کلرپیریفوس سمی از دسته ارگانوفسفات¬ها می¬باشد که می¬تواند با ایجاد سمیت عصبی موجب آسیب سیستم عصبی حشرات شود. مکانیسم مولکولی آسیب نورونی ایجاد شده در سیستم عصبی کاملاً شناخته نشده است؛ اما برخی مطالعات پیشنهاد کرده¬اند فرآیندهای آپوپتوزی در آن دخالت دارند. کاسپاز ۹ پروتئازی است که با فرآیند مرگ میتوکندریایی ارتباط دارد و حین آپوپتوز فعال می¬شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرسم کلرپیریفوس بر میزان پروتئین کاسپاز ۹ در بافت هیپوکامپ موش‌های صحرایی طراحی و اجرا شد.
در این مطالعه تجربی از ۲۴ سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن ۱۸۰-۲۲۰ گرم به‌عنوان آزمودنی استفاده شد. حیوانات به‌صورت تصادفی در گروه‌های کنترل، حلال دارو (شاهد)، دریافت سم ۱ میلیگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن و دریافت سم۳ میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن قرار گرفتند (در هر گروه ۶n=). سم کلرپیریفوس به مدت ۶ هفته (۵ روز در هفته) داخل صفاقی تزریق شد. سپس میزان پروتئین کاسپاز۹ در بافت هیپوکامپ با استفاده از روش الایزا اندازه‌گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و تست تعقیبی توکی استفاده شد.
نتایج نشان داد میزان کاسپاز ۹ در هیپوکامپ در گروه‌های سم-۱ میلیگرم (۰/۰۱>P) و سم-۳ میلیگرم(۰/۰۰۱P<) نسبت به گروه کنترل افزایش معنیداری داشته است.
یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد مواجهه طولانیمدت حتی با دوزهای کم کلرپیریفوس میتواند موجب افزایش میزان کاسپاز۹ شود. همچنین دریافت سم کلرپیرفوس با دوزهای بالاتر دارای اثرات سمی بیشتری میباشد.
* مسئول مکاتبات: نسرین حسینی
پست الکترونیکی: hosseini.n@iums.ac.ir
Attribution-NoneCommercial CC BY-NC