طوبی کاظمی[1]، سید علی معزی[2]، مهسا قاسمی[3]
چکیده
ترومبوز ورید عمقی بیماری(DVT) شایعی میباشد که بیشتر در اندام تحتانی اتفاق می افتد.تقریبادر 10%موارد اندام فوقانی گرفتار میشود. در حال حاضر، DVT اندام فوقانی به علت استفاده از وسایل داخل عروقی مانند کاتتر وریدی وپیس میکر درحال افزایش است که با توجه به داشتن خطر آمبولی ریه از اهمیت خاصی برخوردار است. علل شایعتر ترومبوز در اندام فوقانی شامل تعبیه کاتتر در اندام، تروما، عفونت، انسداد مکانیکی، اعتیاد تزریقی، جراحی و ... هستند. سندرم پاژه اسکاتریک، فرم نادری از DVT اولیه اندام فوقانی است که در افراد جوان سالم و در دست غالب ، به علت حرکاتی مانند بلند کردن جسم سنگین یا بازی بیس بال ایجاد میشود. در این مقاله ما به معرفی بیمار جوانی میپردازیم که به علت جابجایی یخچال دچار درد وتورم در دست راست شده وپس از انجام سونوگرافی داپلر عروقی دست و ونوگرافی تشخیص DVT داده شده و تحت درمان با آنتی کواگولانت قرار میگیرد .همچنین در موردادامه درمان بیمار، سیر بیماری و فالواپ 4ساله بیمار توضیحاتی داده خواهدشد.
واژههای کلیدی: ترومبوز ورید عمقی؛ اندام فوقانی؛ سندرم پاژه اسکروتر
مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. 1394؛ 22 (4): 392-398 .
دریافت: 27/06/1394 پذیرش: 17/09/1394
مقدمه
ترومبوفلبیت وریدهای عمقی (DVT) اندام فوقانی، بیماری نادری است ولی میتواند باعث عوارض کشندهای از جمله ترومبو آمبولی ریوی (PTE) و یا نارسایی وریدی شود. بر خلاف DVT اندام تحتانی که بهعلت افزایش انعقادپذیری ایجاد میشود، DVT اندام فوقانی بهطور عمده بهعلت انسداد مکانیکی یا تنگی آناتومیکی در سیستم وریدی ایجاد میشود (1).
DVT اندام فوقانی به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم میشود. نوع اولیه معمولاً بدون هیچ فاکتور مشخص و بهدنبال فعالیت یا در ارتباط با سندرم خروجی توراسیک (T.O.S) ایجاد میشود. امروزه نوع ثانویه بهعلت استفاده بیشتر وسایل داخل عروقی، رو به افزایش است و حدود دوسوم موارد را تشکیل میدهد (2). از عوامل شایع ایجادکننده ترومبوز ورید عمقی اندام فوقانی میتوان به عفونت شدید اندام، سابقه بستری اخیر، نئوپلاسم، اعتیاد به داروهای تزریقی وریدی، پرتودرمانی قفسه سینه، جراحی باز یا آرتروسکوپی، ترومای شانه یا بازو، قراردادن پیسمیکر و بارداری اشاره کرد (2). ترومبوز ورید اگزیلاری متعاقب فعالیت یا سندرم Paget-Schroetter syndrome (PSS)، بیماری نادری است که در مردان جوان و سالم فاقد هرگونه بیماری سیستمیک زمینهای متعاقب فعالیت بدنی شدید در اندام فوقانی ایجاد میشود (3). در این افراد، درجات متفاوتی از انسداد محل خروجی توراکس
(Thoracic outlet syndrome) وجود دارد (4).
در این مطالعه، به معرفی بیماری پرداخته میشود که بهدنبال حرکت ناگهانی دست، دچار DVT اندام فوقانی شد و با تشخیص سندروم Paget-Schroetter syndrome، تحت درمان دارویی و جراحی قرار گرفت.
معرفی بیمار
بیمار آقای ۳۶ ساله راست دست که در دیماه 1390، بهعلت تورّم بازوی راست از 4 ساعت قبل، مراجعه کرد. علایم بیمار بهدنبال جابهجایی جسم سنگین (یخچال) ایجاد شده بود. بیمار تروما به دست نداشت و سابقه قبلی بیماری خاصی را ذکر نکرد. علایم حیاتی بیمار در محدوده نرمال بود. در معاینه بالینی محیط ساعد و بازوی راست، نسبت طرف مقابل بزرگتر و رنگ پوست دست مبتلا تیرهتر و وریدهای جانبی آن برجسته بود. معاینه نبضها نرمال بود. با توجه به تورّم و تیرهبودن دست مبتلا، احتمال ترومبوز وریدهای اندام فوقانی مطرح شد. در سونوگرافی داپلر عروقی، عدم Compressibility وریدهای براکیال و آگزیلری و سابکلاوین راست (شکل 1)، فقدان جریان خون درداپلررنگی در وریدهای فوق (شکل 2) و ترومبوز در ورید سابکلاوین از پروگزیمال در مجاورت سر کلاویکل تا وریدهای اگزیلاری و یک سوم فوقانی براکیال، گزارش شد. رادیوگرافی قفسه سینه و اکوکاردیوگرافی نرمال بود. در آزمایشهای انجامشده، قند ناشتا و پروفایل لیپید شامل: کلسترول، تریگلیسیرید، HDL و LDL نرمال بود. وضعیت عوامل انعقادی شامل: پروتئین C و S، آنتیترومبین III و فاکتور V لیدن نرمال بود. در رادیوگرافی گردن، دنده گردنی مشاهده نشد.