زمینه و هدف: پزشکی مبتنی بر شواهد بر استفاده صحیح از نتایج تحقیقات علمی بر بالین بیمار تأکید دارد. در این مطالعه به ارزیابی سطوح شواهد بالینی مقالات منتشرشده در مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی ایران در یک دوره پانزده ساله (۱۳۸۷-۱۳۷۳) پرداخته شده است.
روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی، با روش نمونهگیری تصادفی منظم، سالهای ۱۳۷۶، ۱۳۸۱ و ۱۳۸۶ به عنوان نمونه انتخاب و مقالات بالینی منتشرشده در شمارههای فرد مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی کشور در آن سالها استخراج شدند. این مقالات بر اساس جدول سطوح شواهد بالینی آکسفورد، از سطح یک (بالاترین) تا سطح چهار (پایینترین)، رتبهبندی شدند. برای تحلیل و مقایسه روند انتشار مقالات، از نرمافزار SPSS (ویرایش ۵/۱۱) و آزمون مجذور کای در سطح معنیداری ۰۵/۰>P استفاده شد.
یافتهها: از ۴۴۹۷ مقاله منتشرشده در سه سال منتخب، تعداد ۲۸۶۰ مقاله بالینی استخراج و سطوح شواهد آنها تعیین شد. مجموع مقالات سطوح یک تا سه از ۹/۱۹% در سال ۱۳۷۶ به ۱/۳۰% در سال ۱۳۸۶ افزایش داشته است که روند رو به رشد شواهد بالینی را در طیّ زمان نشان میدهد (۰۰۱/۰=P). میانه سطوح شواهد در دوره مطالعه از سطح سه به سطح دو تغییر یافته است. بیشتر مقالات بالینی (۷/۵۹%) در هیچیک از چهار سطح درجهبندی شواهد طبقهبندی نشدند.
نتیجهگیری: سطح شواهد مقالات بالینی مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی ایران در طیّ دوره مطالعه به طور معنیداری افزایش داشته است؛ بنابراین به نظر میرسد کیفیت تحقیقات بالینی در ایران بر اساس استاندارد پزشکی مبتنی بر شواهد، روند رو به رشدی را پیموده است.