زمینه و هدف: یکی از آلاینده‌های مهم هوا که بر اساس آن، شاخص کیفیت هوا محاسبه می‌گردد، مونواکسید کربن است. هدف از انجام این مطالعه، اندازه‌گیری غلظت مونوکسیدکربن در هوای داخل و خارج ساختمان‌های شهر بیرجند و مقایسه آن با استانداردهای کیفیت هوای داخل و خارج بود.

روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، جامعه مورد مطالعه هوای داخل مناطق مسکونی و هوای آزاد شهر بیرجند بود. غلظت مونواکسید کربن در هوای آزاد در ارتفاع 150 سانتی‌متری و در نزدیک‌ترین خیابان اصلی منتهی به ساختمان و در داخل ساختمان‌ها از اتاق پذیرایی و در ارتفاع 75 سانتی‌متری، توسط دستگاه سنجش مونواکسید کربن، مورد سنجش قرار گرفت. برای آنالیز داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS (ویرایش 18) و نرم‌افزار Excel و همچنین از آزمون‌های آماری Mann–Whitney، Friedman و Wilcoxon استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین غلظت مونوکسیدکربن در هوای آزاد شهر بیرجند در ماه آذر و اسفند به‌ترتیب برابر با 11 و ppm10 و بیشترین غلظت مونوکسیدکربن در هوای داخل در منازل مسکونی در ماه بهمن و اسفند به‌ترتیب برابر با 11 و ppm9 بود. میانگین غلظت مونوکسیدکربن اندازه‌گیری‌شده در هوای خارج و داخل در کلیه ماه‌های مورد سنجش، کمتر از استاندارد کیفیّت آلودگی هوای خارج (ppm9) و استاندارد کیفیت آلودگی هوای داخل (ppm25) بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، میزان مونوکسیدکربن هوای شهر بیرجند در ماه‌های مختلف اندازه‌گیری، چه در محیط داخل و چه در محیط خارج، در محدوده استاندارد قرار دارد.