته‌ها: در مدت مطالعه، ۲۶۳ نفر با تشخیص DVT در بخش‏های قلب و داخلی بیمارستان ولیعصر بیرجند بستری شدند. ۲/۵۰درصد آنها مرد بودند. میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۴۵/۱۸±۸۴/۵۵ سال بود. در ۱/۹۸درصد افراد، اندام تحتانی درگیر بود. شایع‌ترین عامل خطر بی‏حرکتی و کمترین عامل، سابقه خانوادگی DVT بود. بین عوامل خطر DVT و جنس، فقط سیگار معنی‏دار بود که در مردان شایع‌تر بود. ۸/۳درصد بیماران در طی ۵سال به‌علت عوارض DVT فوت کردند. شش‌درصد عود بیماری و آمبولی ریه در ۴/۳%افراد، مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: شایع‌ترین عامل خطر DVT، بی‏تحرّکی است؛ بنابراین لازم است پیشگیری لازم در افراد پرخطر انجام شود تا احتمال بروز DVT کاهش یابد.

---

زمینه و هدف: کربن فعال، پرکاربردترین جاذب برای حذف آلاینده‌ها می‌باشد. با ظهور تکنولوژی‌های جدید، روش تولید کربن فعال نیاز به اصلاح داشته تا علاوه بر کاهش هزینه‌های تولید و پیچیدگی فرآیند تولید، اثر‌بخشی فرآیند نیز بهبود یابد. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، تولید کربن فعال پودری تحت تأثیر امواج فراصوتی از دانه اسپند و کاربرد آن در حذف کروم از محلول‌های آبی بود.

روش تحقیق: این مطالعه به‌صورت تجربی به‌صورت ناپیوسته انجام شد. برای تولید کربن فعال، از دانه پودرشده اسپند استفاده شد و سطح ویژه کربن فعال‌ با آزمایش BET تعیین گردید. مهمترین متغیرهای اثر‌گذار بر فرآیند جذب مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه‌گیری کروم شش‌ظرفیتی، از روش رنگ‌سنجی با استفاده از UV/VIS SpectrometerT۸۰+ استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزار Excel انجام شد.

یافته‌ها: pH بهینه برای فرآیند جذب با استفاده از هر دو نوع کربن فعال تولیدی برابر با ۲ به‌دست آمد. نتایج جذب برای هر دو جاذب از سینتیک درجه دوم کاذب تبیعت کرده و K_۲ برای کربن فعال پودری تولیدی در مقایسه با پودر خام دانه اسپند بیش از دو برابر به‌دست آمد.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که امواج فراصوتی برای فعال‌سازی کربن بسیار مؤثّر می‌باشد و کربن فعال تولیدی دارای سرعت جذب و سطح ویژه بسیار بالا بوده و می‌تواند به‌عنوان جاذب مناسب در حذف کروم شش‌ظرفیتی استفاده شود.

---

لیشمانیوز پوستی دنیای قدیم (سالک)، یک عفونت انگلی به‌نسبت شایع است که در بسیاری از مناطق جهان به‌ویژه ایران اندمیک می‌باشد. گونه‌های لیشمانیا ماژور با حدود ۵۰۰ هزار مورد در سال و لیشمانیا تروپیکا با حدود ۴۰۰ هزار مورد در سال، دو عامل اصلی بیماری لیشمانیوز پوستی دنیای قدیم محسوب می‌شوند. تشخیص و درمان لیشمانیوز پوستی به‌ دلیل تغییرات تظاهرات بالینی و مقاومت در برابر درمان می‌تواند دشوار باشد. در حال حاضر هیچ واکسنی برای سالک وجود ندارد. درمان‌های سیستمیک آن نیز عوارض جدی و شدیدی را به‌دنبال دارد. موارد بدون عارضه لیشمانیوز پوستی در فرد با ایمنی طبیعی می‌تواند به ‌تنهایی به‌وسیله درمان موضعی به‌عنوان درمان مؤثّر و کم‌عارضه‌تر مدیریت شود و ممکن است نیازی به سایر درمان‌های سیستمیک نداشته باشد. هدف بررسی حاضر، توصیف روش‌های درمان موضعی برای سالک دنیای قدیم است.

---

فاکتورهای محیطی و اجتماعی نقش مهمی در سلامتی دارند و این نقش در زمان اپیدمی مشخص‌تر می‌گردد؛ لذا در این مطالعه مروری تعیین‌کننده‌های سلامت از دو رویکرد اجتماعی و محیطی در شرایط اپیدمی کرونا بررسی شده است. این مطالعه از متدولوژی استراتژی سرچ غیر‌سیستماتیک در دیتابیس‌های معتبر تبعیت می‌کند. در این مطالعه مشخص گردیده است که مهم‌ترین عوامل محیطی و اجتماعی مؤثر در سلامتی در شرایط اپیدمی شامل دسترسی به هوای پاک، دسترسی به آب سالم، مدیریت صحیح پسماندهای مراقبت بهداشتی سطح درآمد و آموزش می‌باشد. نکته قابل تأمل در این مطالعه این بوده است که آلودگی هوا باعث افزایش مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا گردیده است. این در حالی است که سیگاری بودن افراد با میزان مرگ‌و‌میر ارتباط معکوسی را نشان داده است. بعلاوه دسترسی به آب سالم و مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی و مراکز درمانی باعث کاهش خطر آلودگی منابع آبی و محیط‌های زندگی به ویروس کرونا خواهد گردید. همچنین سطح بالای آموزش و تحصیلات به‌عنوان عامل اساسی در کاهش مرگ‌و‌میر بیان گردیده و افراد با تحصیلات بالا قدرت پذیرش آموزش‌های بهداشتی بیشتری را دارا می‌باشند. همچنین افزایش سطح درآمد در افراد باعث دسترسی بیشتر به خدمات سلامتی و تأمین مایحتاج بهداشتی در دوران اپیدمی بوده که سرعت مرگ‌و‌میر را تا حد بالایی کاهش داده است.