زمینه و هدف: کمیت و کیفیت تغذیه در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تغذیه نامناسب باعث ضعف بهداشتی مادران می شود که پیامدهای آن عوارض بارداری از قبیل تاخیر رشد داخل رحمی جنین، وزن کم زمان تولد، سقط جنین و زایمان زودرس است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضع تغذیه زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر شاهرود و برخی عوامل موثر بر آن انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که در سال 1383 انجام شد، 169 خانم باردار (سه ماهه آخر) مراجعه کننده به هشت مرکز بهداشتی، درمانی شهر شاهرود مورد مطالعه قرار گرفتند. رژیم غذایی مادران باردار به صورت ثبت مواد غذایی خورده شده در طی 24 ساعت گذشته و در طی مدت یک هفته متوالی و با انجام آزمایشات بیوشیمیایی، هماتولوژی و آزمونهای تن سنجی با استفاده از شاخص نمایه توده بدن (BMI) بررسی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری Chi-Square و t در سطح P?0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: میانگین سن افراد مورد بررسی، 25.13 ± 4.95 سال و سن ازدواج آنان 20.11 ± 3.5 سال بود. %42.6 از افراد، دارای BMI طبیعی، %20.13 دارای اضافه وزن و %37.27 چاق بودند. هموگلوبین %9.6 مادران 11 g/dL> بود. بین BMI افراد مورد بررسی با تحصیلات، شغل، مصرف قرص آهن و مولتی ویتامین، آخرین مراجعه به پزشک و نوع مسکن ارتباط معنی داری مشاهده گردید (P<0.05)؛ همچنین میانگین مقدار دریافت انرژی، پروتئین، ویتامین های A، C، B1، B2، B3، B6، B12، کلسیم و آهن در واحدهای مورد پژوهش کمتر از استاندارد Recommended Dietary Allowances (RDA) بود.
نتیجه گیری: در این تحقیق، افزایش وزن، چاقی و کمبود مواد مغذی مناسب، مشکل اصلی دوران بارداری بود؛ این امر به دلیل عدم آگاهی مادران از تعادل دریافت انرژی و مواد مغذی و تغذیه صحیح به وجود آمده بود؛ پیشنهاد می گردد آموزش تغذیه دوران بارداری در مراکز بهداشتی، درمانی با توجه و دقت بیشتری صورت گیرد .