زمینه و هدف: یکی از مسایلی که بهداشت و سلامت عمومی را تهدید می کند، افزایش روزافزون شمار مبتلایان به دیابت در سراسر جهان می باشد که %90 آنها را بیماران دیابتی نوع 2 تشکیل می دهند. در بیشتر موارد با رعایت رژیم غذایی و کنترل وزن، می توان قند و لیپیدهای خون آنها را در حد طبیعی حفظ نمود. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت دریافت مواد مغذی روی شاخصهای قند ، تری گلیسرید و کلسترول سرم بیماران دیابتی نوع 2 انجام شد.
روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 1384 و بر روی 77 بیمار دیابتی نوع 2 که به روش تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. ابتدا قد و وزن آنها اندازه گیری گردید؛ سپس مواد مغذی دریافتی هر فرد به روش یادآمد 24ساعته خوراک برای سه روز متوالی و بسامد خوراک به دست آمد و دریافت مواد مغذی هر فرد با استفاده از برنامه Food Processor تعیین گردید. شاخصهای قند خون، تری گلیسرید و کلسترول سرم بعد از 12 ساعت ناشتا اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آمار توصیفی و ضریب همبستگی نسبی در سطح معنی داری P<0.05 مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.
یافته ها: میانگین سنی بیماران 53.79 ± 14.22 سال و میانگین شاخص توده بدنی (BMI) آنها، 26.99 ± 5.00 کیلوگرم بر متر مربع بود. غلظت قند خون، تری گلیسرید و کلسترول سرم آنها به ترتیب 198.01 ± 81.24 ، 258.45 ± 146.43 و 241.98 ± 62.45 میلی گرم در دسی لیتر بود. در بین ماکرو نوترینت ها، فیبر غذایی با قند خون و تری گلیسرید سرم، اسیدهای چرب MUFA (اسیدهای چرب غیر اشباع با یک باند دوگانه) با تری گلیسرید سرم و اسیدهای چرب PUFA (اسیدهای چرب غیراشباع با چند باند دوگانه) با قند خون و تری گلیسرید سرم ارتباط معنی داری نشان دادند. از بین میکرونوترینت ها، تنها ویتامین C ارتباط معنی داری با قند خون نشان داد.
نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مهم مواد مغذی چون فیبر، اسیدهای چرب غیر اشباع و ویتامین های آنتی اکسیدان چون ویتامین C روی کنترل قند و لیپید خون، رژیم غذایی می تواند به عنوان اولین درمان یا درمان ضروری همراه با سایر روشهای درمانی برای کنترل قند و لیپید خون بیماران دیابتی نوع 2 توصیه شود.