زمینه و هدف: در میان عوارض دیررس مصدومین گاز خردل، مشکلات ریوی از جمله برونشیت مزمن و فیبروز ریوی، مهمترین علت ناتوانی بلند مدت در بیماران می باشد. سیکلوسپورین دارای اثرات ضد التهابی است و در فیبروز ریوی ناشی از سایر علل کاربرد دارد. بر این اساس و با توجه به نقش تنش اکسیداتیو در پاتوژنز برونشیت مزمن و فیبروز ریوی، در این مطالعه اثر درمانی داروی مذکور در عوارض دیررس گازخردل و نقش تنش اکسیداتیو در روند اثر آن بررسی شد.
روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، یک گروه 6 تایی موش سوری نر، پنج ماه پس از مواجهه با گاز خردل به صورت استنشاقی، سیکلوسپورین دریافت کردند. به دنبال بیهوشی عمیق از موش ها نمونه گیری و سپس آنالیزهای بیوشیمیایی انجام شد؛ مقدار هیدروکسی پرولین ریه، H2O2 و ویتامین C سرم و همچنین شمارش افتراقی درصد سلول های التهابی در بافت ریه و درصد فضای آلوئولی آن، گروه شاهد مثبت با شاهد منفی و گروه مورد با شاهد مثبت به روش t-student و Mann-Whitney مقایسه شد.
یافته ها: نتایج حاصل نشان دهنده کاهش معنی دار درصد فضای آلوئولی ریه، ارتشاح لنفوسیت ها و کاهش مقدار H2O2 و ویتامین C در گروه شاهد مثبت بود. تجویز سیکلوسپورین باعث کاهش مقدار هیدروکسی پرولین ریه، کاهش ارتشاح لنفوسیت ها و طبیعی شدن مقادیر H2O2 و ویتامین C شد.
نتیجه گیری: با توجه به کاهش درصد فضای آلوئولی ریه موش ها در گروه شاهد مثبت دو فرضیه مطرح می شود: یکی رسوب کلاژن و بروز فیبروز ریوی و دیگری ارتشاح سلول های التهابی و بروز التهاب مزمن که در واقع مطابق با آسیبهای ناشی از گاز خردل در مصدومان شیمیایی است. کاهش H2O2 – که می تواند به علت کاهش آنزیم سوپراکسیددیسموتاز باشد- و کاهش ویتامین C نشان دهنده کاهش دفاع آنتی اکسیدانی در سرم موش ها است. تجویز سیکلوسپورین با طبیعی کردن دو عامل ذکر شده و به عبارتی کاهش تنش اکسیداتیو، باعث کاهش هیدروکسی پرولین ریه (شاخص فیبروز) و کاهش ارتشاح لنفوسیت ها (شاخص التهاب مزمن بافتی) می شود.