مجله علمی دانشگاه

  زمینه و هدف: یکی از تغییرات مهمّ دوران بارداری، افزایش وزن زن باردار است که یکی از شاخص‏های معتبر تنظیم تغذیه می‏باشد. اضافه‌وزن دوران بارداری بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری و استاندارد مؤسسه پزشکی آمریکا (IOM) سنجیده می‏شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی الگوی افزایش وزن زنان باردار مراجعه‏کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند انجام شد.

  روش تحقیق: این مطالعه توصیفی‏- تحلیلی بر روی 347 مادر مراجعه‏کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند در سال 1386 با حاملگی طبیعی یک قلو انجام شد. BMI قبل از بارداری برای تمام این مادران ثبت شده‏ بود و حداقل در ماه‏های 3 تا 9 بارداری، به طور مرتب مراجعه و وزن ثبت‏شده در پرونده خانوار داشتند. مادرانی که در دوران بارداری دچار پرفشاری خون، دیابت حاملگی، ورم غیر طبیعی و علائم پره‏اکلامپسی شده بودند و یا حاملگی چند قلویی داشتند، از مطالعه خارج شدند. وزن در ماه‏های مختلف نیز بر اساس اطلاعات فرم مراقبت زنان باردار از پرونده خانوار تکمیل گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری مناسب در سطح معنی‏داری 05/0>P تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها: میانگین افزایش وزن سه‏ماهه سوم 79/2±34/5 و در کلّ بارداری 4±46/10 کیلوگرم تعیین گردید. افزایش وزن در مادران با BMI کمتر از 8/19، 88/3±86/10، در مادران با BMI بین 8/19 تا 26، 04/4±59/10، در مادران با BMI بین 1/26 تا 29، 19/4±82/10 و در مادران با BMI بالاتر از 29، 57/3±77/8 کیلوگرم تعیین گردید. ارتباط معنی‏داری بین افزایش وزن دوران بارداری با BMI قبل از بارداری (009/0=P)، سن مادر (001/0>P) و وزن هنگام تولد نوزاد (05/0>P) مشاهده گردید؛ همچنین میانگین افزایش وزن دوران بارداری با رتبه تولد کودک (002/0=P) و سطح تحصیلات مادر (004/0=P) ارتباط معنی‏داری داشت.