زمینه و هدف: استفاده مؤثر از داده‏هایی که در سیستم‌های مختلف اطلاعاتی ذخیره شده‌اند، چالش عمده سازمانها، بخصوص سازمانهای بهداشتی و درمانی می‏باشد. انبوه داده‏های موجود در سازمانها، زمانی ارزش سازمانی خواهند یافت که به دانشی تبدیل شوند که از نظر کنترل هزینه‏ها، افزایش سود و حفظ کیفیت در مراقبت از بیماران به این سازمانها کمک کنند. مطالعه حاضر با هدف پاسخگویی به این سؤال انجام شد که برای استفاده مؤثر از داده‏های ذخیره‌شده در پایگاههای اطلاعاتی سازمانهای بهداشتی و درمانی، چه اقداماتی در کشورهای پیشرفته انجام و از چه روشهایی استفاده شده است.روش بررسی: این پژوهش از طریق مرور منظم (سیستماتیک) مقالاتی که از سال 1990 به بعد در زمینه KDD (Knowledge Discovery in Databases) منتشر شده بودند، انجام شد. پس از مطالعه کتب و نشریات مرتبط با داده‏ها و بانکهای اطلاعاتی در کتابخانه‏های دانشکده مدیریت و اطلاع‏رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران، کتابخانه مرکزی دانشگاه امیرکبیر و کتابخانه دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه علم‌وصنعت، مقالات منتشرشده از طریق پایگاههای اطلاعاتی Science Direct، Pubmed، Proquest، Blackwell و پایگاههای سازمانهای بین‏المللی فعال در زمینه دانش‏یابی و داده‏کاوی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.یافته‌ها: ضرورت استفاده مؤثر از انبوه داده‏ها موضوع رشته‏ای به نام KDD یا دانش‏یابی قرار گرفته و از سال 1989 به بعد فعالیتهای وسیعی در کشورهای پیشرفته در این زمینه آغاز شده و مراحل مشخصی برای دانش‏یابی تعیین شده است. آشکارسازی موارد تقلب، بازاریابی و حفظ مشتری کاربردهای این رشته در زمینه صنعت و کاربردهای مشابه اما با محوریت بیمار و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کاربردهای آن در صنعت بهداشت می‏باشد. با استفاده از قابلیتهای علوم مختلف روشهایی ابداع شده است که نرم افزارهای کنونی از طریق آنها و با بهره گرفتن از قدرت تفسیر انسانی، دانش نهفته در پایگاههایی با انبوه داده‏ها را استخراج می‏نمایند. روشهای کمّی از قبیل روشهای احتمالی و آماری، همچنین روشهای طبقه‏بندی از قبیل طبقه‏بندی Bayesian، درخت‌تصمیم‏گیری و سایر روشها شامل‌تحلیل‌روند و پراکنش، الگوریتم‌ژنریک، شبکه‏های‌عصبی‌و روشهای‌ترکیبی که دو یا چند تکنیک را با هم مورد استفاده قرار می‏دهند در ابزارهای دانش‏یابی مورد استفاده قرار می‏گیرند.نتیجه‏گیری: سازمانها و بخصوص سازمانهای بهداشتی و درمانی می‏توانند با استفاده از نرم افزارهایی که برمبنای یک روش یا ترکیبی از روشهای KDD تهیه شده‏اند، دانش نهفته در پایگاههای داده‏ها را کشف نمایند و ضمن کاهش قابل توجه در هزینه‏ها از نتایج جالب آن برای تصمیم‏گیری در بهبود فعالیتهای خود استفاده نمایند.

واژه‌های کلیدی: KDD، پایگاه داده‌ها، دانش‌یابی، سازمانهای بهداشتی و درمانی