زمینه و هدف: بهبود زخم، فرایند پیچیده‌ای شامل 4 مرحله: هومئوستاز، التهاب، تکثیر و بازسازی مجدد می‌باشد. در بیماری دیابت قندی، فرایند بهبود زخم بسیار تضعیف شده است. از این رو معرفی ترکیبات جدید جهت تسریع التیام زخم، مورد استقبال واقع می‌شود. انتظار می‌رود گیاه جغجغه (Prosopis farcta) با دارابودن اثرات ضدّ التهابی، ضدّ میکروبی و ضدّ دیابتی خود، احتمالاً موجب تسریع فرایند التیام زخم‌های دیابتی گردد. لذا مطالعه حاضر به بررسی اثر عصاره آبی ریشه گیاه جغجغه، بر روند ترمیم زخم در موش‌های دیابتی پرداخت. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 18سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، به طور تصادفی به 3 گروه کنترل سالم، کنترل دیابتی و گروه تیمار (دیابتی تیمار با عصاره ریشه گیاه) تقسیم شدند. گروه‌های دیابتی، با تزریق STZ دیابتی شدند. در همه گروه‌ها، در دو طرف پشتی بدن، سه سوراخ به قطر 4 میلی‌متر ایجاد شد. به مدت 2 روز، روزی 3 بار، گروه‌های تیمار تحت درمان موضعی با عصاره آبی ریشه گیاه جغجغه وگروه‌های کنترل، تحت تیمار با نرمال‌سالین قرارگرفتند. در روزهای 4، 8 و 10، از سوراخ‌های در حال ترمیم، نمونه‌برداری مجدد (قطرmm 6) انجام شد. در بررسی بافت‌شناسی، تراکم سلول‌های التهابی و تشکیل مجدد اپی‌تلیوم پوست و عروق خونی جدید، در ناحیه در حال ترمیم، در همه گروه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: روند تشکیل سلول‌های التهابی (در روز 10 پس از پانچ)، ضخامت اپی‌تلیوم (از روز4 تا 10) و تراکم عروق خونی (در روز 4 و 8)، در سوراخ‌های گروه دیابتی تیمار شده با عصاره آبی ریشه، به طور معنی‌داری (001/0>P و 01/0>P) نسبت به گروه‌های کنترل تغییر نشان داد. نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج فوق، عصاره ریشه گیاه جغجغه، احتمالا ًبا تسریع روند التهابی، تکثیر اپی‌تلیوم و تشکیل عروق خونی، دارای نقش مؤثر بر روند ترمیم زخم‌های دیابتی است؛ هر چند مطالعات بیشتر در این زمینه مورد نیاز می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: گیاه جغجغه، ترمیم زخم، موش صحرایی، دیابت

متن کامل [PDF 557 kb]   (7778 دریافت)