زمینه و هدف: تأمین، حفظ و ارتقای سطح سلامت نوزادان به عنوان یک گروه آسیب‏پذیر در خدمات بهداشتی، درمانی جایگاه ویژه‏ای دارد. با توجه به اهمیت مرگهای دوران نوزادی این مطالعه با هدف شناسایی علل مرگ و میر نوزادان و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان بیرجند اجرا گردید.روش بررسی: این مطالعه مورد- شاهدی بر پایه جمعیت (Population Based Case- Control) بر روی 90 مورد مرگ دوران نوزادی (زیر یک ماه) سالهای 79 و 80 خانه‏های بهداشت مرکز بهداشت شهرستان بیرجند صورت گرفت. برای هر مورد دو شاهد که به صورت فرد به فرد از نظر متغیرهای محل سکونت و تاریخ تولد تطبیق داشتند، انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه و با مراجعه پژوهشگر به کلیه خانه‏های بهداشتی که مرگ نوزاد در آنها اتفاق افتاده بود و بر اساس اطلاعات پرونده خانوار، مصاحبه با مادر و بهورز و پرونده فوت نوزاد جمع‏آوری گردید و با استفاده از آنالیز رگرسیون لوجستیک شرطی تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: 9/28% از موارد فوت نوزادان در 24 ساعت اول تولد، 2/42% در فاصله 7-2 روز و 9/28% باقیمانده در فاصله 28-8 روزگی اتفاق افتاده بود؛ مهمترین علت فوت نوزادان، نارسی و عارضه کمبود وزن هنگام تولد (4/44%) و پس از آن به ترتیب ناهنجاریهای مادرزادی (6/15%)، عفونتهای نوزادی (10%)، آسفکسی و عوارض زایمانی (10%) و مسمومیت با مواد مخدر (7/6%) بود. اعتیاد مادر به سیگار (45/OR=? و 01/0=P)، اعتیاد مادر به مواد مخدر (25/?OR= و 001/0=P)، نارس بودن (3/OR=??? و 001/

واژه‌های کلیدی: اپیدمیولوژی، مرگ و میر، نوزادان، خانه بهداشت، بیرجند