زمینه و هدف: شنا کردن در آب استخرهای شنای غیراستاندارد و غیربهداشتی یکی از مشکلات مهمی است که نتیجه آن انتقال و بروز بیماریهای زیاد در شناگران می باشد. در صورت عدم رعایت موازین بهداشتی، استخرها می توانند عامل انتقال بیماریهایی از قبیل کنژکتیویت، خارش پای شناگران، امراض پوستی، بیماریهای تیفوئید، تراخم و بیماریهای قارچی باشند. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت میکروبی و فیزیکوشیمیایی آب 5 استخر شنای عمومی شهر بیرجند انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 5 نمونه از آب هر استخر در هر بار و هر 10 روز یک بار در زمان استفاده حداکثر تعداد شناگران، به روش استاندارد از سطح و عمقهای مختلف آب برداشته شد و در شرایط استاندارد به آزمایشگاه منتقل گردید. میزان شاخصهای pH، دما و کلر آزاد باقیمانده در محل نمونه برداری و میزان شاخصهای کدورت و قلیاییت از بین شاخصهای فیزیکوشیمیایی در آزمایشگاه تعیین شد. همچنین میزان کلیفرم ها، کلیفرم مدفوعی، استرپتوکوکوس و پسودوموناس آئروژینوزا در آزمایشگاه به کمک محیطهای کشت استاندارد تعیین گردید. نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی و میکروبی، پس از ثبت در فرم های مربوطه، به روش مقایسه با استانداردها مورد تحلیل قرارگرفتند.
یافته ها: در مورد شاخصهای فیزیکوشیمیایی، pH به طور میانگین در 56.5% از نمونه ها وضعیت مطلوبی داشت. کلر آزاد باقیمانده به طور میانگین در 75% از نمونه ها وضعیت نامطلوبی داشت. قلیاییت، به طور میانگین در 60% از نمونه ها و در مورد کدورت به طو رمیانگین در 46.6% از نمونه ها وضعیت مطلوبی داشتند. میزان دما در همه استخرها مطلوب بود. در مورد شاخصهای میکروبی، در 60% از استخرهای مورد تحقیق، وضعیت Most Probable Number (MPN) در حد استاندارد ولی به طور میانگین در 25.5% از نمونه ها بیش از حد استاندارد بود. در هیچ یک از استخرها، موردی از E.coli مشاهده نشد. به طور متوسط در 15.5% از نمونه ها، پسودوموناس آئروژینوزا مشاهده گردید و با وجود مشاهده موارد مثبت استرپتوکوک در محیط رشد، آنتروکوک در هیچ نمونه ای مشاهده نگردید.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از اجرای دقیق ضوابط و قوانین و نظارت دقیق تر بر نظافت شخصی قبل از ورود به استخر، به کارگیری بازرس بهداشتی به صورت خصوصی جهت نظارت دقیق تر، کلرزنی گازی به جای استفاده از هیپوکلریت کلسیم جهت گندزدایی و ارزیابی دقیق از نظر بیماریهای قارچی پیشنهاد می گردد.