زمینه و هدف: اکسی توسین با خاصیت هیپواسموتیک خود، منجر به احتباس آب در گلبول های قرمز نوزاد و کاهش قدرت تغییر شکل آنها می شود و لیز این سلول ها را هنگام عبور از داخل عروق و سیستم رتیکولواندوتلیال افزایش می دهد و هیپربیلی روبینمی نوزاد را به دنبال خواهد داشت. پرومتازین نیز با تاثیر بر کبد و مجاری صفراوی نوزاد، منجر به یرقان انسدادی برگشت پذیری در اولین روزهای بعد از تولد می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط اکسی توسین و پرومتازین تزریقی هنگام زایمان با هیپربیلی روبینمی روز سوم بعد از تولد انجام شد.
روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی که در سال 1381 انجام شد، طی یک ماه تمام نوزادان ترم و واجد شرایط متولد شده در بیمارستان قدس وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اراک، به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند و مورد بررسی قرارگرفتند. مشخصات فردی مادر، دوز اکسی توسین و پرومتازین تزریقی در هنگام زایمان، زمان تولد، جنس نوزاد و وزن هنگام تولد، ضریب آپگار دقیقه اول و پنجم، مقدار هموگلوبین و بیلی روبین غیر مستقیم خون بند ناف، زمان شروع اولین تغذیه نوزاد، نوع تغذیه (شیر مادر، شیر خشک و یا آب قند) و تعداد دفعات آن در 72 ساعت اول تولد و زمان اولین دفع مکونیوم و مقدار بیلی روبین غیر مستقیم سرم نوزادان در 48 تا 72 ساعت بعد از تولد در فرم بازنگری ثبت شد؛ داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری Z و Chi-Square در سطح معنی داری P<0.05 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.
یافته ها: در مجموع 85 نوزاد مورد بررسی قرار گرفتند؛ هیپربیلی روبینمی غیرمستقیم روز سوم بعد از تولد، با تزریق اکسی توسین و پرومتازین در هنگام زایمان، ارتباط معنی داری نشان نداد (P>0.05)؛ در حالی که با دفعات تغذیه با شیر مادر در 24 ساعت ارتباط معکوس (P<0.01) و با دفعات تغذیه با آب قند در 24 ساعت، ارتباط مستقیم نشان داد (P<0.05)؛ معادله خط همبستگی نشان داد که به ازای هر بار شیردهی با شیر مادر در 24 ساعت، مقدار بیلی روبین غیر مستقیم سرم روز سوم، 0.98 mg/dL کاهش می یابد و هر بار تغذیه نوزاد با آب قند در 24 ساعت، این میزان را به اندازه 1.16 mg/dL افزایش می دهد.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های فوق، چنانچه نوزادان ترم، در روزهای اول بعد از تولد، فقط با شیر مادر تغذیه شوند، با وجود تزریق اکسی توسین و پرومتازین هنگام زایمان، خطر هیپربیلی روبینمی غیرمستقیم روز سوم بعد از تولدشان کاهش خواهد یافت.