مینا عرب، زهرا ابوترابی، محسن خراشادی زاده، سید محمود حسینی، اصغر زربان،
دوره ۲۴، شماره ۰ - ( ۷-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: عناب یک گیاه دارویی با ارزش در طب سنتی ایران است. این گیاه در مناطق خشک و نیمهخشک ایران بهویژه در استان خراسان جنوبی رشد میکند. در این مطالعه به بررسی خواص آنتیاکسیدانی و توانایی مهار رادیکال آزاد چهار گونه عناب پرداخته شد.
روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، میوه گیاه عناب از چهار منطقه مختلف در استان خراسان جنوبی جمعآوری و عصاره آبی آنها تهیه شد. برای تعیین سطح ترکیبات فنولیک از روش فولینسیوکالتو، برای تعیین ظرفیت تام آنتیاکسیدانی از روش Ferric Reducing Antioxidant Power (FRAP) و برای تعیین توانایی آنها در مهار رادیکال آزاد از رادیکال ۲,۲-diphenyl-۱-picrylhydrazyl (DPPH) استفاده گردید. همچنین آزمایش مهار همولیز گلبولهای قرمز با استفاده از رادیکال AAPH در حضور غلظتهای مختلف عصاره آبی عناب انجام شد.
یافتهها: بیشترین میزان ترکیبات فنولیک، مربوط به عناب قائن (۳/۴±۱۳۱۷ میلیگرم اسیدگالیک در هر گرم عصاره خشک) بود. نتایج حاصل از روش FRAP برای تعیین قدرت آنتیاکسیدانی عصارههای آبی میوه عناب نشان داد که عناب قائن، بیشترین خاصیت آنتیاکسیدانی را داشت (۵/۶۵±۱/۱۳۹۰ میکرومول بر لیتر).
در روش DPPH که توانایی مهار یا خنثیسازی این رادیکال توسط عصارههای مورد نظر ارزیابی شد، عناب آریش یشترین توانایی (۲/۴۸ %) را نشان داد. بررسی نتایج رقّتهای مختلف گونههای عناب (mg/ml ۵-۲۵/۰) بر همولیز گلبولهای قرمز القاشده توسط ترکیب آزوبیس ۲,۲'-azobis (۲-amidinopropane) dihydrochloride (AAPH) نشان داد که در یک روند وابسته به دوز در محدوده غلظتی معین، با افزایش غلظت عصاره آبی میوه عناب، میزان همولیز در گلبولهای قرمز کاهش یافت، اما بین گونههای مختلف عناب از نظر آماری، تفاوت معنیداری مشاهده نشد.
نتیجهگیری: میوه عناب با سطح ترکیبات فنولیک و قدرت آنتیاکسیدانی بالا و با توانایی مهار همولیز گلبولهای قرمز، میتواند نقش مهمی در تقویت سیستمهای آنتیاکسیدانی داشته باشد.