دوره 28، شماره 4 - ( زمستان 1400 )
جلد 28 شماره 4 صفحات 355-346 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: ۴۸۵۱
Ethics code: IR.BUMS.REC.1397.290
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nomiri S, Kiani Z, Hoshyar R, Hayati S. Study of subacute renal toxicity of Bisphenol A in rats. J Birjand Univ Med Sci. 2021; 28 (4) :346-355
URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3024-fa.html
URL: http://journal.bums.ac.ir/article-1-3024-fa.html
نومیری سمیرا، کیانی زهرا، هوشیار ریحانه، حیاتی سمیه. بررسی سمّیت تحت حاد کلیوی بیسفنول A در رت‌های نژاد ویستار. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند 1400; 28 (4) :355-346
سمیرا نومیری1 
، زهرا کیانی* 2، ریحانه هوشیار3 ، سمیه حیاتی4
، زهرا کیانی* 2، ریحانه هوشیار3 ، سمیه حیاتی4
1- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
2- گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران ، kiani.za@gmail.com
3- گروه بیوشیمی بالینی، مرکز تحقیقات سلولی مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران
2- گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران ، kiani.za@gmail.com
3- گروه بیوشیمی بالینی، مرکز تحقیقات سلولی مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
4- گروه پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران
متن کامل [PDF 536 kb]
(477 دریافت)
| چکیده (HTML) (1499 مشاهده)
متن کامل: (389 مشاهده)
چکیده
روش تحقیق
:a نشان دهنده معنی‌داری نسبت به گروه کنترل، b: نشان دهنده معنی‌داری نسبت به دوزهای پایین‌تر
جدول 2- تأثیر تیمار رت‌های نژاد ویستار با استفاده از شش دوز BPA بر پارامترهای ادرار
:a نشان دهنده معنی‌داری نسبت به گروه کنترل، b: نشان دهنده معنی‌داری نسبت به دوزهای پایین‌تر
زمینه و هدف: بیسفنول A (BPA) با توجه به کاربرد فراوان، در دسته مختل‌کننده‌های هورمونی قرار دارد و مطالعات متعددی، سمیت آن را در دوزهای مختلف نشان داده‌اند. با این وجود مطالعه آن روی سیستم کلیوی محدود بوده‌است. بر همین اساس تأثیر آن بر عملکرد سیستم کلیوی در رت‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
روش تحقیق: ابتدا رت‌ها در ۶ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. گروه یک فقط ماده حامل را دریافت کردند؛ امّا گروه دوم تا ششم به ترتیب با دوز mg/kg/BW/day 100 و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ BPA، به مدت ۲۹ روز و به روش گاواژ تیمار شدند. در روز ۳۰، بعد از جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته، خونگیری از قلب و جداسازی بافت کلیه انجام شد. سپس، پارامترهای بیوشیمیایی شامل اوره، کراتیتنین و پروتئین تام سرم و ادرار و آلبومین سرم اندازه‌گیری شدند. در نهایت بافت کلیه برای تست‌های بافت‌شناسی به آزمایشگاه فرستاده شد.
یافته‌ها: میزان کراتینین سرم در رت‌های تیمار شده با دوزهای مختلف بیسفنولA اختلاف معنی‌داری نداشت؛ امّا در ادرار میزان آن در دوز 50 میلیگرم نسبت به دوزهای 1و 10 میلیگرم افزایش یافته‌بود (001/0>P). اوره سرم و ادرار فقط در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای 1 و 1/0 افزایش معنی‌داری داشت (001/0>P). آلبومین سرم در دوز 100 میلیگرم نسبت به کنترل کاهش یافته‌بود. پروتئین تام در دوزهای 50 و 100 میلیگرم نسبت به کنترل در سرم کاهش و در ادرار در دوز 50 افزایش داشت (001/0>P). نسبت پروتئین/کراتینین در دوزهای 1 تا 50 به طور معنی‌داری افزایش یافته‌بود (001/0>P). نتایج بافت‌شناسی نیز نشان داد که در روند وابسته به دوز BPA باعث تغییرات تحلیل برنده، ارتشاح و اتساع در بافت کلیه شده‌است.
نتیجه‌گیری: بررسی‌‌های ما نشان داد که BPA در غلظت‌های 50 و 100 میلیگرم می‌تواند منجر به آسیب بافت کلیوی رت شده و به دنبال آن نارسایی در کلیه را در پی داشته باشد.
روش تحقیق: ابتدا رت‌ها در ۶ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. گروه یک فقط ماده حامل را دریافت کردند؛ امّا گروه دوم تا ششم به ترتیب با دوز mg/kg/BW/day 100 و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ BPA، به مدت ۲۹ روز و به روش گاواژ تیمار شدند. در روز ۳۰، بعد از جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته، خونگیری از قلب و جداسازی بافت کلیه انجام شد. سپس، پارامترهای بیوشیمیایی شامل اوره، کراتیتنین و پروتئین تام سرم و ادرار و آلبومین سرم اندازه‌گیری شدند. در نهایت بافت کلیه برای تست‌های بافت‌شناسی به آزمایشگاه فرستاده شد.
یافته‌ها: میزان کراتینین سرم در رت‌های تیمار شده با دوزهای مختلف بیسفنولA اختلاف معنی‌داری نداشت؛ امّا در ادرار میزان آن در دوز 50 میلیگرم نسبت به دوزهای 1و 10 میلیگرم افزایش یافته‌بود (001/0>P). اوره سرم و ادرار فقط در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای 1 و 1/0 افزایش معنی‌داری داشت (001/0>P). آلبومین سرم در دوز 100 میلیگرم نسبت به کنترل کاهش یافته‌بود. پروتئین تام در دوزهای 50 و 100 میلیگرم نسبت به کنترل در سرم کاهش و در ادرار در دوز 50 افزایش داشت (001/0>P). نسبت پروتئین/کراتینین در دوزهای 1 تا 50 به طور معنی‌داری افزایش یافته‌بود (001/0>P). نتایج بافت‌شناسی نیز نشان داد که در روند وابسته به دوز BPA باعث تغییرات تحلیل برنده، ارتشاح و اتساع در بافت کلیه شده‌است.
نتیجه‌گیری: بررسی‌‌های ما نشان داد که BPA در غلظت‌های 50 و 100 میلیگرم می‌تواند منجر به آسیب بافت کلیوی رت شده و به دنبال آن نارسایی در کلیه را در پی داشته باشد.
مقدمه
بیسفنول (Bisphenol A; BPA) Aبا فرمول (CH3)2C(C6H4OH)2 یک ترکیب شیمیایی آلی است که اوّلین بار توسط شیمیدانی روسی به نام الکساندر دیانین[1] در سال 1891 کشف شد (1). این ماده که از ترکیب دو مول فنول و یک مول استون در حضور هیدروکلریک اسید و یا سولفوریک اسید ساخته می‌شود، دارای ساختار شیمیایی ویژه، مقاومت گرمایی درونی و کشسانی مخصوص است و به همین دلیل کاربرد فراوانی در صنایع مختلف دارد (3, 2). از این ترکیب در تولید پلاستیک‌های پلی‌کربناتی، رزین‌های اپوکسی و فنولی، پلی‌اکریلات‌ها و پلی‌استرها استفاده می‌شود که این مواد نیز به طور گسترده در ساخت و تولید انواع مواد و وسایل پزشکی و دندانپزشکی، ظروف یک‌بار مصرف، پوشش داخلی قوطی‌های کنسرو، بطری‌های آب معدنی، ظروف شیر نوزادان، کفپوش‌ها و تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند (5-3).
با وجود کاربرد فراوان، بیسفنول A، در دسته ترکیبات مختل‌کننده هورمونی[2] قرار گرفته است. این ترکیبات مواد برون‌زادی هستند که اولاً باعث به خطر افتادن سلامت یک موجود زنده و سالم یا نسل‌های بعدی او می‌شوند؛ ثانیاً منجر به تغییر در عملکرد غدد درون‌ریز می‌گردند (6).
با توجه به اینکه انسان روزانه با بسیاری از محصولات متنوع BPA در تماس است و میزان جذب آن توسط بدن حدود µg/kg/bw/day ۱-۵ می‌باشد، این ماده می‌تواند از طرق مختلفی مانند پوست، دهان و تنفس وارد بدن شود (4, 3). بیسفنولA که در ظروف نگه‌دارنده غذا و نوشیدنی وجود دارد، با افزایش دما یا تغییر pH به مونومرهای خود پلیمریزه شده و از این طریق می‌تواند وارد بدن شود (7). مطالعات متعددی سمیت این ترکیب خطرناک را در دوزهای مختلف بر سیستم‌های بدن نشان داده‌اند (8, 3)؛ به‌طور مثال در دوزهای کمتر ازmg/kg/bw/day ۵۰ و در حیوانات آزمایشگاهی باعث اختلال در تکامل غدد پستانی، اختلالات رفتاری (9)، کاهش تولید اسپرم، افزایش حجم غده پروستات، تسریع در بلوغ، تغییر در ریخت‌شناسی واژن (10) و کاهش وزن بدن می‌شود.
بیسفنولA ، در دوزهای mg/kg/bw/day ۵۰ باعث آسیب به بافت کبد، کاهش بیان برخی ژن‌ها، افزایش گونه‌های فعال اکسیژن(ROS)[3]، افزایش آنزیم‌های کبدی مانند [4]ALT، [5]ALP و تغییر در میزان بیلی‌روبین و کاهش آنزیم‌های سیستم آنتی‌اکسیدانی می‌شود (11). مطالعات دیگری تأثیرات مخرب این ترکیب شیمیایی را در سیستم‌های مختلف بدن از طریق مسیرهای سیگنالینگ متعددی بررسی نموده‌اند؛ به عنوان مثال در سیستم تولید‌مثل اولاً باعث رشد غیر عادی غدد شیری در دوران جنینی می‌شود (12). ثانیاً موجب کاهش سطح سرمی 17 β-استرادیول و تستوسترون در سلول‌های گرانولوزا و افزایش هورمون [6]LHدر سلول‌های تکا[7] می‌شود (13). همچنینBPA می‌تواند باعث اختلال در تعادل هورمون‌هایLH ، [8]FSH و تستوسترون شود (4).
تجمع بیسفنول A در جفت، ارتباط مستقیمی با پره‌اکلامپسی دارد (14) و با عبور از جفت تهدید کننده سلامت جنین است (15). همچنین موجب تأثیرات منفی بر اسپرماتوژنز و کیفیت اسپرم در مردان می‌شود (4). همچنین در سیستم ایمنی بدن باعث افزایش سطح سایتوکاین‌های التهابی مانند [9]TNF-α و [10]IL-6 در[11]HMC-1 ماست‌سل‌های انسانی می‌شود (16). درمورد لنفوسیت‌های T در موش، BPA باعث القای پاسخ‌های ایمنی که به واسطه TH1 وTH2 شده، می‌شود (17). در مورد لنفوسیت‌های B، BPA قادر به افزایش سطح ایمونوگلوبولین‌های خون است (18). در مورد سیستم تنفس نیز تماس طولانی مدت با آن باعث ایجاد التهابات ریه مانند افزایش حساسیت برونش‌ها و آسم می‌شود (19). در مورد سیستم گوارش و متابولیسم بدن، BPA ارتباط مستقیمی با چاقی، مقاومت به انسولین و اختلالات متابولیسمی از جمله دیابت دارد؛ به‌طوری که موجب افزایش پیشرفت دیابت نوع دو می‌شود (20). مطالعاتی که تأثیر BPA را بر سیستم عصبی بررسی نموده‌اند، نشان دادند که این ماده قادر است باعث ایجاد اختلالات تکاملی در مغز و سیستم عصبی به عنوان مثال کاهش حافظه بصری و فضایی شود (21).
با این وجود تعداد محدودی مطالعه وجود دارد که تأثیر BPA را بر سیستم کلیوی مطالعه و تأثیر آن بر نشانگرهای بیوشیمیایی و آسیب‌شناسی بافتی کلیه بررسی کرده باشد و اینکه هیچ کدام به‌طور کامل همه این شاخص‌ها را مورد بررسی قرار نداده‌اند. بر همین اساس تأثیر بیسفنول A که ماده‌ای پرکاربرد امّا خطرناک است، بر عملکرد نشانگرهای بیوشیمیایی و بافت کلیه رت‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
با وجود کاربرد فراوان، بیسفنول A، در دسته ترکیبات مختل‌کننده هورمونی[2] قرار گرفته است. این ترکیبات مواد برون‌زادی هستند که اولاً باعث به خطر افتادن سلامت یک موجود زنده و سالم یا نسل‌های بعدی او می‌شوند؛ ثانیاً منجر به تغییر در عملکرد غدد درون‌ریز می‌گردند (6).
با توجه به اینکه انسان روزانه با بسیاری از محصولات متنوع BPA در تماس است و میزان جذب آن توسط بدن حدود µg/kg/bw/day ۱-۵ می‌باشد، این ماده می‌تواند از طرق مختلفی مانند پوست، دهان و تنفس وارد بدن شود (4, 3). بیسفنولA که در ظروف نگه‌دارنده غذا و نوشیدنی وجود دارد، با افزایش دما یا تغییر pH به مونومرهای خود پلیمریزه شده و از این طریق می‌تواند وارد بدن شود (7). مطالعات متعددی سمیت این ترکیب خطرناک را در دوزهای مختلف بر سیستم‌های بدن نشان داده‌اند (8, 3)؛ به‌طور مثال در دوزهای کمتر ازmg/kg/bw/day ۵۰ و در حیوانات آزمایشگاهی باعث اختلال در تکامل غدد پستانی، اختلالات رفتاری (9)، کاهش تولید اسپرم، افزایش حجم غده پروستات، تسریع در بلوغ، تغییر در ریخت‌شناسی واژن (10) و کاهش وزن بدن می‌شود.
بیسفنولA ، در دوزهای mg/kg/bw/day ۵۰ باعث آسیب به بافت کبد، کاهش بیان برخی ژن‌ها، افزایش گونه‌های فعال اکسیژن(ROS)[3]، افزایش آنزیم‌های کبدی مانند [4]ALT، [5]ALP و تغییر در میزان بیلی‌روبین و کاهش آنزیم‌های سیستم آنتی‌اکسیدانی می‌شود (11). مطالعات دیگری تأثیرات مخرب این ترکیب شیمیایی را در سیستم‌های مختلف بدن از طریق مسیرهای سیگنالینگ متعددی بررسی نموده‌اند؛ به عنوان مثال در سیستم تولید‌مثل اولاً باعث رشد غیر عادی غدد شیری در دوران جنینی می‌شود (12). ثانیاً موجب کاهش سطح سرمی 17 β-استرادیول و تستوسترون در سلول‌های گرانولوزا و افزایش هورمون [6]LHدر سلول‌های تکا[7] می‌شود (13). همچنینBPA می‌تواند باعث اختلال در تعادل هورمون‌هایLH ، [8]FSH و تستوسترون شود (4).
تجمع بیسفنول A در جفت، ارتباط مستقیمی با پره‌اکلامپسی دارد (14) و با عبور از جفت تهدید کننده سلامت جنین است (15). همچنین موجب تأثیرات منفی بر اسپرماتوژنز و کیفیت اسپرم در مردان می‌شود (4). همچنین در سیستم ایمنی بدن باعث افزایش سطح سایتوکاین‌های التهابی مانند [9]TNF-α و [10]IL-6 در[11]HMC-1 ماست‌سل‌های انسانی می‌شود (16). درمورد لنفوسیت‌های T در موش، BPA باعث القای پاسخ‌های ایمنی که به واسطه TH1 وTH2 شده، می‌شود (17). در مورد لنفوسیت‌های B، BPA قادر به افزایش سطح ایمونوگلوبولین‌های خون است (18). در مورد سیستم تنفس نیز تماس طولانی مدت با آن باعث ایجاد التهابات ریه مانند افزایش حساسیت برونش‌ها و آسم می‌شود (19). در مورد سیستم گوارش و متابولیسم بدن، BPA ارتباط مستقیمی با چاقی، مقاومت به انسولین و اختلالات متابولیسمی از جمله دیابت دارد؛ به‌طوری که موجب افزایش پیشرفت دیابت نوع دو می‌شود (20). مطالعاتی که تأثیر BPA را بر سیستم عصبی بررسی نموده‌اند، نشان دادند که این ماده قادر است باعث ایجاد اختلالات تکاملی در مغز و سیستم عصبی به عنوان مثال کاهش حافظه بصری و فضایی شود (21).
با این وجود تعداد محدودی مطالعه وجود دارد که تأثیر BPA را بر سیستم کلیوی مطالعه و تأثیر آن بر نشانگرهای بیوشیمیایی و آسیب‌شناسی بافتی کلیه بررسی کرده باشد و اینکه هیچ کدام به‌طور کامل همه این شاخص‌ها را مورد بررسی قرار نداده‌اند. بر همین اساس تأثیر بیسفنول A که ماده‌ای پرکاربرد امّا خطرناک است، بر عملکرد نشانگرهای بیوشیمیایی و بافت کلیه رت‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
روش تحقیق
حیوانات
در این مطالعه ۳۶ رت ماده و آلبینو نژاد ویستار از مرکز طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند خریداری و تحت شرایط کنترل شده (دمایی۱±۲۲ درجه سانتی‌گراد و نوری ۱۲:۱۲ ساعت تاریکی: روشنایی) نگه‌داری شدند. این حیوانات دسترسی آزاد به رژیم غذایی استاندارد و آب آشامیدنی سالم داشتند.
طراحی آزمایش
بیسفنول A (شرکت سیگما، آمریکا) در دوزهای مشخص mg/kg/bw/day۱۰۰ و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ در حامل اتانول ۹۶ درجه و روغن زیتون حل شد. در مرحله بعد رت‌ها در ۶ گروه ۶ تایی (گروه کنترل، گروه mg/kg/bw/day ۱/۰، گروه mg/kg/bw/day ۱، گروه mg/kg/bw/day ۱۰، گروه mg/kg/bw/day ۵۰ و گروه mg/kg/bw/day ۱۰۰) قرار گرفتند و با استفاده از بیسفنول Aبه مدت چهار هفته به صورت خوراکی و به طور روزانه با روش گاواژ به وسیله سرنگ انسولین (به منظور دقیق‌تر بودن مقادیر مورد استفاده) و با سری مخصوص گاواژ و بر اساس وزن رت‌ها (بین ۷۵ تا ۱۰۵ واحد انسولین) تیمار شدند.
جمع‌آوری نمونه و آنالیز بیوشیمیایی
در روز 30 و ۲۴ ساعت بعد از دریافت آخرین دوز، ادرار ۲۴ ساعته جمع‌آوری و سپس با استفاده از اتر رت‌ها بیهوش و خونگیری از قلب تا حداکثر میزان ممکن (ml ۴-۵) انجام شد. برای تهیه سرم پس از عمل خونگیری، خون داخل لوله آزمایش ریخته شد و پس از چند دقیقه قرارگیری در محیط آزمایشگاه و پس از سانتریفیوژ با دور g۳۲۰۰، مایع شفاف سطحی به دست‌آمده که همان سرم است برداشته شد و سپس در دمای۸۰- درجه سانتی‌گراد نگه‌داری گردید. سنجش میزان کراتینین، اوره، آلبومین،[12]CRP و پروتئین تام سرم و دفع پروتئین ادرار با استفاده از کیت‌های سنجش بیوشیمی پارس آزمون و دستگاه اتوانالایزر Prestige صورت گرفت.
آنالیز بافت‌شناسی
برای مشاهده میزان تغییرات بافتی، قسمت‌هایی از بافت کلیه جدا شدند و برای تهیه مقاطع میکروسکوپی در فرمالین۱۰ درصد قرار گرفتند. سپس با استفاده از رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی انجام گرفت و در زیر میکروسکوپ نوری در آزمایشگاه بافت شناسی مورد بررسی قرار گرفتند.
ملاحظات اخلاقی
تمامی آزمایش‌های این مطالعه با رعایت موازین اخلاقی و طبق تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با شناسه مصوبه IR.BUMS.REC.1397.290 انجام گرفت.
تجزیه و تحلیل آماری
اطلاعات به دست آمده در این مطالعه به صورت میانگین±انحراف معیار بیان شد. همچنین بر اساس نرمال بودن یا نبودن توزیع داده‌ها، آزمون‌های نان‌پارامتریک Kruskal-Wallis و Mann Whitney برای بررسی تفاوت بین گروه‌های با توزیع غیر نرمال و آزمون‌های پارامتریکone way ANOVA و تست تعقیبی Tukey برای بررسی تفاوت بین گروه‌های با توزیع نرمال استفاده شد. فاصله سطح معنی‌داری در همه آزمون‌ها با احتمال کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
در این مطالعه ۳۶ رت ماده و آلبینو نژاد ویستار از مرکز طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند خریداری و تحت شرایط کنترل شده (دمایی۱±۲۲ درجه سانتی‌گراد و نوری ۱۲:۱۲ ساعت تاریکی: روشنایی) نگه‌داری شدند. این حیوانات دسترسی آزاد به رژیم غذایی استاندارد و آب آشامیدنی سالم داشتند.
طراحی آزمایش
بیسفنول A (شرکت سیگما، آمریکا) در دوزهای مشخص mg/kg/bw/day۱۰۰ و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ در حامل اتانول ۹۶ درجه و روغن زیتون حل شد. در مرحله بعد رت‌ها در ۶ گروه ۶ تایی (گروه کنترل، گروه mg/kg/bw/day ۱/۰، گروه mg/kg/bw/day ۱، گروه mg/kg/bw/day ۱۰، گروه mg/kg/bw/day ۵۰ و گروه mg/kg/bw/day ۱۰۰) قرار گرفتند و با استفاده از بیسفنول Aبه مدت چهار هفته به صورت خوراکی و به طور روزانه با روش گاواژ به وسیله سرنگ انسولین (به منظور دقیق‌تر بودن مقادیر مورد استفاده) و با سری مخصوص گاواژ و بر اساس وزن رت‌ها (بین ۷۵ تا ۱۰۵ واحد انسولین) تیمار شدند.
جمع‌آوری نمونه و آنالیز بیوشیمیایی
در روز 30 و ۲۴ ساعت بعد از دریافت آخرین دوز، ادرار ۲۴ ساعته جمع‌آوری و سپس با استفاده از اتر رت‌ها بیهوش و خونگیری از قلب تا حداکثر میزان ممکن (ml ۴-۵) انجام شد. برای تهیه سرم پس از عمل خونگیری، خون داخل لوله آزمایش ریخته شد و پس از چند دقیقه قرارگیری در محیط آزمایشگاه و پس از سانتریفیوژ با دور g۳۲۰۰، مایع شفاف سطحی به دست‌آمده که همان سرم است برداشته شد و سپس در دمای۸۰- درجه سانتی‌گراد نگه‌داری گردید. سنجش میزان کراتینین، اوره، آلبومین،[12]CRP و پروتئین تام سرم و دفع پروتئین ادرار با استفاده از کیت‌های سنجش بیوشیمی پارس آزمون و دستگاه اتوانالایزر Prestige صورت گرفت.
آنالیز بافت‌شناسی
برای مشاهده میزان تغییرات بافتی، قسمت‌هایی از بافت کلیه جدا شدند و برای تهیه مقاطع میکروسکوپی در فرمالین۱۰ درصد قرار گرفتند. سپس با استفاده از رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی انجام گرفت و در زیر میکروسکوپ نوری در آزمایشگاه بافت شناسی مورد بررسی قرار گرفتند.
ملاحظات اخلاقی
تمامی آزمایش‌های این مطالعه با رعایت موازین اخلاقی و طبق تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با شناسه مصوبه IR.BUMS.REC.1397.290 انجام گرفت.
تجزیه و تحلیل آماری
اطلاعات به دست آمده در این مطالعه به صورت میانگین±انحراف معیار بیان شد. همچنین بر اساس نرمال بودن یا نبودن توزیع داده‌ها، آزمون‌های نان‌پارامتریک Kruskal-Wallis و Mann Whitney برای بررسی تفاوت بین گروه‌های با توزیع غیر نرمال و آزمون‌های پارامتریکone way ANOVA و تست تعقیبی Tukey برای بررسی تفاوت بین گروه‌های با توزیع نرمال استفاده شد. فاصله سطح معنی‌داری در همه آزمون‌ها با احتمال کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
نتایج آنالیز بیوشیمیایی
در نگاه کلی BPA نتوانست میزان کراتینین سرم را به طور معنی‌داری تغییر دهد (جدول 1)(53/0P=) ؛ -اما این نسبت را در نمونه‌های ادرار به طور چشمگیری دچار تغییر کرد (جدول 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی در هیچ کدام از دوزها میزان کراتینین ادرار نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌داری نداشت (9/0P=)؛ اما در دوز 50 میلیگرم نسبت به دوزهای 10 (03/0P=) و 1 میلیگرم (001/0>P) میزان آن به طور چشمگیری افزایش یافته بود.
به طور کلی میزان اوره در نمونه‌های سرم و ادرار به طور معنی‌داری تغییر پیدا کرده بود (جداول 1 و 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی، میزان اوره سرم در همه دوزها به جز 10 میلیگرم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری یافته بود (001/0>P)؛ اما در دوز 10 میلیگرم نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌دار دیده نشد (72/0P=) و فقط نسبت به دوزهای 1 و 1/0 میلیگرم به طور معنی‌داری میزان اوره سرم افزایش یافته بود (001/0>P). در نمونه‌های ادرار نیز میزان اوره در دوز 100 میلیگرم نسبت به کنترل دچار کاهش شده بود (001/0>P). در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای پایین‌تر، یعنی 1 و 1/0 میلیگرم افزایش معنی‌داری پیدا کرده بود (001/0>P). ولی نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌داری نداشت (43/0P=).
به طور کلی BPA با افزایش دوز موجب تغییرات معنی‌داری در میزان پروتئین تام سرم شد (جدول 1) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی در دوز 50 و 100 میلیگرم میزان پروتئین تام نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری داشت (002/0P=)، (001/0>P). در نمونه‌های ادراری نیز BPA باعث تغییر معنی‌دار میزان پروتئین تام شد (جدول 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی، میزان پروتین تام به طور معنی‌داری در دوز 50 میلیگرم نسبت به کنترل افزایش داشت (001/0>P)؛ اما در بقیه دوزها این میزان کاهش یافته بود (001/0>P).
در نگاه کلی BPA نتوانست میزان کراتینین سرم را به طور معنی‌داری تغییر دهد (جدول 1)(53/0P=) ؛ -اما این نسبت را در نمونه‌های ادرار به طور چشمگیری دچار تغییر کرد (جدول 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی در هیچ کدام از دوزها میزان کراتینین ادرار نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌داری نداشت (9/0P=)؛ اما در دوز 50 میلیگرم نسبت به دوزهای 10 (03/0P=) و 1 میلیگرم (001/0>P) میزان آن به طور چشمگیری افزایش یافته بود.
به طور کلی میزان اوره در نمونه‌های سرم و ادرار به طور معنی‌داری تغییر پیدا کرده بود (جداول 1 و 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی، میزان اوره سرم در همه دوزها به جز 10 میلیگرم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری یافته بود (001/0>P)؛ اما در دوز 10 میلیگرم نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌دار دیده نشد (72/0P=) و فقط نسبت به دوزهای 1 و 1/0 میلیگرم به طور معنی‌داری میزان اوره سرم افزایش یافته بود (001/0>P). در نمونه‌های ادرار نیز میزان اوره در دوز 100 میلیگرم نسبت به کنترل دچار کاهش شده بود (001/0>P). در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای پایین‌تر، یعنی 1 و 1/0 میلیگرم افزایش معنی‌داری پیدا کرده بود (001/0>P). ولی نسبت به گروه کنترل تغییر معنی‌داری نداشت (43/0P=).
به طور کلی BPA با افزایش دوز موجب تغییرات معنی‌داری در میزان پروتئین تام سرم شد (جدول 1) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی در دوز 50 و 100 میلیگرم میزان پروتئین تام نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری داشت (002/0P=)، (001/0>P). در نمونه‌های ادراری نیز BPA باعث تغییر معنی‌دار میزان پروتئین تام شد (جدول 2) (001/0>P). در مقایسه بین گروهی، میزان پروتین تام به طور معنی‌داری در دوز 50 میلیگرم نسبت به کنترل افزایش داشت (001/0>P)؛ اما در بقیه دوزها این میزان کاهش یافته بود (001/0>P).
جدول 1- تأثیر تیمار رت‌های نژاد ویستار با استفاده از شش دوز BPA بر پارامترهای سرم
| گروه‌ها | کراتینین ( mg/dl ) |
اوره ( mg/dl ) |
پروتئین تام ( mg/dl ) |
آلبومین ( mg/dl ) |
| کنترل (6=n) |
05/0 ± 73/0 | 54/65±1/59 | 08/0 ± 76/7 | 07/0 ± 89/3 |
| 1/0 میلیگرم (6=n) |
29/0 ± 58/0 | a99/1 ± 67/46 | 10/0 ± 66/7 | 15/0 ± 92/3 |
| 1 میلیگرم (6=n) |
04/0 ± 72/0 | a65/0 ± 28/45 | 89/0 ± 75/7 | 13/0 ± 94/3 |
| 10 میلیگرم (6=n) |
31/0 ± 63/0 | b7/1 ± 85/60 | 11/0 ± 90/7 | 12/0 ± 96/3 |
| 50 میلیگرم (6=n) |
04/0 ± 68/0 | a39/1 ± 93/41 | a04/0 ± 43/7 | 16/0 ± 85/3 |
| 100 میلیگرم (6=n) |
05/0 ± 67/0 | a2/1 ± 42/49 | b25/0 ± 90/6 | a02/0 ± 67/3 |
| معنی‌داری | 53/0=P | 001/0>P | 001/0>P | 003/0=P |
جدول 2- تأثیر تیمار رت‌های نژاد ویستار با استفاده از شش دوز BPA بر پارامترهای ادرار
| گروه‌ها | کراتینین ( mg/24h ) |
اوره ( mg/24h ) |
پروتئین تام ( mg/24h ) |
نسبت پروتئین/ کراتینین |
| کنترل (6=n) |
21/5 ± 133 | 05/20 ± 6965 | 2/1 ± 80/599 | 10/0 ± 52/4 |
| 1/0 میلیگرم (6=n) |
36/5 ± 46/99 | 25/22 ± 6262 | a76/2 ± 00/369 | a18/0 ± 68/3 |
| 1 میلیگرم (6=n) |
a19/1 ± 17/41 | 22/32 ± 3151 | a60/1 ± 00/388 | a49/0 ± 74/8 |
| 10 میلیگرم (6=n) |
91/6 ± 13/54 | b79/76 ± 7796 | a35/9 ± 70/451 | a80/0 ± 81/8 |
| 50 میلیگرم (6=n) |
b24/2 ± 40/135 | 9/103 ± 6617 | a76/4 ± 50/654 | a25/0 ± 93/6 |
| 100 میلیگرم (6=n) |
79/4 ± 82/51 | a9/100 ± 3318 | a68/5 ± 50/167 | a37/0 ± 41/3 |
| معنی‌داری | 001/0>P | 001/0>P | 001/0>P | 001/0>P |
به طور کلی BPA نتوانست میزان CRP سرم را به طور معنی‌داری تغییر دهد (جدول 1)(53/0P=)؛ میزان آلبومین در نمونه‌های سرمی به طور کلی تغییر معنی‌داری پیدا کرده بود (جدول 1)(003/0P=). درمقایسه بین گروهی تنها در دوز 100 میلیگرم نسبت به گروه کنترل میزان آلبومین دچار کاهش شده بود (03/0P=).
بررسی نسبت پروتئین به کراتینین نیز تغییر معنی‌داری را در نمونه‌های ادرار به طور کلی نشان داد (جدول 2)(001/0>P). در مقایسه بین گروه‌ها، در دوز 100میلیگرم این نسبت کاهش پیدا کرده بود (001/0P=)؛ اما در دوزهای 50، 10 و 1 میلیگرم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری مشاهده شد (001/0>P).
بررسی نسبت پروتئین به کراتینین نیز تغییر معنی‌داری را در نمونه‌های ادرار به طور کلی نشان داد (جدول 2)(001/0>P). در مقایسه بین گروه‌ها، در دوز 100میلیگرم این نسبت کاهش پیدا کرده بود (001/0P=)؛ اما در دوزهای 50، 10 و 1 میلیگرم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری مشاهده شد (001/0>P).
نتایج آنالیز بافت‌شناسی
بررسی نمونه‌های بافتی رت‌های تیمار شده در غلظت‌های مختلف تغییرات ریخت‌شناسی را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. BPA در غلظت‌های 50 و100 میلیگرم / کیلوگرم باعث اتساع و ارتشاح فضای بومن شد. BPA همچنین باعث تخریب سلول‌های اپیتلیال بافت کلیه گردید (تصویر 1).
بحث
بررسی نمونه‌های بافتی رت‌های تیمار شده در غلظت‌های مختلف تغییرات ریخت‌شناسی را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. BPA در غلظت‌های 50 و100 میلیگرم / کیلوگرم باعث اتساع و ارتشاح فضای بومن شد. BPA همچنین باعث تخریب سلول‌های اپیتلیال بافت کلیه گردید (تصویر 1).
بحث
مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند که ترکیبات استروژنیک مانند BPA زمانی که در دوره‌های حساس تکامل مصرف می‌شوند، می‌توانند تأثیرات غیر منتظره‌ای بر تمایز آدیپوسیت‌ها و همچنین رشد پس از تولد بگذارند. BPA ممکن است بعد از مصرف محصولات بسته‌بندی شده در ظروف پلاستیکی در دستگاه گوارش جذب و توسط اسید گلوکورونیک در روده و کبد کونژوگه شده و به عنوان BPA گلوکورونید در ادرار دفع گردد (22). از این رو سمیت کلیوی ناشی ازBPA ، نشان دهنده فیلتراسیون گلومرولی و کلیرانس کراتینین ضعیف و کاهش ظرفیت کلیه است (23). تجمع متابولیت‌های سمی BPA و عدم توانایی کلیه برای از بین بردن آن‌ها منجر به سمیت کلیوی می‌شود (24). به این صورت که موجب کاهش ناگهانی و مداوم عملکرد کلیه شده و به نوبه خود منجر به احتباس متابولیت‌های نیتروژن‌دار (اوره و کراتینین) و مواد زاید غیرنیتروژنی در خون می‌گردد. به این حالت در اصطلاح آسیب حاد کلیوی می‌گویند؛ بنابراین افزایش کراتینین و اوره سرم و ادرار به علت کاهش پرفیوژن کلیوی می‌تواند یکی از نشانه‌های آسیب حاد کلیوی باشد (25).
در مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر BPA بر عملکرد سیستم کلیوی، 36 سر رت ماده نژاد ویستار با استفاده از این ماده شیمیایی در دوزهای 100 و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ میلیگرم بر وزن بدن به صورت خوراکی مورد تیمار قرار گرفتند. در نتایج این پژوهش ما مشاهده کردیم که تیمار رت‌ها در دوزهای مختلف BPA تأثیر معنی‌داری در میزان کراتینین سرم و ادرار نداشته است؛ امّا در مقایسه بین گروهی میزان آن را در ادرار و در دوز 50 میلیگرم فقط نسبت به دوزهای 10و 1 میلیگرم افزایش داده است و نسبت به گروه کنترل تغییر معنی داری ایجاد نکرده است. همچنین فقط در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای 1 و 1/0 میلیگرم، میزان اوره سرم و ادرار را به طور معنی‌داری افزایش داده است. مشابه مطالعه ما در مطالعه Peerapanyasut هم که با استفاده از دوزهای 5 و 50 میلیگرم BPA صورت گرفته بود، مشخص شد که تیمار با BPA تاثیر معنی‌داری در میزان اوره و کراتینین سرم نداشت (26). اما در مطالعه Jiang و همکارانش که با دوز 50 میلیگرم BPA انجام شد، مشاهده شد که میزان اوره و کراتینین سرم به طور معنی‌داری افزایش یافت (26). که در تضاد با مطالعه ما بوده و ممکن است به دلیل طولانی‌تر بودن مدت زمان تیمار رت ها در این مطالعه (5 هفته) یا تداخل ماده حامل (اتانول) با اجزای سازنده BPA در مطالعه ما باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که BPA با کاهش سنتز نفرین و پودوسین، پروتئین‌های اتصالات شکافدار که در مکانیسم‌های پروتئینوریا و بقای پودوسیت‌ها دخیل است، باعث التهاب پادوسیتوپاتی همراه با پروتئینوریا می‌شود. از آنجا که پروتئینوریا نتیجه دو مکانیسم است، یعنی عبور غیرگلومرولی و غیرطبیعی پروتئین‌ها به دلیل افزایش نفوذپذیری دیواره مویرگی گلومرولی و اختلال در جذب مجدد توسط سلول‌های اپیتلیال توبول‌های پروگزیمال، ممکن است آسیب توبولی کلیوی ناشی از BPA نیز وجود داشته باشدکه در ایجاد پروتئینوریا نقش دارد (27). با توجه به این موضوع ما میزان پروتئین تام، آلبومین و CRP سرم، دفع پروتئین تام از ادرار و همچنین نسبت میزان پروتئین به کراتینین را در نمونه‌های سرمی و ادراری رت‌های تیمار شده در دوزهای 1/0 تا 100 BPA را مورد بررسی قرار دادیم. شواهد مطالعه ما نشان داد که BPA تغییر معنی‌داری بر میزان CRP سرم ایجاد نکرده؛ اما میزان پروتئین تام را دوز 50 و 100 میلیگرم در سرم کاهش و در دوز 50 میلیگرم در ادرار افزایش داده است. همچنین میزان آلبومین سرم در دوز 100 میلیگرم نیز افزایش یافته بود. محاسبه نسبت پروتئین به کراتینین ادرار نیز در دوزهای 1، 10 و 50 میلیگرم نسبت به گروه کنترل افزایش معنی‌داری را نشان داد. نتایج آنالیز بافت‌شناسی هم تغییرات چشمگیری را در ساختار گلومرولی بافت کلیه نشان داد. به طوری که در دوزهای 100 و 50 میلیگرم ساختار کپسول بومن و سلول‌های اپیتلیال بافت کلیه در رت‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای تخریب شده بود. مشابه با نتایج مطالعه ما در مطالعات Jiang و Peerapanyasut نیز در دوز 50 میلیگرم میزان دفع ادراری پروتئین و نسبت پروتئین به کراتینین ادرار افزایش معنی‌داری داشت (28, 26). همچنین، در مطالعه Wahby ماده BPA توانسته بود با افزایش غلظت موجب ایجاد تغییرات تحلیل برنده بافتی در کلیه‌ها شود (24)؛ همچنین در مطالعه رحیمی نیز تغییرات تحلیل برنده و ارتشاح در غلظت‌های بالاتر BPA قابل مشاهده بود (29)؛ در مطالعه Tan و همکاران نیز صورت مشاهده شد که BPA همچنین باعث بزرگ شدن کلیه و هیدرونفروز می‌شود (30).
امّا در مطالعاتPeerapanyasut و Jiang هیستومورفومتری گلومرولی تفاوت معنی‌داری بین گروه کنترل و تیمار از نظر پارامترهای گلومرولی نشان نداد (28, 26). این مشاهدات نشان می‌دهند که موش‌های تحت درمان با BPA دچار تغییرات مورفولوژیک در بافت کلیه شده، به طوری که اتساع کپسول بومن و هایپرسلولی شدن گلومرول و همچنین تخریب سلول‌های اپیتلیال لوله‌های پروگزیمال در بافت کلیوی دیده می‌شود (24).
نتیجه‌گیری
براساس نتایج به دست آمده و بررسی مطالعات مرتبط به این نتیجه می‌رسیم که BPA احتمالاً می‌تواند در غلظت‌های بیشتر از 50 و 100 میلیگرم و در مدت زمان طولانی با تخریب گلومرول‌ها موجب دفع ادراری پروتئین و کاهش سطح آلبومین و پروتئین سرم می‌شود. همچنین نسبت پروتئین به کراتینین را نیز در ادرار افزایش می‌دهد و در این حالت منجر به التهاب گلومرولی شده که اصطلاحا به آن گلومرونفریت گفته می‌شود که این هم یکی از نشانه‌های آسیب حاد کلیوی می‌باشد.
تقدیر و تشکّر
این مقاله برگرفته از طرح تحقیقاتی مصوّب با کد ۴۸۵۱ می‌باشد که هزینه آن توسط معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تأمین شده است.
تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام می‌دارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
در مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر BPA بر عملکرد سیستم کلیوی، 36 سر رت ماده نژاد ویستار با استفاده از این ماده شیمیایی در دوزهای 100 و ۵۰، ۱۰، ۱، ۱/۰ میلیگرم بر وزن بدن به صورت خوراکی مورد تیمار قرار گرفتند. در نتایج این پژوهش ما مشاهده کردیم که تیمار رت‌ها در دوزهای مختلف BPA تأثیر معنی‌داری در میزان کراتینین سرم و ادرار نداشته است؛ امّا در مقایسه بین گروهی میزان آن را در ادرار و در دوز 50 میلیگرم فقط نسبت به دوزهای 10و 1 میلیگرم افزایش داده است و نسبت به گروه کنترل تغییر معنی داری ایجاد نکرده است. همچنین فقط در دوز 10 میلیگرم نسبت به دوزهای 1 و 1/0 میلیگرم، میزان اوره سرم و ادرار را به طور معنی‌داری افزایش داده است. مشابه مطالعه ما در مطالعه Peerapanyasut هم که با استفاده از دوزهای 5 و 50 میلیگرم BPA صورت گرفته بود، مشخص شد که تیمار با BPA تاثیر معنی‌داری در میزان اوره و کراتینین سرم نداشت (26). اما در مطالعه Jiang و همکارانش که با دوز 50 میلیگرم BPA انجام شد، مشاهده شد که میزان اوره و کراتینین سرم به طور معنی‌داری افزایش یافت (26). که در تضاد با مطالعه ما بوده و ممکن است به دلیل طولانی‌تر بودن مدت زمان تیمار رت ها در این مطالعه (5 هفته) یا تداخل ماده حامل (اتانول) با اجزای سازنده BPA در مطالعه ما باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که BPA با کاهش سنتز نفرین و پودوسین، پروتئین‌های اتصالات شکافدار که در مکانیسم‌های پروتئینوریا و بقای پودوسیت‌ها دخیل است، باعث التهاب پادوسیتوپاتی همراه با پروتئینوریا می‌شود. از آنجا که پروتئینوریا نتیجه دو مکانیسم است، یعنی عبور غیرگلومرولی و غیرطبیعی پروتئین‌ها به دلیل افزایش نفوذپذیری دیواره مویرگی گلومرولی و اختلال در جذب مجدد توسط سلول‌های اپیتلیال توبول‌های پروگزیمال، ممکن است آسیب توبولی کلیوی ناشی از BPA نیز وجود داشته باشدکه در ایجاد پروتئینوریا نقش دارد (27). با توجه به این موضوع ما میزان پروتئین تام، آلبومین و CRP سرم، دفع پروتئین تام از ادرار و همچنین نسبت میزان پروتئین به کراتینین را در نمونه‌های سرمی و ادراری رت‌های تیمار شده در دوزهای 1/0 تا 100 BPA را مورد بررسی قرار دادیم. شواهد مطالعه ما نشان داد که BPA تغییر معنی‌داری بر میزان CRP سرم ایجاد نکرده؛ اما میزان پروتئین تام را دوز 50 و 100 میلیگرم در سرم کاهش و در دوز 50 میلیگرم در ادرار افزایش داده است. همچنین میزان آلبومین سرم در دوز 100 میلیگرم نیز افزایش یافته بود. محاسبه نسبت پروتئین به کراتینین ادرار نیز در دوزهای 1، 10 و 50 میلیگرم نسبت به گروه کنترل افزایش معنی‌داری را نشان داد. نتایج آنالیز بافت‌شناسی هم تغییرات چشمگیری را در ساختار گلومرولی بافت کلیه نشان داد. به طوری که در دوزهای 100 و 50 میلیگرم ساختار کپسول بومن و سلول‌های اپیتلیال بافت کلیه در رت‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای تخریب شده بود. مشابه با نتایج مطالعه ما در مطالعات Jiang و Peerapanyasut نیز در دوز 50 میلیگرم میزان دفع ادراری پروتئین و نسبت پروتئین به کراتینین ادرار افزایش معنی‌داری داشت (28, 26). همچنین، در مطالعه Wahby ماده BPA توانسته بود با افزایش غلظت موجب ایجاد تغییرات تحلیل برنده بافتی در کلیه‌ها شود (24)؛ همچنین در مطالعه رحیمی نیز تغییرات تحلیل برنده و ارتشاح در غلظت‌های بالاتر BPA قابل مشاهده بود (29)؛ در مطالعه Tan و همکاران نیز صورت مشاهده شد که BPA همچنین باعث بزرگ شدن کلیه و هیدرونفروز می‌شود (30).
امّا در مطالعاتPeerapanyasut و Jiang هیستومورفومتری گلومرولی تفاوت معنی‌داری بین گروه کنترل و تیمار از نظر پارامترهای گلومرولی نشان نداد (28, 26). این مشاهدات نشان می‌دهند که موش‌های تحت درمان با BPA دچار تغییرات مورفولوژیک در بافت کلیه شده، به طوری که اتساع کپسول بومن و هایپرسلولی شدن گلومرول و همچنین تخریب سلول‌های اپیتلیال لوله‌های پروگزیمال در بافت کلیوی دیده می‌شود (24).
نتیجه‌گیری
براساس نتایج به دست آمده و بررسی مطالعات مرتبط به این نتیجه می‌رسیم که BPA احتمالاً می‌تواند در غلظت‌های بیشتر از 50 و 100 میلیگرم و در مدت زمان طولانی با تخریب گلومرول‌ها موجب دفع ادراری پروتئین و کاهش سطح آلبومین و پروتئین سرم می‌شود. همچنین نسبت پروتئین به کراتینین را نیز در ادرار افزایش می‌دهد و در این حالت منجر به التهاب گلومرولی شده که اصطلاحا به آن گلومرونفریت گفته می‌شود که این هم یکی از نشانه‌های آسیب حاد کلیوی می‌باشد.
تقدیر و تشکّر
این مقاله برگرفته از طرح تحقیقاتی مصوّب با کد ۴۸۵۱ می‌باشد که هزینه آن توسط معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تأمین شده است.
تضاد منافع
نویسندگان مقاله اعلام می‌دارند که هیچ گونه تضاد منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
منابع:
1- McKetta JJ. Ethanol as Fuel: Options, Advantages, and Disadvantages to Exhaust Stacks, Cost. In: Encyclopedia of Chemical Processing and Design. New York: 1984. p. 237-243.
2- Shafei A, Ramzy MM, Hegazy AI, Husseny AK, EL-hadary UG, Taha MM, et al. The molecular mechanisms of action of the endocrine disrupting chemical bisphenol A in the development of cancer. Gene. 2018; 647: 235-43. DOI: 10.1016/j.gene.2018.01.016
3- Ferreira LL, Couto R, Oliveira PJ. Bisphenol A as epigenetic modulator: setting the stage for carcinogenesis? Eur J Clin Invest. 2015; 45: 32-6. DOI: 10.1111/eci.12362
4- Murata M, Kang J-H. Bisphenol A (BPA) and cell signaling pathways. Biotechnol Adv. 2018; 36(1): 311-27. DOI: 10.1016/j.biotechadv.2017.12.002
5- Bouatay F, Mhenni F. Use of the cactus cladodes mucilage (Opuntia Ficus Indica) as an eco-friendly flocculants: process development and optimization using stastical analysis. Int J Environ Res. 2014; 8(4): 1295-308. Link
6- Health MIfEa. European workshop on the impact of endocrine disruptors on human health and wildlife. Rep Proc 1996; 17549: 1–127. Link
7- Giulivo M, de Alda ML, Capri E, Barceló D. Human exposure to endocrine disrupting compounds: Their role in reproductive systems, metabolic syndrome and breast cancer. A review. Environ Res. 2016; 151: 251-64 DOI: 10.1016/j.envres.2016.07.011.
8- Pivnenko K, Pedersen GA, Eriksson E, Astrup TF. Bisphenol A and its structural analogues in household waste paper. Waste Manag. 2015; 44: 39-47. DOI: 10.1016/j.wasman.2015.07.017
9- Christiansen S, Axelstad M, Boberg J, Vinggaard AM, Pedersen GA, Hass U. Low-dose effects of bisphenol A on early sexual development in male and female rats. Reproduction. 2014; 147(4): 477-87.
10- Durando M, Kass L, Piva J, Sonnenschein C, Soto AM, Luque EH, et al. Prenatal bisphenol A exposure induces preneoplastic lesions in the mammary gland in Wistar rats. Environ Health Perspect. 2006; 115(1): 80-6. DOI: 10.1289/ehp.9282
11- Hassan ZK, Elobeid MA, Virk P, Omer SA, ElAmin M, Daghestani MH, et al. Bisphenol A induces hepatotoxicity through oxidative stress in rat model. Oxid Med Cell Longev. 2012; 2012: 194829. DOI: 10.1155/2012/194829
12- Wadia PR, Cabaton NJ, Borrero MD, Rubin BS, Sonnenschein C, Shioda T, et al. Low-dose BPA exposure alters the mesenchymal and epithelial transcriptomes of the mouse fetal mammary gland. PLoS One. 2013; 8(5): e63902. DOI: 10.1371/journal.pone.0063902
13- Lee SG, Kim JY, Chung J-Y, Kim Y-J, Park J-E, Oh S, et al. Bisphenol A exposure during adulthood causes augmentation of follicular atresia and luteal regression by decreasing 17β-estradiol synthesis via downregulation of aromatase in rat ovary. Environ Health Perspect. 2013; 121(6): 663. DOI: 10.1289/ehp.1205823
14- Leclerc F, Dubois M-F, Aris A. Maternal, placental and fetal exposure to bisphenol A in women with and without preeclampsia. Hypertens Pregnancy. 2014; 33(3): 341-8. DOI: 10.3109/10641955.2014.892607
15- Troisi J, Mikelson C, Richards S, Symes S, Adair D, Zullo F, et al. Placental concentrations of bisphenol A and birth weight from births in the Southeastern US. Placenta. 2014; 35(11): 947-52. DOI: 10.1016/j.placenta.2014.08.091
16- Lee J, Lim K-TJN-SsAoP. Expression of TNF-α and IL-6 in HMC-1 cells treated with bisphenol A is attenuated by plant-originating glycoprotein (75 kDa) by blocking p38 MAPK. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2010; 382(1): 51-61. DOI: 10.1007/s00210-010-0527-4
17- Terasaka H, Kadoma Y, Sakagami H, Fujisawa S. Cytotoxicity and apoptosis-inducing activity of bisphenol A and hydroquinone in HL-60 cells. Anticancer Res. 2005; 25(3b): 2241-7. https://ar.iiarjournals.org/content/25/3B/2241.long.
18- He M, Ichinose T, Yoshida S, Takano H, Nishikawa M, Shibamoto T, et al. Exposure to bisphenol A enhanced lung eosinophilia in adult male mice. Allergy Asthma Clin Immunol. 2016; 12(1): 16. DOI: 10.1186/s13223-016-0122-4
19- Xie M-Y, Ni H, Zhao D-S, Wen L-Y, Li K-S, Yang H-H, et al. Exposure to bisphenol A and the development of asthma: A systematic review of cohort studies. Reprod Toxicol. 2016; 65: 224-9. DOI: DOI: 10.1016/j.reprotox.2016.08.007
20- Braun JM. Early-life exposure to EDCs: role in childhood obesity and neurodevelopment. Nat Rev Endocrinol. 2017; 13(3): 161-73. DOI: DOI: 10.1038/nrendo.2016.186
21- Wang C, Li Z, Han H, Luo G, Zhou B, Wang S, et al. Impairment of object recognition memory by maternal bisphenol A exposure is associated with inhibition of Akt and ERK/CREB/BDNF pathway in the male offspring hippocampus. Toxicology. 2016; 341: 56-64. DOI: 10.1016/j.tox.2016.01.010
22- González-Parra E, Herrero JA, Elewa U, Bosch RJ, Arduán AO, Egido J. Bisphenol a in chronic kidney disease. Int J Nephrol. 2013; 2013: 437857. DOI: 10.1155/2013/437857
23- Alekhya Sita GJ, Gowthami M, Srikanth G, Krishna MM, Rama Sireesha K, Sajjarao M, et al. Protective role of luteolin against bisphenol A‐induced renal toxicity through suppressing oxidative stress, inflammation, and upregulating Nrf2/ARE/HO‐1 pathway. J IUBMB life. 2019; 71(7): 1041-7. DOI: 10.1002/iub.2066
24- Wahby MM, Abdallah ZM, Abdou HM, Yousef MI, Newairy A-SA. Mitigating potential of Ginkgo biloba extract and melatonin against hepatic and nephrotoxicity induced by Bisphenol A in male rats. Egyptian Journal of Basic and Applied Sciences. 2017; 4(4): 350-7. DOI: 10.1016/j.ejbas.2017.04.004
25- Lameire N, Van Biesen W, Vanholder R. Acute renal failure. Lancet (London, England). 2005; 365(9457): 417-30. DOI: 10.1016/S0140-6736(05)17831-3.
26- Peerapanyasut W, Kobroob A, Palee S, Chattipakorn N, Wongmekiat O. Activation of Sirtuin 3 and Maintenance of Mitochondrial Integrity by N-Acetylcysteine Protects Against Bisphenol A-Induced Kidney and Liver Toxicity in Rats. Int J Mol Sci. 2019; 20(2): 267. DOI: 10.3390/ijms20020267
27- Olea‐Herrero N, Arenas MI, Muñóz‐Moreno C, Moreno‐Gómez‐Toledano R, González‐Santander M, Arribas I, et al. Bisphenol‐A induces podocytopathy with proteinuria in mice. J Cell Physiol. 2014; 229(12): 2057-66. DOI: 10.1002/jcp.24665
28- Jiang W, Zhao H, Zhang L, Wu B, Zha Z. Maintenance of mitochondrial function by astaxanthin protects against bisphenol A-induced kidney toxicity in rats. Biomed Pharmacother. 2020; 121: 109629. DOI: 10.1016/j.biopha.2019.109629
29- Rahimi O, Farokhi F, Khojasteh SM, Ozi SA. The effect of Bisphenol A on serum parameters and morphology of kidney's tissue. Biological Forum. 2015; 7: 86. Link
30- Tan BL, Kassim NM, Mohd MA. Assessment of pubertal development in juvenile male rats after sub-acute exposure to bisphenol A and nonylphenol. Toxicol Lett. 2003;143(3): 261-70. DOI: 10.1016/S0378-4274(03)00172-3
2- Shafei A, Ramzy MM, Hegazy AI, Husseny AK, EL-hadary UG, Taha MM, et al. The molecular mechanisms of action of the endocrine disrupting chemical bisphenol A in the development of cancer. Gene. 2018; 647: 235-43. DOI: 10.1016/j.gene.2018.01.016
3- Ferreira LL, Couto R, Oliveira PJ. Bisphenol A as epigenetic modulator: setting the stage for carcinogenesis? Eur J Clin Invest. 2015; 45: 32-6. DOI: 10.1111/eci.12362
4- Murata M, Kang J-H. Bisphenol A (BPA) and cell signaling pathways. Biotechnol Adv. 2018; 36(1): 311-27. DOI: 10.1016/j.biotechadv.2017.12.002
5- Bouatay F, Mhenni F. Use of the cactus cladodes mucilage (Opuntia Ficus Indica) as an eco-friendly flocculants: process development and optimization using stastical analysis. Int J Environ Res. 2014; 8(4): 1295-308. Link
6- Health MIfEa. European workshop on the impact of endocrine disruptors on human health and wildlife. Rep Proc 1996; 17549: 1–127. Link
7- Giulivo M, de Alda ML, Capri E, Barceló D. Human exposure to endocrine disrupting compounds: Their role in reproductive systems, metabolic syndrome and breast cancer. A review. Environ Res. 2016; 151: 251-64 DOI: 10.1016/j.envres.2016.07.011.
8- Pivnenko K, Pedersen GA, Eriksson E, Astrup TF. Bisphenol A and its structural analogues in household waste paper. Waste Manag. 2015; 44: 39-47. DOI: 10.1016/j.wasman.2015.07.017
9- Christiansen S, Axelstad M, Boberg J, Vinggaard AM, Pedersen GA, Hass U. Low-dose effects of bisphenol A on early sexual development in male and female rats. Reproduction. 2014; 147(4): 477-87.
10- Durando M, Kass L, Piva J, Sonnenschein C, Soto AM, Luque EH, et al. Prenatal bisphenol A exposure induces preneoplastic lesions in the mammary gland in Wistar rats. Environ Health Perspect. 2006; 115(1): 80-6. DOI: 10.1289/ehp.9282
11- Hassan ZK, Elobeid MA, Virk P, Omer SA, ElAmin M, Daghestani MH, et al. Bisphenol A induces hepatotoxicity through oxidative stress in rat model. Oxid Med Cell Longev. 2012; 2012: 194829. DOI: 10.1155/2012/194829
12- Wadia PR, Cabaton NJ, Borrero MD, Rubin BS, Sonnenschein C, Shioda T, et al. Low-dose BPA exposure alters the mesenchymal and epithelial transcriptomes of the mouse fetal mammary gland. PLoS One. 2013; 8(5): e63902. DOI: 10.1371/journal.pone.0063902
13- Lee SG, Kim JY, Chung J-Y, Kim Y-J, Park J-E, Oh S, et al. Bisphenol A exposure during adulthood causes augmentation of follicular atresia and luteal regression by decreasing 17β-estradiol synthesis via downregulation of aromatase in rat ovary. Environ Health Perspect. 2013; 121(6): 663. DOI: 10.1289/ehp.1205823
14- Leclerc F, Dubois M-F, Aris A. Maternal, placental and fetal exposure to bisphenol A in women with and without preeclampsia. Hypertens Pregnancy. 2014; 33(3): 341-8. DOI: 10.3109/10641955.2014.892607
15- Troisi J, Mikelson C, Richards S, Symes S, Adair D, Zullo F, et al. Placental concentrations of bisphenol A and birth weight from births in the Southeastern US. Placenta. 2014; 35(11): 947-52. DOI: 10.1016/j.placenta.2014.08.091
16- Lee J, Lim K-TJN-SsAoP. Expression of TNF-α and IL-6 in HMC-1 cells treated with bisphenol A is attenuated by plant-originating glycoprotein (75 kDa) by blocking p38 MAPK. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2010; 382(1): 51-61. DOI: 10.1007/s00210-010-0527-4
17- Terasaka H, Kadoma Y, Sakagami H, Fujisawa S. Cytotoxicity and apoptosis-inducing activity of bisphenol A and hydroquinone in HL-60 cells. Anticancer Res. 2005; 25(3b): 2241-7. https://ar.iiarjournals.org/content/25/3B/2241.long.
18- He M, Ichinose T, Yoshida S, Takano H, Nishikawa M, Shibamoto T, et al. Exposure to bisphenol A enhanced lung eosinophilia in adult male mice. Allergy Asthma Clin Immunol. 2016; 12(1): 16. DOI: 10.1186/s13223-016-0122-4
19- Xie M-Y, Ni H, Zhao D-S, Wen L-Y, Li K-S, Yang H-H, et al. Exposure to bisphenol A and the development of asthma: A systematic review of cohort studies. Reprod Toxicol. 2016; 65: 224-9. DOI: DOI: 10.1016/j.reprotox.2016.08.007
20- Braun JM. Early-life exposure to EDCs: role in childhood obesity and neurodevelopment. Nat Rev Endocrinol. 2017; 13(3): 161-73. DOI: DOI: 10.1038/nrendo.2016.186
21- Wang C, Li Z, Han H, Luo G, Zhou B, Wang S, et al. Impairment of object recognition memory by maternal bisphenol A exposure is associated with inhibition of Akt and ERK/CREB/BDNF pathway in the male offspring hippocampus. Toxicology. 2016; 341: 56-64. DOI: 10.1016/j.tox.2016.01.010
22- González-Parra E, Herrero JA, Elewa U, Bosch RJ, Arduán AO, Egido J. Bisphenol a in chronic kidney disease. Int J Nephrol. 2013; 2013: 437857. DOI: 10.1155/2013/437857
23- Alekhya Sita GJ, Gowthami M, Srikanth G, Krishna MM, Rama Sireesha K, Sajjarao M, et al. Protective role of luteolin against bisphenol A‐induced renal toxicity through suppressing oxidative stress, inflammation, and upregulating Nrf2/ARE/HO‐1 pathway. J IUBMB life. 2019; 71(7): 1041-7. DOI: 10.1002/iub.2066
24- Wahby MM, Abdallah ZM, Abdou HM, Yousef MI, Newairy A-SA. Mitigating potential of Ginkgo biloba extract and melatonin against hepatic and nephrotoxicity induced by Bisphenol A in male rats. Egyptian Journal of Basic and Applied Sciences. 2017; 4(4): 350-7. DOI: 10.1016/j.ejbas.2017.04.004
25- Lameire N, Van Biesen W, Vanholder R. Acute renal failure. Lancet (London, England). 2005; 365(9457): 417-30. DOI: 10.1016/S0140-6736(05)17831-3.
26- Peerapanyasut W, Kobroob A, Palee S, Chattipakorn N, Wongmekiat O. Activation of Sirtuin 3 and Maintenance of Mitochondrial Integrity by N-Acetylcysteine Protects Against Bisphenol A-Induced Kidney and Liver Toxicity in Rats. Int J Mol Sci. 2019; 20(2): 267. DOI: 10.3390/ijms20020267
27- Olea‐Herrero N, Arenas MI, Muñóz‐Moreno C, Moreno‐Gómez‐Toledano R, González‐Santander M, Arribas I, et al. Bisphenol‐A induces podocytopathy with proteinuria in mice. J Cell Physiol. 2014; 229(12): 2057-66. DOI: 10.1002/jcp.24665
28- Jiang W, Zhao H, Zhang L, Wu B, Zha Z. Maintenance of mitochondrial function by astaxanthin protects against bisphenol A-induced kidney toxicity in rats. Biomed Pharmacother. 2020; 121: 109629. DOI: 10.1016/j.biopha.2019.109629
29- Rahimi O, Farokhi F, Khojasteh SM, Ozi SA. The effect of Bisphenol A on serum parameters and morphology of kidney's tissue. Biological Forum. 2015; 7: 86. Link
30- Tan BL, Kassim NM, Mohd MA. Assessment of pubertal development in juvenile male rats after sub-acute exposure to bisphenol A and nonylphenol. Toxicol Lett. 2003;143(3): 261-70. DOI: 10.1016/S0378-4274(03)00172-3
نوع مطالعه: مقاله اصیل پژوهشی |
موضوع مقاله:
بيوشيمي
دریافت: 1400/3/15 | پذیرش: 1400/6/9 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/8/29 | انتشار الکترونیک: 1400/10/1
دریافت: 1400/3/15 | پذیرش: 1400/6/9 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/8/29 | انتشار الکترونیک: 1400/10/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Attribution-NoneCommercial CC BY-NC