زمینه و هدف: رشد و تکامل مطلوب شیرخواران مستلزم تغذیه صحیح و عادات غذایی مناسب است. عدم آگاهی مادران نسبت به تغذیه شیرخواران و رفتارهای نامناسب آنها در این خصوص، از مهمترین علل سوءتغذیه شیرخواران است. این مطالعه با هدف تعیین الگوی تغذیه تکمیلی شیرخواران یک‌ساله و بررسی سطح آگاهی مادران در مورد این الگو و عوامل مرتبط با آن انجام شد.

  روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- ‏تحلیلی و مقطعی که در سال 1385 انجام شد، اطلاعات از طریق مصاحبه با 260 نفر از مادرانی که جهت تزریق واکسن سه‏گانه یک‌سالگی شیرخوار خود به مراکز بهداشتی،‏ درمانی شهر بیرجند مراجعه کرده ‏بودند، جمع‏آوری شد. داده‌ها با استفاده از نرم‏افزار SPSS و آزمون‏های آماری تی، کای‏دو و ANOVA در سطح معنی داری 05/0>P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها: میانگین سنّ شروع غذای کمکی در شیرخواران در این مطالعه 03/1±55/5 ماه بود که با سطح تحصیلات و سن مادر ارتباط معنی‌داری داشت (05/0>P). ارتباط معنی‌داری بین سن شروع تغذیه تکمیلی و شغل والدین، سن و تحصیلات پدر، درآمد خانوار، جنس کودک و رتبه تولد مشاهده نگردید. الگوی غالب شروع تغذیه تکمیلی با لعاب برنج، فرنی و حریره بادام بود. ارتباط معنی‌داری در نوع ماده غذایی مورد استفاده به عنوان غذای کمکی و متغیرهای مورد مطالعه مشاهده نگردید. سطح آگاهی مادران در مورد الگوی تغذیه تکمیلی شیرخواران در 1/8% موارد ضعیف، در 4/65% متوسط و در 5/26%، خوب بود. بین سطح آگاهی مادران با سطح تحصیلات، شغل و سن مادر ارتباط معنی‌داری مشاهده گردید (05/0>P).