مجله علمی دانشگاه

  آلرژی غذایی به واکنشهای غیرطبیعی بدن اطلاق می‌شود که به واسطه پاسخ سیستم ایمنی به اجزای غذایی ایجاد می‌گردند. در دهه‌های اخیر آلرژی به عنوان یک مشکل تهدیدکننده سلامت عمومی مطرح گردیده است. شیوع آلرژی غذایی در کودکان تا 10% تخمین زده شده است؛ این میزان در افراد بالغ کمتر از 2% می‌باشد. این شرایط در کشورهای مختلف دنیا متفاوت بوده و تا حدود زیادی از فرهنگ غذایی مردم تأثیر می‌پذیرد. آلرژی‌زا‌های غذایی، پروتئین‌ها و یا گلیکوپروتئین‌‌هایی با وزن مولکولی بین 10 تا 70 کیلودالتون می‌باشند. آلرژی‌زا‌ها بر اساس نحوه تحریک سیستم ایمنی به دو گروه تقسیم می‌شوند: نوع اول به دلیل تحریک سیستم ایمنی (پس از صرف مواد غذایی) باعث ایجاد پاسخ علیه مواد غذایی در روده می‌شوند و نوع دوم دارای واکنش متقاطع (تشابه ساختمانی) با آلرژی‌زا‌های موجود در هوا (اغلب گرده گیاهان) می‌باشند؛ بنابراین در نوع دوم، مرحله اول حساس‌سازی افراد، برخورد با آلرژی‌زای استنشاقی می‌باشد. در مرحله بعد چنانچه فرد از ماده خوراکی که تشابه آنتی‌ژنی با آلرژی‌زا‌های استنشاقی دارد، استفاده نماید، این ماده خوراکی باعث ایجاد آلرژی می‌شود. شکل‌گیری یک پاسخ آلرژیک نیز، اغلب، با تولید IgE در بدن در مواجهه با آلرژی‌زای غذایی آغاز می‌گردد. IgE اختصاصی به سلول‌های ماستوسیت و یا بازوفیل متصل و باعث دگرانولاسیون آنها در تماسهای بعدی با ماده آلرژی‌زا می‌شود. پیامد این فرایند، رها شدن تعداد فراوانی از واسطه‌ها از جمله هیستامین می‌باشد. این واسطه‌ها می‌توانند باعث ایجاد علائم بالینی آلرژی مانند کهیر، خارش و شوک آنافیلاکسی شوند. تشخیص آلرژی‌های غذایی با روشهای مختلف درون‌تنی و برون‌تنی صورت می‌گیرد که می‌توان به گرفتن شرح حال از بیمار، معاینه فیزیکی، تست پریک، حذف غذاهای مشکوک از رژیم بیمار و انواع تست‌های چالش اشاره نمود. از جمله متداولترین درمانها که برای آلرژی‌های غذایی به کار گرفته می‌شوند، حذف ماده غذایی آلرژی‌زا از رژیم غدایی بیمار، درمانهای دارویی، ایمونوتراپی و درمان با مکمل‌های غذایی می‌باشد. در سالهای اخیر نیز استفاده از آلرژی‌زا‌های غذایی نوترکیب با کمک مهندسی ژنتیک امکان تشخیص انواع آلرژی‌ها را با حساسیت بالایی فراهم ساخته است.