مجله علمی دانشگاه

CA19-9 یک آنتی‌ژن کربوهیدراتی است که کاربردش به طور شایع به عنوان نشانگر سرمی تومور در بدخیمی‌های پانکراس و مجاری صفراوی افزایش می‌یابد. حساسیت CA19-9 در تشخیص بدخیمی پانکراس،70 تا 90 درصد و وی‍ژگی، 68 تا 91 درصد می‌باشد. افزایش CA19-9 در موارد دیگری از جمله سایر بدخیمی‌ها و برخی وضعیت‌های خوش‌خیم مانند انسداد مجاری صفراوی، به علل دیگر از جمله سنگ نیز دیده می‌شود اما در این موارد افزایش، قابل توجه نیست و معمولاً کمتر ازU/ml 1000 می‌باشد. مقادیر بیش از U/ml10000، تنها در چند مورد محدود، به صورت گزارش مورد در مقالات ذکر شده است. بیمار مرد 66 ساله‌ای بود که با شکایت درد اپیگاستر و قسمت فوقانی راست شکم، تب، زردی، کاهش وزن حدود 6 کیلوگرم، ادرار پررنگ و مدفوع بی‌رنگ بستری شد. در معاینه فیزیکی، بیمار یرقانی و تبدار بوده و در معاینه شکم، حساسیت در لمس قسمت فوقانی شکم در سمت راست داشت. در آزمایشات انجام شده، افزایش قابل توجه بیلی‌روبین (mg/dl5/19 ِDirect: و mg/dl36Bil total: ) و CA19-9برابر U/ml44777 بود ولی آنزیم‌های کبد و الکالن‌فسفاتاز، فقط در حدود دو برابر طبیعی افزایش نشان داد. در سونوگرافی، مجاری صفراوی کاملاً متسع بود و 4 عدد سنگ با ابعاد مختلف در مجرای کلدوک مشاهده شد. 4 هفته پس از خروج سنگ و برقراری جریان صفرا،CA19-9 به U/ml60 و 2 ماه بعد، به مقادیر نرمال (بین صفر تا 40) برگشت و در این زمان بیمار کاملاً بدون علامت بود. در نتیجه در بیماران با انسداد صفراوی، حتی در موارد شک بالینی قوی، تشخیص نباید تنها بر مبنای افزایش قابل توجه میزان CA19-9 گذاشته شود و تفسیر این مقادیر افزایش یافته در این بیماران، باید با احتیاط و با پیگیری سیر آزمایشگاهی پس از رفع انسداد صورت پذیرد.