زمینه و هدف : مصرف موادّ مخدّر یکی از بزرگترین معضلات بسیاری از کشورهای جهان می‌باشد؛ در این میان تریاک یکی از مواد اعتیادآور است که سابقه استفاده از آن به زمانهای بسیار دور بر می‌گردد. متأسفانه اعتقاد عوام و حتی معدودی از پزشکان این است که تریاک اثرات مفیدی بر بیماریهای قلبی- عروقی و دیابت دارد. این مطالعه مقطعی به منظور بررسی این فرضیه انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه مورد- شاهدی که در مرکز تحقیقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد، 360 فرد سیگاری معتاد به تریاک (آزمون) و 360 فرد سیگاری غیر معتاد (شاهد) انتخاب شدند و میزان غلظت خونی مرفین در هر دو گروه، توسط روش الیزا اندازه‌گیری شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمونهای آماری Student’s t و یا ANOVA در سطح معنی‌داری 05/0 P≤ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: غلظت خونی مرفین با افزایش زمان مصرف افزایش نشان داد که به طور کلی در بین افراد گروه آزمون، عوامل هموگلوبین گلیکوزیله (HbA₁C) ، CRP کمّی، عامل هفت، لیپوپروتئین a (Lpa) ، آپولیپوپروتئین B و فیبرینوژن، به طور معنی‌داری بالاتر از گروه شاهد بود (05/0 P< ). HDL و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، آپولیپوپروتئین A نیز به طور معنی‌داری در گروه آزمون کمتر بود (05/0 P< )؛ همچنین در گروه آزمون، FBS به طور غیر معنی‌داری، نسبت به گروه شاهد کمتر و همزمان با آن HbA₁C افزایش یافته بود.

  نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که تریاک، تأثیر مخرّبی بر عوامل خطر جدید بیماریهای قلبی- عروقی دارد؛ اگرچه به نظر می‌رسد برخی از عوامل خطر این بیماریها را بهبود می‌بخشد اما این اثرات، کوتاه مدت و اصولاً کاذب هستند.