مجله علمی دانشگاه

---

مقدمه و هدف: آموزش بخش مهمی از مراقبتهای پرستاری است. بیمار مرکز اصلی آموزش و ارائه خدمت است. پرستار از پذیرش تا ترخیص وی را همراهی می نماید تا با ارائه اطلاعات لازم به بیمار سیر بیماری کوتاهتر شده و میزان رضایت وی افزایش یابد. لذا این پژوهش با هدف کلی «تعیین میزان رضایت بیماران از مهارتهای آموزشی پرستاران» انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش 250 بیمار ترخیصی هر روز بخشهای داخلی و جراحی بیمارستان امام رضا (ع) بیرجند، از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. سپس توسط پژوهشگر مورد مصاحبه قرار گرفتند. فرم مصاحبه مدون شامل دو قسمت، تعیین مشخصات فردی و تعیین میزان رضایت بیماران بود. اطلاعات با مقیاس سه گزینه ای لیکرت بصورت رتبه ای تجزیه و تحلیل شد.نتایج یافته ها نشان داد که، بیماران از مهارتهای آموزشی پرستاران %12.8 به میزان زیاد، %56.8 در حد متوسط و %30.4 به میزان کم رضایت داشتند. میزان رضایت در بیماران بستری بخش جراحی، بیماران ساکن شهر، بیماران با عدم سابقه بستری در بیمارستان و بیماران با مشکلات تنفسی بالاتر بود (P<0.0001). ولی با متغیرهای وضعیت بیمه، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، جنس، سن، دفعات بستری و مدت بستری ارتباط معنی دار نبود.نتیجه گیری: به نظر می رسد پرستاران به دلیل حجم کاری زیاد و کثرت بیماران کمتر به نقش آموزشی خود می پردازند و لازم است مدیران در جهت اجرای این امر مهم توجه و برنامه ریزی نمایند تا در این مورد نیز حقوق بیماران حفظ گردد.

---

زمینه و هدف: در سالهای اخیر ارزش آزمایشهای روتین در ارزیابی قبل از عمل مورد تردید قرار گرفته است؛ مطالعه حاضر به منظور بررسی ارزش رادیوگرافی قفسه سینه در تصمیم گیری و اداره بیهوشی انجام شد.روش و بررسی: در این مطالعه مقطعی 425 بیمار بالای 60 سال کاندید عمل جراحی انتخابی کوچک از گروههای ASA I و ASA II مورد بررسی قرار گرفتند. عوارض این اعمال و تغییر در اداره بیهوشی در بیمارانی که یافته غیرطبیعی در معاینه بالینی یا رادیوگرافی قفسه سینه داشتند، مورد مقایسه قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون نسبت شانس (Odds Ratio) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: در مجموع 11% از بیماران در معاینه بالینی و 27.1% در رادیوگرافی، یافته غیر طبیعی داشتند. عارضه این عمل در 5.2% و نیاز به تغییر روش بیهوشی فقط در 1,9% از بیماران مشاهده شد که در گروه ASA II به طور معنی داری نسبت به گروه ASA I بیشتر بود (P<0.001) در بیمارانی که در معاینه بالینی سالم تشخیص داده شده بودند و سه یافته غیر طبیعی در رادیوگرافی داشتند، هیچ گونه عارضه یا نیاز به تغییر روش بیهوشی مشاهده نگردید.نتیجه گیری: انجام رادیوگرافی قفسه سینه در غیاب علایم واضح کلینیکی، تاثیر چندانی در تخمین عوارض حین عمل و تغییر روش بیهوشی ندارد.

---

زمینه و هدف: تغذیه سالم در دوران کودکی و رشد قد و وزن آنها از شاخصهای مهم بهداشتی به شمار می رود و یکی از مهمترین مشکلات کودکان، بی اشتهایی و امتناع از خوردن غذا است. با توجه به نگرش جامع هومیوپاتی و ماهیت داروهای آن، در این مطالعه تاثیر استفاده از روش هومیوپاتی برای اصلاح رفتار غذایی کودکان مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه تجربی دو سویه کور، ابتدا کودکان 1 تا 6 ساله دارای مشکل غیر عضوی در رفتار غذایی (به صورت امتناع از خوردن غذا و یا بیزاری از گوشت) از طرف متخصصان کودکان ارجاع شدند. پس از تکمیل پرسشنامه و تعیین داروهای فوق رقیق مناسب هر کودک به وسیله شرح حال هومیاپاتی، کودکان به طور تصادفی یک در میان دارو (مورد) و یا دارونما (شاهد) دریافت نمودند. پس از 4 تا 6 نوبت مصرف دارو، وضعیت رفتار غذایی کودکان مجددا ارزیابی شد و نتیجه درمان در دو گروه با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری t و ANOVA مورد مقایسه و تحللیل قرار گرفت. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: از 121 کودک مورد بررسی، 62 دختر و 59 پسر با میانگین سن3.68±1.28 سال بودند. دو گروه از نظر سن، جنس، اشتغال مادر، شدت و مدت اختلال رفتار غذایی با هم تفاوتی نداشتند (P>0.05).میانگین کل امتیاز رفتار غذایی کودکان در هر دو گروه افزایش معنی داری نشان داد (P<0.05). تغییر کل امتیاز در گروه هومیوپاتی 6.85 ±27.27 ودر گروه شاهد۱۳.۷۳ ۱۸.۵۵± بود (P<0.05).میانگین تغییر امتیاز میل و مصرف غذا در کودکان گروه مورد و شاهد به ترتیب12.50 ±14.42 و۱۱.۷۰ ±۷.۹بود (P=0.001).با وجود افزایش معنی دار امتیاز میل به گوشت در طی درمان، این تغییر در بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت0.05) (P>. نتیجه گیری: این مطالعه، روش هومیوپاتی را برای کودکانی که بدون مشکل عضوی از خوردن غذا امتناع می کنند، پیشنهاد می نماید. لازم است پزشکان، محققان و سایر دست اندرکاران بهداشتی، درمانی با این روش از طب مکمل، آشنایی بیشتری پیدا کند.

---

بیمار معرفی شده در این مقاله یک مرد 47 ساله مبتلا به اسکیزوفرنی است که به دنبال مصرف کلوزاپین و فلوفنازین دچار سندرم Neuroleptic Malignant Syndrome (NMS) شده بود. ویژگی خاص این بیمار، ابتلا به سندرم NMS پس از قطع داروهای مذکور به مدت 10 روز بود. با توجه به سابقه مصرف داروی نرولپتیک، هیپرترمی، رژیدیتی، کاهش سطح هوشیاری، تاکیکاردی، فشار خون مواج، تعریق فراوان، افزایش سطح CPK و لکوسیتوز بدون علت عفونت خاص و عدم مشاهده ضایعه ارگانیک مغزی تشخیص سندرم NMS تایید گردید و بعد از درمان با بروموکریپتین، آمانتادین، کلونازپام و لوودوپا-C علایم بهبود پیدا کرد و با هوشیاری کامل ترخیص گردید.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

  زمینه و هدف: اختلال‌های پاسچرال نواحی کتف و شانه، زمینه را برای ایجاد دردهای مزمن فراهم می‌کند. خطر ایجاد پاسچرهای غیرطبیعی در دانش‌آموزان دبستانی که در حال رشد هستند، به دلیل وضعیتهای نادرست شایع می‌باشد. برای تدوین سیاستهای مناسب جهت پیشگیری از این اختلال‌ها، داشتن اطلاعات دقیق در مورد این وضعیتها ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع انواع اختلال‌های پاسچرال شانه در دانش‌آموزان 10-12 ساله دبستانی شهر زاهدان انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- مقطعی که در سال 1384 و در شهر زاهدان انجام شد، 153 دانش آموز دبستانی با دامنه سنی 10-12 سال از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت اندازه‌گیری تراز شانه‌ها از صفحه شطرنجی با خانه‌های یک سانتیمتری و در مورد جلو آمدن شانه‌ها نیز از صفحه شطرنجی که وسط آن خط قرمزی رسم شده بود، استفاده گردید. برای بررسی تقارن کتف، فاصله زاویه تحتانی آن تا هفتمین مهره پشتی با استفاده از تست کیبلر در زوایای صفر، 45 و 90 درجه ابداکسیون بازو اندازه‌گیری شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری توصیفی، c ² و نیز آزمون دقیق فیشر در سطح معنی‌داری 05/0 P≤ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: سطح شانه غالب (7/89%) دانش‌آموزان راست دست بالاتر از شانه غیرغالب بود. در شانه غالب دانش‌آموزان راست دست، اختلال تقارن کتف در وضعیتهای صفر (42/0= P ) و ابداکسیون 90 درجه (3/0= P ) بازو وجود نداشت. 2/56% دانش‌آموزان، شانه گرد داشتند. در 6/61% کودکان 10 ساله، شانه‌ها نسبت به وضعیت طبیعی جلوتر قرار داشتند (002/0= P ). رابطه‌ای بین فعالیت نوشتاری در منزل (92/0= P ) و مدرسه (81/0= P ) با جلوآمدن شانه مشاهده نشد.

  نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که قرار گرفتن طولانی مدّت دانش‌آموزان دبستانی در وضعیتهای غیرطبیعی به دلیل انعطاف‌پذیری سیستم اسکلتی- عضلانی، منجر به جلو آمدن شانه‌ها می‌شود؛ همچنین نتایج این مطالعه آموزش وضعیتهای صحیح برای حمل کیف و وضعیت صحیح نوشتاری برای جلوگیری از اختلال‌های پاسچرال شانه را تایید می‌کنند.

---

---

زمینه و هدف: ازدواج و تشکیل خانواده یکی از مهمترین رخدادهای زندگی هر فرد می‌باشد که اگر در شرایط مناسب و با آگاهی کافی صورت گیرد، اثرات مهمّی بر سلامت فردی و اجتماعی می‌گذارد؛ به همین منظور در بیشتر جوامع، مشاوره قبل از ازدواج مورد توجه است و بر ای آن برنامه‌ریزی دقیقی صورت می‌گیرد. در این برنامه، زوجین با مسائل بهداشت باروری آشنا می‌شوند و این امر به ارتقای سطح سلامت آنان کمک مؤثری می‌نماید. این مطالعه با هدف تعیین میزان تأثیر آموزش قبل از ازدواج بر میزان آگاهی و نگرش بهداشتی زوجهای شرکت‌کننده در کلاسهای مشاوره قبل از ازدواج انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه نیمه‌تجربی از نوع قبل و بعد بر روی 250 زوج شرکت‌کننده در کلاس‌های آموزش مشاوره قبل از ازدواج انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه خودساخته‌ای بود که بر اساس اهداف مطالعه طراحی شد و روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. این پرسشنامه شامل سه بخش اطلاعات فردی، آگاهی (27 سؤال) و نگرش (18 سؤال) بود و در دو مرحله قبل و بعد از برنامه آموزشی مشاوره قبل از ازدواج که به صورت سخنرانی ارائه می‌شد، تکمیل گردید. داده‌های جمع‌آوری شده، با استفاده از آزمون آماری تی زوجی، آنالیز واریانس یک‌طرفه و کای اسکوئر در سطح معنی‌داری 05/0P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین سنّ زوجین مورد مطالعه 4±4/22 سال بود. آگاهی 2/83% از زوجین، قبل از مداخله ضعیف، 16% متوسط و 8/0% خوب بود. بعد از مداخله آموزشی آگاهی 4/60% ضعیف، 6/31% متوسط و 8% خوب بود (001/0P<)؛ میانگین نمره آگاهی قبل از مداخله 8/4±7/8 بود که بعد از مداخله به 5±4/12 رسید (001/0P<)؛ میانگین نمره نگرش نیز قبل از مداخله 9/4±6/42 بود که بعد از مداخله به3/4±5/47 افزایش یافت (001/0P<)؛ میانگین نمره آگاهی و نگرش قبل و بعد از مداخله در حیطه‌های بهداشت باروری، تنظیم خانواده و بیماریهای ژنتیک و معلولیتها از نظر آماری تفاوت معنی‌داری را نشان داد (001/0P<). نتیجه‌گیری: در این پژوهش با وجود آن که میانگین نمره آگاهی و نگرش در زوجین مورد مطالعه بعد از مداخله آموزشی افزایش یافته بود ولی این افزایش در سطح آگاهی بسیار بالا نبود؛ به طوری که نمره آگاهی زوجین مورد مطالعه تنها 3/4% افزایش داشت و پس از مداخله آموزشی تنها 8% آنان از آگاهی خوبی برخورداربودند؛ بنابراین توصیه می‌شود برای رسیدن به تغییر رفتار نسبتاً پایدار در افراد و ارتقای سطح سلامت زوجین جوان، بر کیفیت کلاسهای آموزشی تأکید بیشتری شود

---

  زمینه و هدف: یکی از عوارض ناخوشایند بیهوشی عمومی، لرز است که در 40% موارد دیده می‏شود. لرز عارضه‏ای بسیار جدّی است که مصرف اکسیژن را تا چند برابر بالا می‏برد؛ همچنین باعث افزایش تهویه ریوی و برون‏ده قلب، فشار داخل مغز و چشم و نیز افزایش میزان درد بعد از عمل و خطر ایسکمی میوکارد می‏گردد. پیشگیری از بروز این عارضه ناخواسته برای دستیابی به یک بیهوشی مطلوب و کاستن خطرات آن ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین اثر کلونیدین در جلوگیری از وقوع لرز بعد از بیهوشی عمومی انجام شد.

  روش تحقیق: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دوسویه کور و تصادفی بر روی 100 بیمار بالای 18 سال با ASA کلاس 1 و 2 کاندید عمل جراحی چشم در بیمارستان الزهرا زاهدان انجام شد. بیماران به صورت دسته‏بندی ده‏تایی به دو گروه مورد (کلونیدین) و شاهد (دارونما) تقسیم شدند و دو ساعت قبل از بیهوشی 2/0 میلیگرم کلونیدین یا دارونما را با 30 سی‏سی آب دریافت کردند. روش بیهوشی در هر دو گروه یکسان بود. همه افراد در اتاق ریکاوری از نظر وقوع لرز معاینه شدند و پرسشنامه مخصوص تکمیل گردید. داده‏های جمع‏آوری شده با استفاده از نرم‏افزار SPSS (نسخه 13) و آزمون آماری کای‏دو، در سطح معنی‌داری 05/0> P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: از 50 بیمار گروه مورد (دریافت‏کننده کلونیدین)، فقط یک نفر (2%) و از 50 بیمار گروه شاهد (دریافت‏کننده دارونما)، 10 نفر (20%) دچار لرز بعد عمل شدند که این تفاوت از نظر آماری معنی‏دار بود (004/0 =P ) .

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد، کلونیدین در پیشگیری از لرز بعد از بیهوشی مؤثر است و می‏توان از آن به عنوان یک داروی قبل از عمل به طور روزمره استفاده نمود .

---

زمینه و هدف: رزبنگال یک رنگ گزانتینی آنیونی محلول در آب است که سابقه طولانی استفاده بی‏خطر از آن، نشان‏دهنده اثرات جانبی بسیار کم آن می‏باشد. با این حال تاکنون تأثیر ضدّ التهابی آن بررسی نشده‏ است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر رزبنگال بر پاسخ التهابی با واسطه تولید اکسید نیتریک و بیان آنزیم نیتریک‏اکساید سنتاز القایی (iNOS) در مدل ماکروفاژهای فعال‏شده با لیپوپلی‏ساکارید (LPS) در تاریکی انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، ماکروفاژهای رده J774A.1 از انستیتو پاستور خریداری و با غلظت‏های متفاوت رزبنگال با یا بدون LPS در تاریکی تیمار شدند. تأثیر غلظت‏های مختلف رزبنگال بر درصد زنده‏بودن ماکروفاژها با استفاده از آزمون ام.تی.تی (MTT) بررسی شد. به منظور تعیین میزان تولید اکسید نیتریک (بر حسب میکرومول) از روش رنگ‏سنجی گریس و برای ارزیابی میزان بیان آنزیم نیتریک‏اکساید سنتاز القایی، از روش لکه‏گذاری وسترن استفاده شد. داده‏ها با استفاده از آزمون‏ آماری تی در سطح معنی‏داری 05/0P< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: طبق نتایج حاصل از آزمون MTT، درصد زنده‏بودن ماکروفاژهای تیمار‏شده با غلظت‏های مختلف رزبنگال (1، 10، 50، 100، 200 و 300 میکرومول) به ترتیب 66/0±99، 20/1±97، 88/0±90، 57/0±88، 88/0±81 و 57/0±80 درصد بود. میزان تولید اکسید نیتریک (بر حسب میکرومول) توسط غلظت‏های مختلف رزبنگال (1، 10، 50، 100، 200 و 300 میکرومول) به ترتیب 17/0±1/17، 17/0±3/14، 09/0±16/13، 32/0±9/8، 09/0±16/6 و صفر، و در گروه شاهد 21/0±4/21 میکرومول بود. غلظت‏های مختلف رزبنگال سبب کاهش بیان آنزیم iNOS شدند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که رزبنگال به طور وابسته به دوز، تولید اکسید نیتریک و نیز بیان آنزیم iNOS را در ماکروفاژهای التهابی کاهش می‏دهد؛ بدون این که بر درصد زنده بودن سلول‏ها (در غلظت‏های کمتر از 200 میکرومول) تأثیر قابل توجهی داشته باشد؛ همچنین فرایند تأثیر ضدّ التهابی رزبنگال از طریق مهار بیان آنزیم iNOS نشان داده ‏شد. این مطالعه رزبنگال را به عنوان یک ماده ضدّ التهابی بی‏خطر و جدید جهت بررسی در شرایط درون‏تنی معرفی می‏نماید.

---

  زمینه و هدف: مدرسه به عنوان مکانی مطمئن در ﭘرورش دانش‏آموزان نقش بسیار مهمّی را ایفا می‏کند. در صورتی‏که اصول بهداشت در مدارس رعایت نشود، دانش‏آموزان ممکن است به انواع بیماری‏های مختلف مبتلا شوند. با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت بهداشت محیط مدارس شهرستان بیرجند انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی (مقطعی)، 287 مدرسه در شهرستان بیرجند به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع‏آوری اطلاعات از فرم ارزیابی وضعیت بهداشت محیط مدارس با توجه به آیین‏نامه بهداشت محیط مدارس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. فرم‏ها توسط کارشناسان آموزش‏دیده تکمیل و پس از وارد کردن داده‏ها در نرم‏افزار SPSS ، با استفاده از آزمون‏های آماری توصیفی و تحلیلی کای‏دو، در سطح معنی‌داری 05/0= α مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

  یافته‌ها: وضعیت مدارس مورد بررسی از نظر بوفه (8/86%)، آب (5/74%)، مکان و ساختمان (8/48%) و ایمنی و مهندسی انسانی (3/31%) نامطلوب و از نظر کلاس‏ها و راهروها (8/88%)، دفع زباله (8/72%)، آبخوری (9/65%)، توالت (4/62%)، دفع فاضلاب (6/60%) و دستشویی (9/59%) مطلوب بود. بین وضعیت بهداشتی مکان و ساختمان، دفع زباله، دفع فاضلاب، آبخوری‏ها، دستشویی و ایمنی و مهندسی انسانی مدرسه (001/0> P ) در مدارس شهری و روستایی نشان و نیز بین وضعیت مکان و ساختمان، دفع فاضلاب، آبخوری‏ها و ایمنی و مهندسی انسانی مدرسه بر حسب نوع مدرسه (001/0> P ) اختلاف معنی‌داری وجود داشت؛ همچنین در این تحقیق بین وضعیت بهداشتی مکان و ساختمان، دفع فاضلاب (001/0> P)، آبخوری‏ها (001/0= P )، توالت (007/0= P ) و ایمنی و مهندسی انسانی (03/0= P ) بر حسب مقطع تحصیلی اختلاف معنی‏داری مشاهده شد.

  نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، بیشتر مدارس مورد مطالعه، از نظر وضعیت بهداشت محیط بر اساس آیین‏نامه بهداشت محیط مدارس دارای وضعیت بهداشتی تا حدّی مطلوب و نامطلوب بودند که این مسأله توجه و دقت بیشتری را در جهت بهبود و ارتقای وضعیت بهداشتی مدارس از سوی مسؤولین ذی‌ربط می‏طلبد.

---

  زمینه و هدف: یکی از تغییرات مهمّ دوران بارداری، افزایش وزن زن باردار است که یکی از شاخص‏های معتبر تنظیم تغذیه می‏باشد. اضافه‌وزن دوران بارداری بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری و استاندارد مؤسسه پزشکی آمریکا (IOM) سنجیده می‏شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی الگوی افزایش وزن زنان باردار مراجعه‏کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند انجام شد.

  روش تحقیق: این مطالعه توصیفی‏- تحلیلی بر روی 347 مادر مراجعه‏کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند در سال 1386 با حاملگی طبیعی یک قلو انجام شد. BMI قبل از بارداری برای تمام این مادران ثبت شده‏ بود و حداقل در ماه‏های 3 تا 9 بارداری، به طور مرتب مراجعه و وزن ثبت‏شده در پرونده خانوار داشتند. مادرانی که در دوران بارداری دچار پرفشاری خون، دیابت حاملگی، ورم غیر طبیعی و علائم پره‏اکلامپسی شده بودند و یا حاملگی چند قلویی داشتند، از مطالعه خارج شدند. وزن در ماه‏های مختلف نیز بر اساس اطلاعات فرم مراقبت زنان باردار از پرونده خانوار تکمیل گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری مناسب در سطح معنی‏داری 05/0>P تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها: میانگین افزایش وزن سه‏ماهه سوم 79/2±34/5 و در کلّ بارداری 4±46/10 کیلوگرم تعیین گردید. افزایش وزن در مادران با BMI کمتر از 8/19، 88/3±86/10، در مادران با BMI بین 8/19 تا 26، 04/4±59/10، در مادران با BMI بین 1/26 تا 29، 19/4±82/10 و در مادران با BMI بالاتر از 29، 57/3±77/8 کیلوگرم تعیین گردید. ارتباط معنی‏داری بین افزایش وزن دوران بارداری با BMI قبل از بارداری (009/0=P)، سن مادر (001/0>P) و وزن هنگام تولد نوزاد (05/0>P) مشاهده گردید؛ همچنین میانگین افزایش وزن دوران بارداری با رتبه تولد کودک (002/0=P) و سطح تحصیلات مادر (004/0=P) ارتباط معنی‏داری داشت.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزایش وزن دوران بارداری در زنان باردار شهر بیرجند، پایین‏تر از استاندارد IOM است که می‏تواند تحت تأثیر مسائل تغذیه یا مراقبت‏های دوران بارداری باشد.

---

  زمینه و هدف: سرطان پستان یکی از شایع‏ترین بدخیمی‏های زنان و از علل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان در سراسر دنیا به حساب می‏آید. ماموگرافی به عنوان دقیق‏ترین ابزار تشخیص زودرس، می‏تواند میزان مرگ و میر این بیماری را کاهش دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش بر پایه الگوی رفتار برنامه‏ریزی شده برای ارتقای رفتار ماموگرافی در زنان شاغل 35 سال به بالا انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، تأثیر یک برنامه آموزشی با هدف اصلاح عوامل نگرشی مرتبط با تشخیص زودرس سرطان پستان در زنان شاغل (220 نفر) در کارخانه‏های دارویی شهر تهران ارزیابی گردید. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‏آوری و با نرم‏افزار آماری SPSS (ویرایش 5/11) و آزمون‏های آماری ناپارامتری (کای‏دو، مک‏نمار، ویلکاکسون و من‏ویتنی) در سطح معنی‏داری 05/0>P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند .

  یافته‌ها: پس از مداخله آموزشی میانگین امتیازات آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی، درک کنترل رفتار، قصد و عملکرد نسبت به ماموگرافی در گروه مورد به صورت معنی‏داری افزایش پیدا کرد ؛ این تغییرات در گروه شاهد معنی‏دار نبود .

  نتیجه‌گیری: بر اساس این مطالعه، الگوی رفتار برنامه‏ریزی شده تأثیر قابل قبولی بر ارتقای رفتار ماموگرافی دارد. پیشنهاد می‏شود جهت ارتقای انجام ماموگرافی از این الگو استفاده شود .